1 στα 8 πουλιά στον πλανήτη κινδυνεύει με εξαφάνιση

Ιδιαί­τε­ρα αβέ­βαιο εμφα­νί­ζε­ται το μέλ­λον των που­λιών, όπως περι­γρά­φει η τελευ­ταία Έκθε­ση για το Καθε­στώς Δια­τή­ρη­σης των Που­λιών στον Κόσμο (State of the World’s Birds Report 2022), που δημο­σιεύ­ε­ται κάθε τέσ­σε­ρα χρό­νια από την Birdlife International. Ειδι­κό­τε­ρα, περί­που ένα (1) στα δύο (2) είδη που­λιών που απα­ντούν στον πλα­νή­τη μειώ­νο­νται, με τους πλη­θυ­σμούς πολ­λών από αυτά να έχουν συρ­ρι­κνω­θεί δραματικά.

Ταυ­τό­χρο­να, ένα (1) στα οκτώ (8) είδη απει­λεί­ται με εξα­φά­νι­ση, ενώ κρί­σι­μοι για την επι­βί­ω­ση των που­λιών βιό­το­ποι χάνο­νται ή βρί­σκο­νται σε δυσμε­νή κατά­στα­ση διατήρησης.

Όπως επι­ση­μαί­νει η Ελλη­νι­κή Ορνι­θο­λο­γι­κή Εται­ρεία, «τα που­λιά απαρ­τί­ζουν μια ομά­δα ειδών με εξαι­ρε­τι­κά μεγά­λη ποι­κι­λο­μορ­φία και το κελά­η­δη­μά τους αντη­χεί μέχρι και στις πιο από­με­ρες γωνιές του πλα­νή­τη μας. Κατά συνέ­πεια, η κατά­στα­ση δια­τή­ρη­σης στην οποία βρί­σκο­νται απο­τε­λεί βαρό­με­τρο για την υγεία ολό­κλη­ρης της Φύσης».

Σύμ­φω­να με τα απο­τε­λέ­σμα­τα της Έκθε­σης σχε­δόν το 50% όλων των ειδών που­λιών παγκο­σμί­ως κατα­γρά­φουν μειώ­σεις πλη­θυ­σμών, ενώ αυξη­τι­κές τάσεις εμφα­νί­ζει μόλις το 6%.

Την ίδια ώρα, σύμ­φω­να και με τα τελευ­ταία δεδο­μέ­να του Κόκ­κι­νου Κατα­λό­γου της Διε­θνούς Ένω­σης για τη Δια­τή­ρη­ση της Φύσης (IUCN), πάνω από 2.000 είδη παγκο­σμί­ως, δηλα­δή περισ­σό­τε­ρα από 1 στα 8 που­λιά θεω­ρού­νται απει­λού­με­να (Τρω­τά, Κιν­δυ­νεύ­ο­ντα, Κρι­σί­μως Κινδυνεύοντα).

Σύμ­φω­να πάντα με την Ορνι­θο­λο­γι­κή, «ανη­συ­χη­τι­κό είναι και το γεγο­νός πως αυτή η πλη­θυ­σμια­κή συρ­ρί­κνω­ση δεν περιο­ρί­ζε­ται στην Ευρώ­πη και τη Β. Αμε­ρι­κή, εκεί δηλα­δή όπου κατα­γρά­φε­ται και η μεγα­λύ­τε­ρη αλλη­λο­ε­πι­κά­λυ­ψη κατοι­κη­μέ­νων και Σημα­ντι­κών για τα Που­λιά περιο­χών, αλλά πλέ­ον αφο­ρά όλα τα είδη που­λιών σε όλο τον πλα­νή­τη ‑από δασι­κά και υδρό­βια είδη στην Ιαπω­νία μέχρι αρπα­κτι­κά στην Κένυα».

Κύρια αίτια αυτών των απω­λειών, σύμ­φω­να με τη νέα Έκθε­ση, είναι η επέ­κτα­ση και εντα­τι­κο­ποί­η­ση της αγρο­τι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας, η κλι­μα­τι­κή κρί­ση και τα ακραία και­ρι­κά φαι­νό­με­να, η απώ­λεια ή η υπο­βάθ­μι­ση σημα­ντι­κών βιο­τό­πων, καθώς και πιέ­σεις που ασκού­νται στα που­λιά από συγκε­κρι­μέ­νες ανθρω­πο­γε­νείς δρα­στη­ριό­τη­τες όπως η ρύπαν­ση, η λαθρο­θη­ρία, η οικι­στι­κή επέ­κτα­ση και η επέ­κτα­ση των υπο­δο­μών ενέργειας.

Στην Έκθε­ση παρου­σιά­ζο­νται επί­σης τα μέτρα που είναι απα­ραί­τη­το να υιο­θε­τη­θούν άμε­σα για την αντι­με­τώ­πι­ση της κρί­σης της βιο­ποι­κι­λό­τη­τας που βιώ­νου­με, πολ­λά από τα οποία ήδη εφαρ­μό­ζο­νται σε πολ­λές περιο­χές στον κόσμο. Απο­φα­σι­στι­κής σημα­σί­ας θεω­ρού­νται στό­χοι και δρά­σεις για την αντι­με­τώ­πι­ση των πιέ­σε­ων που υφί­στα­νται τα που­λιά και η βιο­ποι­κι­λό­τη­τα, την απο­κα­τά­στα­ση υπο­βαθ­μι­σμέ­νων οικο­συ­στη­μά­των αλλά, κυρί­ως, για την απο­τε­λε­σμα­τι­κή δια­τή­ρη­ση, δια­φύ­λα­ξη και δια­χεί­ρι­ση Σημα­ντι­κών Περιο­χών για τα Που­λιά και τη βιοποικιλότητα.

Όπως σχο­λιά­ζει η Ορνι­θο­λο­γι­κή: «Παρά τη δρα­μα­τι­κή κατά­στα­ση στην οποία βρί­σκε­ται το φυσι­κό περι­βάλ­λον, τα που­λιά μας προ­σφέ­ρουν λόγους να παρα­μέ­νου­με αισιό­δο­ξοι. Μας δεί­χνουν πως, με ουσια­στι­κή δρά­ση, πολ­λά είδη μπο­ρούν να δια­σω­θούν και η Φύση να ανα­κάμ­ψει. Από το 2013 έως και σήμε­ρα, η πτω­τι­κή πλη­θυ­σμια­κή τάση 726 παγκο­σμί­ως απει­λού­με­νων ειδών που­λιών έχει αντι­στρα­φεί μέσω δρά­σε­ων και προ­γραμ­μά­των δια­τή­ρη­σης στα οποία ηγού­νται ή συμ­με­τέ­χουν εταί­ροι της BirdLife. Παράλ­λη­λα, 450 Σημα­ντι­κές Περιο­χές για τα Που­λιά και τη Βιο­ποι­κι­λό­τη­τα (IBAs) έχουν ανα­κη­ρυ­χθεί προ­στα­τευό­με­νες μέσω άσκη­σης πίε­σης από οργα­νώ­σεις-εταί­ρους της μεγά­λης Ομο­σπον­δί­ας, ανά­με­σα στους οποί­ους και η Ελλη­νι­κή Ορνι­θο­λο­γι­κή Εταιρεία».

«Τα που­λιά μάς λένε πολ­λά για την υγεία του φυσι­κού περι­βάλ­λο­ντος — αν αγνο­ή­σου­με τα μηνύ­μα­τά τους, βάζου­με τους εαυ­τούς μας σε κίν­δυ­νο. Πολ­λές περιο­χές του κόσμου βιώ­νουν ήδη ακραί­ας έντα­σης πυρ­κα­γιές, ξηρα­σί­ες, καύ­σω­νες και πλημ­μύ­ρες, την ώρα που πολ­λά οικο­συ­στή­μα­τα που έχουν αλλοιω­θεί από τον άνθρω­πο παλεύ­ουν να προ­σαρ­μο­στούν στην κλι­μα­τι­κή αλλα­γή. Η παν­δη­μία και η αύξη­ση του κόστους ζωής έχουν αναμ­φί­βο­λα στρέ­ψει την προ­σο­χή του κόσμου μακριά από τα κρί­σι­μα περι­βαλ­λο­ντι­κά θέμα­τα, ωστό­σο η παγκό­σμια κοι­νό­τη­τα οφεί­λει να παρα­μεί­νει επι­κε­ντρω­μέ­νη στην προ­σπά­θεια για την ανα­χαί­τι­ση της κρί­σης της βιο­ποι­κι­λό­τη­τας», δήλω­σε η επι­κε­φα­λής της BirdLife International, Patricia Zurita.

Σημειώ­νε­ται τέλος, ότι η εμβλη­μα­τι­κή έκθε­ση βασί­ζε­ται σε δεδο­μέ­να που συλ­λέ­γουν ακού­ρα­στα ερευ­νη­τές, ειδι­κοί της δια­τή­ρη­σης και εθε­λο­ντές από όλο τον κόσμο, και συνο­ψί­ζει τα όσα μας λένε τα ίδια τα που­λιά για την κατά­στα­ση της Φύσης και τις πιέ­σεις που ασκού­νται σε αυτήν, δίνο­ντας έμφα­ση στα μέτρα που χρειά­ζε­ται να εφαρ­μο­στούν άμε­σα για την προ­στα­σία και την επι­βί­ω­σή τους.

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα