Χούλιο Αντόνιο Μέγια: H δολοφονία ενός ηγέτη της Λατινικής Αμερικής [3/3]

Επι­μέ­λεια – μετά­φρα­ση: Bαγ­γέ­λης Γονα­τάς //

Αβά­να, Κούβα

του Rolando Rodriguez*

O Mατσά­δο έψα­ξε για έναν συντη­ρη­τι­κό εγκλη­μα­τία  για να οργα­νώ­σει την δολο­φο­νία του κου­βα­νού ηγέ­τη και βρή­κε τον Χοσέ Μαγκρί­νιατ στον οποίο ανέ­θε­σε προ­σω­πι­κά την απο­στο­λή. Αυτός έπρε­πε να εκμε­ταλ­λευ­τεί την επα­φή που είχε κάνει με τον Μέγια στο Μεξι­κό ως, υπο­τί­θε­ται,  αντι­πο­λι­τευό­με­νος και να διευ­θύ­νει την δρά­ση των δύο εκτε­λε­στών, του Αρτού­ρο Σανα­μπρία και του Αγου­στίν Λόπες Βαλί­νιας, που είχαν στα­λεί στο Μεξι­κό με αυτή την αποστολή.

Εν τω μετα­ξύ, ο Ματσά­δο είχε πλη­ρο­φο­ρη­θεί από τους πρά­κτο­ρες στο Μεξι­κό, ότι ο Φερ­νά­ντες Σάν­τσες ήταν εξα­φα­νι­σμέ­νος από εκεί και έπρε­πε να βρί­σκε­ται στην Κού­βα. Ο Λεο­νάρ­δο συνε­λή­φθη την 1η Νοέμ­βρη.   Πέρα­σαν μέρες στην Αβά­να μέχρι τις 27 Νοέμ­βρη, που μετά από πολ­λα­πλές ενέρ­γειες της οικο­γέ­νειάς του μέσω προ­σω­πι­κο­τή­των φιλι­κώς κεί­με­νων στο καθε­στώς, ο Φερ­νά­ντες  Σάν­τσες απε­λά­θη­κε στη Νέα Υόρ­κη και έτσι έσω­σε τη ζωή του σχε­δόν εκ θαύ­μα­τος. Στις σημειώ­σεις του, ανα­φέ­ρει ότι η αστυ­νο­μία τον πήγε στο καρά­βι και κάποιος από αυτούς τον ενη­μέ­ρω­σε ότι υπήρ­χε σχέ­διο δολο­φο­νί­ας του Μέγια και ότι η πλη­ρο­φο­ρία έρχο­νταν από το ίδιο το προ­ε­δρι­κό μέγα­ρο. Αμέ­σως, έγρα­ψε στον Μέγια για να τον προει­δο­ποι­ή­σει και να του πει ότι ο Μαγκρί­νιατ είχε πάει στο Μεξι­κό για να τον σκο­τώ­σει. Αυτό το γράμ­μα θα έφτα­νε  στις 11 Γενά­ρη 1929, αρκε­τά αργά.

Aβά­να, Μνη­μείο Χ.Α Μέγια

Το βρά­δυ της 10ης Γενά­ρη 1929, ο νεα­ρός κου­βα­νός καθό­ταν σε μια καντί­να στη γωνία Μπο­λί­βαρ και Δημο­κρα­τία του Σαλ­βα­δόρ, μαζί με τον Μαγκρί­νιατ ο οποί­ος τον είχε καλέ­σει, δήθεν, για να του πει για ένα θέμα που είχε πλη­ρο­φο­ρη­θεί στην Κού­βα. Μέχρι εκεί­νη τη στιγ­μή ο Μέγια την είχε γλυ­τώ­σει, ο ίδιος είχε ενη­με­ρώ­σει τον Φερ­νά­ντες Σάν­τσες, στην Νέα Υόρ­κη, ότι ο Μαγκρί­νιατ  του φαι­νό­ταν ύπο­πτος. Ωστό­σο, αυτή την φορά δέχτη­κε να  τον δει, ίσως για­τί να μάθει τι μπο­ρού­σε να του πει. Ο Μέγια δεν είχε κατα­λά­βει ότι η συνά­ντη­ση ήταν μέρος της παγίδας.

Mε ένα φιλί όπως ο Ιού­δας, ο δολο­φό­νος τον υπέ­δει­ξε στους εκτε­λε­στές. Ο Μέγια έφυ­γε από την καντί­να και πήγε να πάρει την Τίνα Μοντό­τι, τη γυναί­κα του, από τα γρα­φεία της εται­ρεί­ας Cable Co, στις εγκα­τα­στά­σεις της οποί­ας η φωτο­γρά­φος  δια­τη­ρού­σε ένα χώρο που διεύ­θυ­νε ο Σέρ­χιο Καρ­μπό, διευ­θυ­ντής της εφη­με­ρί­δας “Η Εβδο­μά­δα”, το μόνο κου­βα­νι­κό έντυ­πο που ακό­μα δεν είχε υπο­τα­χθεί στον Ματσά­δο. Ο Μέγια θα ζητού­σε από τον Καρ­μπό, να δια­ψευ­στεί η υπο­τι­θέ­με­νη προ­σβο­λή  στην κου­βα­νι­κή σημαία μέσω της οποί­ας  είχαν επι­χει­ρή­σει να τον κηλι­δώ­σουν και τον πλη­ρο­φο­ρού­σε ότι θα έστελ­νε με το ταχυ­δρο­μείο τις λεπτο­μέ­ρειες του συμβάντος.

Ο Μέγια, ο οποί­ος δεν είχε συμπλη­ρώ­σει ακό­μη τα 26 του χρό­νια, διη­γού­νταν  στην Τίνα τη συζή­τη­ση με τον Μαγκρί­νιατ ενώ περ­πα­τού­σαν στη λεω­φό­ρο  Μορέ­λος και της εξη­γού­σε την καχυ­πο­ψία του γι αυτό το υπο­κεί­με­νο, όταν έστρι­ψαν στην οδό Αβρα­άμ Γκον­ζά­λες, όπου βρι­σκό­ταν το σπί­τι τους. Είχαν δια­σχί­σει μόλις λίγα μέτρα μέχρι τη στιγ­μή που  εμφα­νί­στη­καν πίσω τους δύο σκιές και ακού­στη­καν δύο πυρο­βο­λι­σμοί.  Αρχι­κά, εμφα­νί­στη­κε ο Λόπες Βαλί­νιας, ο οποί­ος έρι­ξε και τους δύο πυρο­βο­λι­σμούς, για­τί ο άλλος δολο­φό­νος, ο Σανα­μπρία, δεν βρή­κε το κου­ρά­γιο να ρίξει.

Μνη­μείο Μέγια, Αβάνα

Θανά­σι­μα τραυ­μα­τι­σμέ­νος ο κου­βα­νός ηγέ­της ψάχνο­ντας ενστι­κτω­δώς κατα­φύ­γιο, επι­χεί­ρη­σε να δια­σχί­σει τον δρό­μο που δεν ήταν αρκε­τά φαρ­δύς και να φτά­σει στο άλλο πεζο­δρό­μιο, αλλά δεν μπό­ρε­σε  και κατέρ­ρευ­σε τη στιγ­μή που οι φονιά­δες έφευ­γαν προς την λεω­φό­ρο Μορέ­λος και η Τίνα άρχι­ζε να καλεί σε βοή­θεια. Πεσμέ­νος ο Μέγια, άρχι­σε τις καταγ­γε­λί­ες του: O Mατσά­δο και η πρε­σβεία, ήταν πίσω από την επί­θε­ση, δήλω­σαν  μάρ­τυ­ρες που βρέ­θη­καν εκεί. Επί­σης δια­κή­ρυ­ξε: “Πεθαί­νω για την Επα­νά­στα­ση”. Μετα­φέρ­θη­κε στο νοσο­κο­μείο, όπου πριν μπει στο χει­ρουρ­γείο, επα­νέ­λα­βε τις  κατη­γο­ρί­ες του ενά­ντια στον Ματσά­δο και υπέ­δει­ξε τον Μαγκρί­νιατ  ως σχε­τι­ζό­με­νο με την επί­θε­ση. Ο Μέγια δεν κατά­φε­ρε να επι­βιώ­σει από τα τραύ­μα­τά του. Μετά τα μεσά­νυ­χτα της 1ο Γενά­ρη, ο νεα­ρός, μόλις 25 ετών, Μέγια εξέ­πνευ­σε.  Με τη θυσία του, η Κού­βα είχε χάσει στο άνθος της ηλι­κί­ας του, τον πιο εξαι­ρε­τι­κό της ήρωα που ανα­δεί­χτη­κε μετά τον Χοσέ Μαρτί.

*  O  Rolando Rodriguez είναι καθη­γη­τής Ιστο­ρί­ας στο Πανε­πι­στή­μιο της Αβά­νας και μέλος της Ακα­δη­μί­ας Ιστο­ρί­ας της Κούβας.

Πηγή (στα ισπα­νι­κά):  Eφη­με­ρί­δα Granma, όργα­νο της ΚΕ του ΚΚ Κούβας.

Το πρώ­το μέρος εδώ, το δεύ­τε­ρο εδώ.