140 χρόνια Pinocchio

Χτες βρά­δυ “χαζέ­ψα­με” για λίγο μια από τις πολ­λές ται­νί­ες –πάνω από 40, με ήρωα τη μαριο­νέ­τα που, επιρ­ρε­πής στα ψέμα­τα μεγα­λώ­νει η μύτη της από τα πολ­λά. Ήρω­ας επί­και­ρος –μετα­ξύ άλλων για τα “μού­σια” και το άγριο δού­λε­μα με θα… θα … θα… των αστών εκπρο­σώ­πων του οικο­νο­μι­κού καπι­τα­λι­στι­κού κατε­στη­μέ­νου, που μας αλλά­ζουν τα φώτα

Γρά­φει ο Αστέ­ρης Αλα­μπής _Μίδας

Ο Πινό­κιο (Pinocchio) είναι _για  όσους δεν το γνω­ρί­ζουν, χαρα­κτή­ρας που πρω­το­εμ­φα­νί­στη­κε το 1883, ως κεντρι­κός ήρω­ας στο ιτα­λι­κό παρα­μύ­θι «Οι Περι­πέ­τειες του Πινό­κιο» (Le Avventure di Pinocchio) του Κάρ­λο Κολό­ντι, και έχει από τότε παρου­σια­στεί σε πολ­λές προ­σαρ­μο­γές της ιστο­ρί­ας (βιβλία, μυθο­πλα­σία ται­νί­ες, καρ­τούν, σει­ρές TV κλπ). Σκα­λι­σμέ­νος από τον ξυλο­γλύ­πτη Τζε­πέ­το σε ένα μικρό ιτα­λι­κό χωριό, ο Πινό­κιο δημιουρ­γή­θη­κε ως ξύλι­νη μαριο­νέ­τα, αλλά ονει­ρεύ­τη­κε να γίνει πραγ­μα­τι­κό αγόρι.

H μύτη του _κατά τον αρχι­κό μύθο, μακραί­νει όταν είναι υπό την επή­ρεια του άγχους και αυξά­νο­ντας την αδρε­να­λί­νη του λέει ψέμα­τα και …φαύ­λος κύκλος. Τα ρού­χα του από λου­λου­δια­σμέ­νο χαρ­τί, τα παπού­τσια του από ξύλο και το καπέ­λο του από ψωμί. Το ιτα­λι­κό όνο­μα του παρα­πέ­μπει στο pino (πεύ­κο), ωστό­σο, στο βιβλίο ξεκά­θα­ρα ανα­φέ­ρε­ται πως είναι φτιαγ­μέ­νος από ξύλο κερα­σιάς για να αντέχει.

Αν και στον τίτλο του βιβλί­ου και σε όλη την ιστο­ρία ανα­φέ­ρε­ται πάντα ως “κινέ­ζι­κη” μαριο­νέ­τα (αυτές που παί­ζο­νται βάζο­ντας το χέρι σας μέσα), αυτό δεν ισχύ­ει, καθώς είναι στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα μια ξύλι­νη που ελίσ­σε­ται με κορ­δό­νια. Λόγω ενός μονα­δι­κού χαρα­κτη­ρι­στι­κού, το κομ­μά­τι ξύλου από το οποίο κατα­σκευά­στη­κε είναι κινού­με­νο, έτσι ο Πινό­κιο, ακό­μα κι αν είναι κατα­σκευα­σμέ­νος από ξύλο, συμπε­ρι­φέ­ρε­ται σαν άνθρω­πος, καθώς κινεί­ται μόνος του, περ­πα­τά, μιλά­ει, κοι­μά­ται και τρώ­ει (για παρά­δειγ­μα στην Osteria του Gambero Rosso _κόκκινης καρα­βί­δας, παρέα με τη Γάτα και την Αλε­πού). Κατά τη διάρ­κεια του μυθι­στο­ρή­μα­τος είναι ο πρω­τα­γω­νι­στής κάποιων μετα­μορ­φώ­σε­ων: αφού υπο­σχέ­θη­κε στη Νεράι­δα να στα­μα­τή­σει να είναι μαριο­νέ­τα και να θέλει να γίνει αλη­θι­νό αγό­ρι, κατα­φεύ­γει με τον Lucignolo στο «Paese dei Balocchi» και κατα­λή­γει να μετα­μορ­φώ­νε­ται, μετά από πέντε μήνες αφθο­νί­ας, σε γάι­δα­ρο, κατα­λή­γο­ντας σε μια παρέα κλό­ουν. Αργό­τε­ρα, στο τελευ­ταίο κεφά­λαιο, ο Πινό­κιο, έχο­ντας βγει από το στό­μα του σκυ­λό­φα­ρου μαζί με τον Τζε­πέ­το, τελι­κά παύ­ει να είναι μαριο­νέ­τα και γίνε­ται αγό­ρι με σάρ­κα (χάρη στην ονει­ρι­κή παρέμ­βα­ση της Νεράιδας).

Η μύτη

Το πιο γνω­στό χαρα­κτη­ρι­στι­κό του Πινό­κιο είναι η μύτη του που μακραί­νει δρα­μα­τι­κά όταν λέει ψέμα­τα: αυτό εμφα­νί­ζε­ται στο κεφά­λαιο XVII. Πρέ­πει να σημειω­θεί ότι ο ίδιος ο Collodi, στο Note gaie, επι­βε­βαιώ­νει πώς «να κρύ­ψεις την αλή­θεια ενός προ­σώ­που speculum animae […] μια άλλη μύτη από papier-mâché προ­στί­θε­ται στην πραγματική».

Ντύσιμο

Το μυθι­στό­ρη­μα ανα­φέ­ρει «ένα λου­λου­δά­το φόρε­μα από χαρ­τί, ένα ζευ­γά­ρι παπού­τσια από φλοιό δέντρου και ένα καπέ­λο με ψίχα ψωμιού». Εκτός από το μυτε­ρό καπέ­λο και τον χρω­μα­τι­στό χιτώ­να, η μαριο­νέ­τα συχνά ανα­πα­ρί­στα­ται με ένα παντε­λό­νι μέχρι το γόνα­το (που ονο­μά­ζε­ται “pinocchietti”).

Χαρακτήρας

Ο Πινό­κιο είναι κατά βάση καλός (έχει καλή καρ­διά), αφε­λής και αθώ­ος, αλλά συχνά πέφτει στον πει­ρα­σμό να παρα­συρ­θεί από κακές παρέ­ες και, αν του ζητη­θούν εξη­γή­σεις, τεί­νει να πει ψέμα­τα. Εξαι­τί­ας αυτών των χαρα­κτη­ρι­στι­κών συχνά βρί­σκε­ται σε μπε­λά­δες, από τα οποία κατα­φέρ­νει πάντα να ξεφεύ­γει, έστω και με μεγά­λη δυσκολία.

Ερμηνείες

Η ιστο­ρία μοιά­ζει σαν μια ελεύ­θε­ρη επα­νερ­μη­νεία της νου­βέ­λας (του μικρού παλ­λη­κα­ριού που σιγά σιγά γίνε­ται ώρι­μο αγό­ρι), αν και, λόγω και του φαντα­στι­κού σκη­νι­κού, υπάρ­χουν εναλ­λα­κτι­κές ερμη­νεί­ες. «Η πικρή, σκλη­ρή και χωρίς φως γνώ­ση της πραγ­μα­τι­κό­τη­τας: η μεί­ω­ση κάθε φαντα­σί­ας, κάθε ονεί­ρου, κάθε μύθου, κάθε νηπια­κής επι­θυ­μί­ας, κάθε θρυ­λι­κού τέρα­τος μέσα σε πιο γνω­στά όρια (μόνο ο Collodi μπο­ρού­σε να μπει στην κοι­λιά ενός ψαριού για να βρει τις μυρω­διές μιας τρα­το­ρί­ας της Φλω­ρε­ντί­ας!!): η τέλεια γεω­με­τρία της κατα­σκευ­ής, της αφή­γη­σης και του δια­λό­γου, όλα αυτά καθι­στούν τις Περι­πέ­τειες του Πινό­κιο το αρι­στούρ­γη­μα της Τοσκα­νι­κής λογο­τε­χνί­ας μετά τον Γαλι­λαίο Γαλιλ­λέι (Pietro Citati).

Ο Πικάρος _Picaro

Σύμ­φω­να με τον Italo Calvino, ο Πινό­κιο είναι ο μόνος πραγ­μα­τι­κός πικά­ρος της ιτα­λι­κής λογο­τε­χνί­ας (λογο­τε­χνι­κό είδος, με σατυ­ρι­κό ρεα­λι­στι­κό ύφος και πολύ χιού­μορ για περι­πέ­τειες ήρωα που προ­έρ­χε­ται από μια κατώ­τε­ρη τάξη, με τα παθή­μα­τά του μέσα σε μια πολυ­τά­ρα­χη και διε­φθαρ­μέ­νη κοι­νω­νία, άλλο­τε ανά­λα­φρα άλλο­τε δραματικά).

“Τοσκάνη”

Ο κρι­τι­κός λογο­τε­χνί­ας και πεζο­γρά­φος Pietro Pancrazi ερμή­νευ­σε τον Πινό­κιο ως ένα ανυ­πά­κουο και κακο­μα­θη­μέ­νο παι­δί, όπως είχε γνω­ρί­σει στην Τοσκά­νη. Η μετα­μόρ­φω­σή του από ξύλι­νη μαριο­νέ­τα σε αλη­θι­νό αγό­ρι είναι η πραγ­μα­τι­κή ωρί­μαν­ση ενός κοι­νού παι­διού της Τοσκά­νης συνη­θι­σμέ­νου σε πολ­λές κακοτοπιές.
Μια εναλ­λα­κτι­κή ερμη­νεία προ­έρ­χε­ται από τον Gian Luca Pierotti, ο οποί­ος βλέ­πει στο μυθι­στό­ρη­μα και στη φιγού­ρα του Πινό­κιο μια ανα­λο­γία με ορι­σμέ­να από­κρυ­φα Ευαγ­γέ­λια που αφη­γού­νται μια ταρα­χώ­δη παι­δι­κή ηλι­κία του Ιησού. Ανα­φέ­ρε­ται επί­σης στην Αμε­ρι­κα­νί­δα συγ­γρα­φέα Clara Clement που στο Handbook “Legendary Art”, υπο­στη­ρί­ζει ότι η πρώ­τη εκδή­λω­ση του Χρι­στού στη Γη ήταν ένα ζωντα­νό ξύλο (ζωντα­νή ράβδος) και η πιθα­νή ερμη­νεία ορι­σμέ­νων θεμά­των του μυθι­στο­ρή­μα­τος ως ανα­φο­ρές στη Σταύ­ρω­ση (το ίδιο ξύλο, το επει­σό­διο της σταύ­ρω­σης κ.λπ.).

Ο Pierotti ανα­φέ­ρει τη σχο­λή του Collodi και του Pietro Coccoluto Ferrigni «Yorick» όταν δηλώ­νει ότι, την περί­ο­δο από το Berlingaccio (σσ. η γιορ­τή των αισθή­σε­ων στη Φλω­ρε­ντία _η “ Χοντρή Πέμ­πτη”, το όνο­μα πιθα­νό­τα­τα προ­έρ­χε­ται από το berlengo = τρα­πε­ζα­ρία ή τρα­πέ­ζι τυχε­ρών παι­χνι­διών. Στη Βενε­τία είναι γνω­στή ως η ημέ­ρα για την “giovedí della caccia” (Πέμ­πτη κυνη­γιού), όταν ο ταύ­ρος κυνη­γιέ­ται και τελι­κά σκο­τώ­νε­ται και τρώγεται.
Και είναι επί­σης μια μεγά­λη γιορ­τή, μια πραγ­μα­τι­κή «γιορ­τή των αισθή­σε­ων» στο τρα­πέ­ζι: φαγη­τό,  κρέ­ας, κρα­σί, ό,τι περισ­σό­τε­ρο, τόσο το καλύ­τε­ρο _μέχρι σκασμού).

Δεν είναι λοι­πόν περί­ερ­γο αν υπάρ­χει ένας χαρα­κτή­ρας με το όνο­μά του, όπως έχω βρει εδώ στο «Il Carnevale Italiano Mascherato» του Francesco Bertelli, όχι τόσο μάσκα, αλλά χαρα­κτή­ρας με συγκε­κρι­μέ­νη προσωπικότητα.

Στη Φλω­ρε­ντία, την ώρα του Berlingaccio, υπάρ­χει το ρητό: “Per Berlingaccio chi non ha ciccia ammazzi il gatto!” _Έρχεται η ώρα του Berlingaccio όποιος δεν έχει κρέ­ας, να σκο­τώ­σει τη γάτα!
Τα κου­κλο­θέ­α­τρα της Φλω­ρε­ντί­ας αντι­κα­τέ­στη­σαν τις βέβη­λες φιγού­ρες με ιερές και προ­χώ­ρη­σαν στην ανα­πα­ρά­στα­ση της βάπτι­σης του Ιησού. Ο Πινό­κιο θα ήταν τότε μια χρι­στια­νι­κή φιγού­ρα που δεν εμφα­νί­ζε­ται ως τέτοια και που κινεί­ται σε ένα περι­βάλ­λον που, του­λά­χι­στον εμφα­νι­σια­κά, δεν είναι χρι­στια­νι­κό. Σε τελι­κή ανά­λυ­ση, θα ήταν μια κινού­με­νη σκη­νή της Τοσκά­νης, κοσμι­κή και βέβη­λη στην εμφά­νι­ση, αλλά χρι­στια­νι­κή στο περιεχόμενο.

Σύμ­φω­να με τον Κάρ­λο Αλμπέρ­το ​​Μαδρι­νιά­νι, οι διά­φο­ρες ερμη­νεί­ες που δια­δέ­χο­νται η μία την άλλη με την πάρο­δο του χρό­νου στη φιγού­ρα του Πινό­κιο θα πρέ­πει σε κάθε περί­πτω­ση να εξε­τα­στούν με μεγά­λη προ­σο­χή, ειδι­κά εκεί­νοι που τον βλέ­πουν ως χαρα­κτή­ρα εμπνευ­σμέ­νο, λίγο-πολύ, από τη μορ­φή του Ιησού. Τα στοι­χεία που υπο­στη­ρί­ζουν τα κρυμ­μέ­να νοή­μα­τα είναι, κατά τη γνώ­μη του, αδύ­να­μα: ο αναμ­φι­σβή­τη­τος συμ­βο­λι­σμός που εμφα­νί­ζε­ται στο κεί­με­νο είναι λαϊ­κί­στι­κος , με τρό­πο που δεν μοιά­ζει με τα συστα­τι­κά στοι­χεία (λει­τουρ­γί­ες) που έχει ήδη εκφρά­σει ο Μπα­χτίν σε σχέ­ση με τα ρωσι­κά παρα­μύ­θια. Ο χαρα­κτή­ρας συν­δέ­ε­ται πάντα με μια «λαϊ­κή ρεα­λι­στι­κή» διά­στα­ση, όπου το μαγι­κό και συμ­βο­λι­κό στοι­χείο είναι σίγου­ρα παρόν αλλά δεν υπο­νο­μεύ­ει αυτή τη βασι­κή αλήθεια.

Decameron & Πινόκιο

Σε ένα δοκί­μιο του 1969, ο κρι­τι­κός Gerard Kamber εντό­πι­σε τις πηγές δύο επει­σο­δί­ων του Pinocchio στο Decameron του Βοκά­κιου. Έδει­ξε ότι ο χαρα­κτή­ρας του υπη­ρέ­τη του αδερ­φού Cipolla _ Guccio (Cipolla=κρεμύδας  _ Guccio=φλούδας), χρη­σί­μευ­σε ως πρό­τυ­πο για δύο άλλους χαρα­κτή­ρες στο Decameron (Andreuccio da Perugia και Buttafuoco) και, μέσω αυτών, για τον Pinocchio και τον κου­κλο­παί­κτη Mangiafuoco. Ο Guccio συμ­βο­λί­ζε­ται από γενειά­δα, λαι­μαρ­γία από την κοι­λιά και τον παρα­λο­γι­σμό από το λίπος και τη γύμνια. Οι Buttafuoco (ξερ­νά­ει φωτιά) και Mangiafuoco (τρώ­ει φωτιές) από τη γενειά­δα και τη λαιμαργία.

“Ρινικές” εμπνεύσεις

Στο δοκί­μιο Quel scripto di Collodi (Ο Πινό­κιο δεν ήταν η πρώ­τη μύτη), το 2018, ο Τζιά­νι Γκρέ­κο, εκτός από διά­φο­ρα άλλα στοι­χεία, φέρ­νει ως πιθα­νές πηγές έμπνευ­σης για το μήκος της μύτης του Πινό­κιο τις εικο­νο­γρα­φή­σεις του Έντουαρντ Ληρ για το βιβλίο του A Book of Nonsense (βιβλίο χωρίς σημα­σία _1846), στο οποίο εμφα­νί­ζε­ται, μετα­ξύ άλλων, ένας άνθρω­πος στου οποί­ου πολ­λά που­λιά έχουν προ­σγειω­θεί στην πολύ μακριά μύτη του.

Οι 10 καλύ­τε­ρες ται­νί­ες, κατά­τα­ξη σύμ­φω­να με το IMDb

(συγκρί­σεις)

Πινό­κιο 2019, Κρί­κετ και Πινό­κιο του 1940 και Πινό­κιο του Guillermo del Toro (Γκι­γιέρ­μο ντελ Τόρο) του 2022
Ο ντελ Τόρο κέρ­δι­σε στην 95^η Τελε­τή Απο­νο­μής Όσκαρ βρα­βείο Καλύ­τε­ρης Ται­νί­ας Κινου­μέ­νων Σχε­δί­ων, καθι­στώ­ντας την ως τον καλύ­τε­ρο Πινό­κιο που έγι­νε ποτέ (με την οποία οι ψηφο­φό­ροι στο IMDb συμ­φω­νούν) έγρα­ψε επί­σης ιστο­ρία στα Όσκαρ καθώς ήταν ο πρώ­τος που κέρ­δι­σε τρι­πλό Όσκαρ Καλύ­τε­ρης Ται­νί­ας, Σκη­νο­θε­σί­ας και Καλύ­τε­ρης Ται­νί­ας Κινου­μέ­νων Σχεδίων.

• Δύο ακό­μη ται­νί­ες βασι­σμέ­νες στην κλα­σι­κή ιστο­ρία για το ξύλι­νο αγό­ρι κυκλο­φό­ρη­σαν αυτό τον και­ρό. Το ριμέικ του Πινό­κιο Ντίσ­νεϋ (1940) και η Pinocchio: A True Story
• Αλλά με την 140^ή επέ­τειο της ομι­λού­σας μαριο­νέ­τας ante portas, αυτές δεν είναι οι μόνες προ­σαρ­μο­γές. Όπως οι περισ­σό­τε­ροι χαρα­κτή­ρες μιας τέτοιας ηλι­κί­ας, υπάρ­χουν κάποιες άξιες λόγου και άλλες ανού­σιες _ανάλογα και με τα γού­στα του καθενός.

_10 «Πινό­κιο» (2015)
Η ται­νία CGI/live-action Pinocchio \ IMDb_4,8/10

Μία από τις πρώ­τες εκδο­χές της ιστο­ρί­ας που συν­δυά­ζει ζωντα­νή δρά­ση και κινού­με­να σχέ­δια CGI (σσ. Computer-generated imagery εικό­νες στα­τι­κές ή δυνα­μι­κές από υπο­λο­γι­στή: τεχνο­λο­γία με εφαρ­μο­γή ψηφια­κών γρα­φι­κών για τη δημιουρ­γία ή τη βελ­τί­ω­ση εικό­νων στην 7^η τέχνη, έντυ­πα μέσα, προ­σο­μοιω­τές, βίντεο και βιντε­ο­παι­χνί­δια) Τσέ­χος ο Πινό­κιο με Ιγκόρ Όντρι­τσεκ ως Τζε­πέ­το και Σάμου­ελ Σάντοβ­νικ ως τη φωνή του Πινό­κιο. Είναι επί­σης αξιο­ση­μεί­ω­το για την ύπαρ­ξη μιας εκδο­χής του κρί­κετ με εναλ­λα­γή φύλου, που ονο­μά­ζε­ται Coco.
Τα ειδι­κά εφέ, με χρή­ση CGI, επέ­τρε­ψαν στην ται­νία να δημιουρ­γή­σει μια ευχά­ρι­στη απει­κό­νι­ση της διά­ση­μης μαριο­νέ­τας κινου­μέ­νων σχε­δί­ων. Αν και απευ­θυ­νό­ταν κυρί­ως σε παι­διά, σύμ­φω­να με τους κρι­τι­κούς, φαί­νε­ται ότι το μεγα­λύ­τε­ρο μέρος του κοι­νού, ανε­ξάρ­τη­τα από την ηλι­κία τους, δεν μπή­κε στον κόπο να το σκε­φτεί πολύ μετά την προ­βο­λή του.

_9 «Πινό­κιο» (2022) \ IMDb_5.0/10
Η Disney κάνει τη μεγά­λη κίνη­ση αλλά χάνει με τον Πινό­κιο του 2022, σε σκη­νο­θε­σία του Ρόμπερτ Ζεμέ­κις σε κάτι που υπο­τί­θε­ται ότι ήταν ένα ριμέικ ζωντα­νής δρά­σης του κλα­σι­κού της εται­ρεί­ας του 1940. Ο Τομ Χανκς στη φωνή του Τζε­πέ­το, με τον Πινό­κιο να έχει επι­κρι­θεί επει­δή είναι μει­λί­χιος, περιτ­τός και χωρίς φαντα­σία, τελι­κά μια ξεχα­σμέ­νη και απο­γοη­τευ­τι­κή ται­νία που έλα­βε καυ­στι­κές κρι­τι­κές τόσο από κρι­τι­κούς όσο και από θαυ­μα­στές. Επί­σης, δεν βοη­θά το γεγο­νός ότι βγή­κε την ίδια χρο­νιά με το βρα­βευ­μέ­νο πλέ­ον Όσκαρ αρι­στούρ­γη­μα του del Toro, το οποίο εντυ­πω­σί­α­σε το κοι­νό με την εντε­λώς πρω­τό­τυ­πη αντί­λη­ψη της ιστορίας.

_8 «Οι περι­πέ­τειες του Πινό­κιο» (1996)
Η ζωντα­νή δρά­ση του 1996 «Οι περι­πέ­τειες του Πινό­κιο» \ IMDb_5.2/10

Οι περισ­σό­τε­ρες προ­σαρ­μο­γές της ιστο­ρί­ας πριν από τις Περι­πέ­τειες του Πινό­κιο χρη­σι­μο­ποιού­σαν είτε μακι­γιάζ είτε κινού­με­να σχέ­δια για να φέρουν τον χαρα­κτή­ρα στην οθό­νη. Αυτή η ται­νία είναι αξιο­ση­μεί­ω­τη επει­δή είναι μια από τις λίγες που χρη­σι­μο­ποί­η­σαν κου­κλο­θέ­α­τρο, αν και με δια­φο­ρε­τι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα, καθώς η τελευ­ταία μαριο­νέ­τα φαί­νε­ται λίγο ανα­τρι­χια­στι­κή. Υπάρ­χει λόγος για τον οποίο το Child’s Play και η Annabelle κάνουν τόσο δημο­φι­λείς ται­νί­ες τρό­μου. Το CGI χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε και σε ορι­σμέ­νες πτυ­χές της ταινίας.
Αυτή η έκδο­ση συχνά σημειώ­νε­ται ότι είναι πιο πιστή στο αρχι­κό μυθι­στό­ρη­μα από τις περισ­σό­τε­ρες άλλες. Δυστυ­χώς, αυτό δεν βοή­θη­σε να είναι τόσο δια­σκε­δα­στι­κή όσο οι προη­γού­με­νες προ­σαρ­μο­γές, για να μην ανα­φέ­ρου­με τη δημο­φι­λή έκδο­ση της Disney. Έγι­νε λίγο πολύ βαρε­τό, αλλά δημιούρ­γη­σε μια συνέ­χεια τις νέες περι­πέ­τειες του Πινόκιο.

_7 «Οι περι­πέ­τειες του Πινό­κιο» (1911) κινη­μα­το­γρα­φι­κή μετα­φο­ρά του βου­βού κινη­μα­το­γρά­φου \ IMDb_ 5,8/10
Αξί­ζει να σημειω­θεί ότι οι Περι­πέ­τειες του Πινό­κιο ήταν η πρώ­τη κινη­μα­το­γρα­φι­κή μετα­φο­ρά της ιστο­ρί­ας που ολο­κλη­ρώ­θη­κε ως βωβή ται­νία. Δυστυ­χώς, όπως συμ­βαί­νει με πολ­λές ται­νί­ες εκεί­νης της επο­χής, ορι­σμέ­να μέρη της ται­νί­ας έχουν χαθεί.

Καθώς πρό­κει­ται για βωβό κινη­μα­το­γρά­φο, οι ηθο­ποιοί έπρε­πε να είναι πιο παρα­στα­τι­κοί σωμα­τι­κά και αυτό είχε ως απο­τέ­λε­σμα μια από τις πιο κωμι­κές ερμη­νεί­ες του Πινό­κιο, αλλά­ζο­ντας αρκε­τά την ιστο­ρία για να ται­ριά­ζει με την τεχνο­λο­γία και το κοι­νό εκεί­νης της επο­χής. Ίσως εξα­κο­λου­θεί να δια­σκε­δά­ζει τους σινε­φίλ που είναι περί­ερ­γοι να δουν την παλαιό­τε­ρη απει­κό­νι­ση της δημο­φι­λούς ιστορίας.

_6 «Πινό­κιο» (2012) \ IMDb_6.0/10
Η υπο­τι­μη­μέ­νη ευρω­παϊ­κή περι­πέ­τεια κινου­μέ­νων σχε­δί­ων Πινό­κιο του Enzo D’Alò έκα­νε τον γύρο των κινη­μα­το­γρα­φι­κών φεστι­βάλ πριν από μια δεκα­ε­τία. Αυτή η έκδο­ση κυκλο­φό­ρη­σε αρχι­κά στα ιτα­λι­κά, αλλά έλα­βε μια αγγλι­κή μετα­γλώτ­τι­ση αμέ­σως μετά, η οποία περιε­λάμ­βα­νε τη φωνή του Jon Heder.
Όμορ­φα κινού­με­να και υπέ­ρο­χα χαρού­με­να, εγκω­μιά­στη­κε στα φεστι­βάλ του. Όντας μια ται­νία πλή­ρως κινου­μέ­νων σχε­δί­ων, ήταν σε θέση να προ­σφέ­ρει ψυχα­γω­γία παρέ­χο­ντας παράλ­λη­λα οικεία στοι­χεία ιστο­ρί­ας για τα οποία το κοι­νό γνώ­ρι­ζε τον Πινό­κιο. Είναι μια ζωντα­νή και δια­σκε­δα­στι­κή λήψη της κλα­σι­κής ιστο­ρί­ας και αρκε­τά εύκο­λη για να την μοι­ρα­στεί­τε με τα παι­διά και την οικογένεια.

_ 5 «Πινό­κιο» (2019) \ IMDb_ 6.2/10
Παρό­λο που ο Πινό­κιο θεω­ρεί­ται παι­δι­κή ιστο­ρία, όλο και περισ­σό­τε­ροι θεω­ρούν τον αρχι­κό μύθο πολύ σκο­τει­νό για τα παι­διά στις μέρες μας. Και έτσι αρχί­ζου­με να βλέ­που­με περισ­σό­τε­ρες προ­σαρ­μο­γές που απευ­θύ­νο­νται μάλ­λον σε ενή­λι­κες όπως ο Πινό­κιο του σκη­νο­θέ­τη Matteo Garrone.
Ο Garrone φρό­ντι­σε προ­σε­κτι­κά ότι κάθε πτυ­χή αυτής της πιστής προ­σαρ­μο­γής έγι­νε έτσι ώστε να μπο­ρεί να ληφθεί σοβα­ρά υπό­ψη από το ενή­λι­κο κοι­νό. Επί­σης, επαι­νέ­θη­κε για την ικα­νό­τη­τα να απει­κο­νί­ζει με λεπτό­τη­τα συναι­σθή­μα­τα και θέμα­τα που προ­κα­λούν σκέ­ψη που μπο­ρεί να μην ήταν δυνα­τά σε μια ται­νία που απευ­θύ­νε­ται σε παιδιά.

_4 «Πινό­κιο» (1971) _ κινού­με­νη έκδο­ση του Πινό­κιο (1971/1972) \ IMDb_ 6,8/10
Μια λιγό­τε­ρο γνω­στή ται­νία κινου­μέ­νων σχε­δί­ων, ο Πινό­κιο του 1971 είναι η πιο σκο­τει­νή και πιστή μετα­φο­ρά κινου­μέ­νων σχε­δί­ων. Σε αντί­θε­ση με τις περισ­σό­τε­ρες εκδό­σεις κινου­μέ­νων σχε­δί­ων, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της ται­νί­ας της Disney, ο Πινό­κιο απει­κο­νί­ζε­ται ως ένα διε­φθαρ­μέ­νο παι­δί που τελι­κά μαθαί­νει από και για τα ελατ­τώ­μα­τά του. Μερι­κά από τα πιο σκο­τει­νά στοι­χεία από την αρχι­κή ιστο­ρία υπάρ­χουν σε αυτή την ται­νία, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου του Πινό­κιο που σκο­τώ­νει τον γρύλο.
Παρό­λο που οι κινη­μα­το­γρα­φι­στές αυτού του ιτα­λι­κού animation δεν είχαν τον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό μιας ται­νί­ας της Disney, δόθη­κε μεγά­λη προ­σο­χή στο animation. Το σχέ­διο και οι λεπτο­μέ­ρειες του Πινό­κιο κατα­σκευά­στη­καν προ­σε­κτι­κά για να κάνουν τα συναι­σθή­μα­τα όσο το δυνα­τόν πιο αυθεντικά.

_3 «Pinocchio» / «Turlis Abenteuer» (1967)
Στιγ­μιό­τυ­πο οθό­νης της παρα­γω­γής του Ανα­το­λι­κο­γερ­μα­νι­κού Πινό­κιο «Turlis Abenteuer» \ IMDb_7.2/10
Στα χρό­νια της ιστο­ρι­κής και για το σινε­μά της DDR ήρθε το Turlis Abenteuer, πρω­το­πο­ρια­κή για την επο­χή εν μέρει κου­κλο­θέ­α­τρο, εν μέρει ται­νία ζωντα­νής δρά­σης, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας μια πραγ­μα­τι­κή μαριο­νέ­τα που αλλη­λε­πι­δρού­σε με ηθο­ποιούς. Ο Martin Flörchinger υπο­δύ­ε­ται τον Geppetto, αντι­δρώ­ντας στην ταλα­ντευό­με­νη μαριο­νέ­τα με την οποία μοι­ρά­ζε­ται τις σκηνές.
Αυτή η θεα­τρι­κή παρα­γω­γή περι­λαμ­βά­νει στοι­χεία που δεν συνα­ντώ­νται σε άλλες δια­σκευ­ές όπως για παρά­δειγ­μα περισ­σό­τε­ρες από μία μαριο­νέ­τες που μιλά­νε. Η παρα­γω­γή δια­κρί­νε­ται για τη λιτό­τη­τά της, χωρίς μου­σι­κά εφέ, φαντα­σμα­γο­ρι­κές εικό­νες με έλλει­ψη πολ­λών κινη­τών μερών στις μαριο­νέ­τες, που το ψαγ­μέ­νο κοι­νό απο­λαμ­βά­νει ακό­μη σήμερα.

_2 «Πινό­κιο» (1940) \ IMDb_7,5/10
Λίγες ται­νί­ες μπο­ρούν να επι­βιώ­σουν σε τερά­στια δημο­τι­κό­τη­τα για περισ­σό­τε­ρα από 70 χρό­νια και η Disney το πετυ­χαί­νει αυτό ξανά και ξανά _και δεν υπάρ­χουν πολ­λά στον κατά­λο­γο της Disney τόσο εμβλη­μα­τι­κά όσο ο Πινό­κιο του 1940. Οι αλλα­γές που έκα­νε η Disney στον χαρα­κτή­ρα και τη συνο­λι­κή ιστο­ρία θα ενέ­πνε­αν αμέ­τρη­τες άλλες προ­σαρ­μο­γές και θα δια­σφά­λι­ζαν ότι θα γίνει κλα­σι­κό από μόνο του.
Με ένα απί­στευ­το σκορ 100% στο Rotten Tomatoes, απο­δει­κνύ­ει ότι αν γίνουν σωστά, ιστο­ρί­ες όπως του Πινό­κιο είναι απλώς δια­χρο­νι­κές. Η ται­νία είχε ως απο­τέ­λε­σμα ο χαρα­κτή­ρας του Jiminy Cricket να κάνει αρκε­τές ακό­μα εμφα­νί­σεις στα μέσα της Disney και να προ­σθέ­σει κλα­σι­κά τρα­γού­δια στη συνε­χώς αυξα­νό­με­νη συλ­λο­γή της Disney.

_1 «Ο Πινό­κιο του Γκι­γιέρ­μο ντελ Τόρο» (2022)
guillermo-del-toro-pinocchio-on-ship \ IMDb_7,6/10

Μια τολ­μη­ρή και σκο­τει­νή ανα­πα­ρά­στα­ση, ο Πινό­κιο του Γκι­γιέρ­μο ντελ Τόρο είναι η μόνη πλή­ρως stop-motion ται­νία που κέρ­δι­σε μια εξαι­ρε­τι­κά υψη­λή βαθ­μο­λο­γία στο IMDb. Μετά από σχε­δόν μια δεκα­ε­τία προ­σπα­θειών να απο­γειω­θεί αυτή η πιο σκο­τει­νή προ­σαρ­μο­γή, το Netflix συμ­φώ­νη­σε να τη χρη­μα­το­δο­τή­σει και φέτος την κυκλοφόρησε.
Ο Ντελ Τόρο έμει­νε στα όπλα του, λέγο­ντας πάντα ότι έπρε­πε να είναι stop-motion, ανε­ξάρ­τη­τα από τον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό. Το απο­τέ­λε­σμα είναι μια οπτι­κά εκπλη­κτι­κή εμφά­νι­ση κινη­μα­το­γρα­φι­κής ψυχα­γω­γί­ας που παίρ­νει τα συναι­σθη­μα­τι­κά στοι­χεία του αρχι­κού υλι­κού και τα διευ­ρύ­νει. Αυτή η έκδο­ση στέ­κε­ται περή­φα­να στην κορυ­φή ως μια μονα­δι­κή παρου­σί­α­ση και πόνη­μα αγάπης.

σσ.
O όρος “σκο­τει­νή” _dark ται­νία που χρη­σι­μο­ποιεί η IMDb στην παρα­πά­νω κατά­τα­ξη, παρα­πέ­μπο­ντας στο φιλμ νουάρ, (γαλ­λι­κά film noir) αφο­ρά στυλ κινη­μα­το­γρα­φι­κής παρα­γω­γής που χαρα­κτη­ρί­ζε­ται από στοι­χεία όπως κυνι­κοί ήρω­ες, έντο­να φωτι­στι­κά εφέ, συχνή χρή­ση ανα­δρο­μών στο παρελ­θόν, περί­πλο­κες πλο­κές και μια υπο­βό­σκου­σα υπαρ­ξι­στι­κή φιλο­σο­φία (κυριαρ­χού­σε κυρί­ως στα αμε­ρι­κα­νι­κά εγκλη­μα­τι­κά δρά­μα­τα της επο­χής μετά τον Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο). Θα λέγα­με πως είναι μάλ­λον αδό­κι­μος για τον Πινόκιο

Πινό­κιο του Γκι­γιέρ­μο Ντελ Τόρο

• 2022 Ewan McGregor, David Bradley

Πινό­κιο

• • 2022 Joseph Gordon-Levitt, Tom Hanks

Πινό­κιο

• 1940
• Dickie Jones, Christian Rub

Πινό­κιο

• 2019
• Federico Ielapi, Roberto Benigni

Pinocchio

• 2002
• Roberto Benigni, Nicoletta Braschi

Pinocchio

• 1971
• Alex Roman, Monica Gayle

964 Pinocchio

• 1991
• Haji Suzuki, Onn-chan

• Pinocchio
• Pinokkio. Pravdivaya istoriya
• • 2021
  • Jon Heder, Pauly Shore

Οι περι­πέ­τειες του Πινόκιο

• • 1996
  • Martin Landau, Jonathan Taylor Thomas

Pinocchio and the Emperor of the Night

• • 1987
  • Edward Asner, Tom Bosley

Pinocchio

• • 2012
  • Gabriele Caprio, Mino Caprio

Pinocchio 3000

• • 2003
  • Malcolm McDowell, Sonja Ball

Pinocchio

• • Phil LaMarr, Suzy Nakamura

Un burattino di nome Pinocchio

• • 1971
  • Lauro Gazzolo, Victor Jory

Turlis Abenteuer

• • • 1967
    • Martin Flörchinger, Alfred Müller

Pinocchio

• • 1911
  • Polidor, Augusto Mastripietri

The New Adventures of Pinocchio

• • 1999
  • Martin Landau, Udo Kier

Pinocchio in Outer Space

• • 1965
  • Peter Lazer, Arnold Stang

Pinocchio

• • 2015
  • Igor Ondricek, Vica Kerekes

Pinocchio’s Revenge

• • 1996
  • Candace McKenzie, Lewis Van Bergen

Bentornato Pinocchio

• • 2007
  • Vittorio Amandola, Oreste Baldini

The True Story of Pinocchio

• • Maria Androutsou, George Kopsidas

Πινό­κιο

• • 1984
  • Danielle Romeo, Lacoya Newsome

Le avventure di Pinocchio