Eκδήλωση της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ για τον Νίκο Ζαχαριάδη: “Το ΚΚΕ ήταν και παραμένει το κόμμα μου και κανένας δεν μπορεί να το χτυπήσει¨ 🎥 VIDEO-ΦΩΤΟ

Ανοί­γου­με εδώ μια ανα­γκαία παρέν­θε­ση για να εξη­γη­θεί το ζήτη­μα της παρέμ­βα­σης στα προ­βλή­μα­τα του Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος. Η δυνα­τό­τη­τα και πρα­κτι­κής παρέμ­βα­σης είχε σχέ­ση με την Κομ­μου­νι­στι­κή Διε­θνή (ΚΔ). Η ΚΔ είχε καθο­δη­γη­τι­κό ρόλο για τη πραγ­μα­το­ποί­η­ση της ιστο­ρι­κής απο­στο­λής της εργα­τι­κής τάξης, το επα­να­στα­τι­κό πέρα­σμα από τον καπι­τα­λι­σμό στο σοσια­λι­σμό. Κατά συνέ­πεια είχε λόγο στην χάρα­ξη κοι­νής στρα­τη­γι­κής των Κουμ­μου­νι­στι­κών Κομ­μά­των που ήταν μέλη της. Η ΚΔ λει­τουρ­γού­σε πάνω στην αρχή του δημο­κρα­τι­κού συγκε­ντρω­τι­σμού, οι απο­φά­σεις της ήταν υπο­χρε­ω­τι­κές για τα κομ­μου­νι­στι­κά κόμ­μα­τα μέλη της που εθε­λο­ντι­κά προ­σχω­ρού­σαν. Η ΚΔ έκφρα­ζε την ανα­γκαιό­τη­τα έκφρα­σης του προ­λε­τα­ρια­κού διε­θνι­σμού, ανε­ξάρ­τη­τα αν τον υπη­ρέ­τη­σε σε όλη τη διάρ­κεια της ύπαρ­ξής της με αντί­στοι­χα επε­ξερ­γα­σμέ­νη ενιαία στρα­τη­γι­κή κατά του διε­θνούς καπι­τα­λι­σμού. Βέβαια προ­βλή­μα­τα επα­να­στα­τι­κής ιδε­ο­λο­γι­κής ενό­τη­τας στην ΚΔ είχαν εμφα­νι­στεί ήδη στην 10ετία 1920–1930. Δεν είναι σωστή η άπο­ψη ότι η ΚΔ ιδρύ­θη­κε μόνο και μόνο για να μετα­δί­δει πεί­ρα στα νεα­ρά και άπει­ρα Κομου­νι­στι­κά Κόμματα,όπως και το σκε­πτι­κό της διά­λυ­σης της κατά την διάρ­κεια του Β΄ παγκο­σμί­ου πολέ­μου. Το Δοκί­μιο ιστο­ρί­ας του ΚΚΕ ασκεί κρι­τι­κή στην Διε­θνή Επι­τρο­πή για­τί ο παρεμ­βα­τι­κός ρόλος δεν υπη­ρέ­τη­σε την ανά­γκη κατά­κτη­σης της επα­να­στα­τι­κής ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κής ενό­τη­τας του ΚΚΕ. Ανε­ξάρ­τη­τα από την κατάλ­λη­λη μορ­φή του επα­να­στα­τι­κού Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος το κύριο και βασι­κό είναι η υπη­ρέ­τη­ση της κοι­νής διε­θνούς επα­να­στα­τι­κής στρα­τη­γι­κής απέ­να­ντι στην διε­θνή αντε­πα­να­στα­τι­κή στρα­τη­γι­κή των καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών που συγκρο­τούν διε­θνείς δια­κρα­τι­κές πολι­τι­κο­οι­κο­νο­μι­κές και στρα­τιω­τι­κές ενώ­σεις, παρα­με­ρί­ζουν τις δια­φο­ρές τους προ­σω­ρι­νά όταν πρό­κει­ται να χτυ­πή­σουν αλύ­πη­τα και με όλα τα μέσα το Διε­θνές Κομ­μου­νι­στι­κό Κίνη­μα, την πάλη των λαών κατά του καπι­τα­λι­σμού, του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέμου.

Είναι γεγο­νός ότι στην ΚΔ ασκού­σαν πρω­το­πό­ρο άρα και καθο­δη­γη­τι­κό ρόλο τα πιο έμπει­ρα Κόμ­μα­τα ιδιαί­τε­ρα το μπολ­σε­βί­κι­κο που καθο­δή­γη­σε την νικη­φό­ρα Οκτω­βρια­νή Σοσια­λι­στι­κή Επα­νά­στα­ση. Ωστό­σο το δίδαγ­μα που προ­κύ­πτει είναι ότι ανε­ξάρ­τη­τα από το βαθ­μό εμπει­ρί­ας, το επί­πε­δο και τη στάθ­μη ανά­πτυ­ξης του κάθε Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος, αυτό έχει την ευθύ­νη να δια­τυ­πώ­νει την γνώ­μη του, να ασκεί κρι­τι­κή, να συμ­βάλ­λει στη χάρα­ξη ενιαί­ας στρα­τη­γι­κής, να ενι­σχύ­ει την επα­να­στα­τι­κή ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κή ενότητα.

Η άπο­ψη περί μη επέμ­βα­σης στο εσω­τε­ρι­κό των κομ­μά­των που προ­βλή­θη­κε μετά την αυτο­διά­λυ­ση της ΚΔ και ενώ δυνά­μω­νε ο ευρω­κο­μου­νι­σμός, ένα στό­χο είχε, να παραι­τη­θούν τα Κομου­νι­στι­κά Κόμ­μα­τα από το δικαί­ω­μα πάλης κατά του οπορ­του­νι­σμού. Το πόσο υπο­κρι­τι­κή ήταν η θεω­ρία περί «μη επέμ­βα­σης» φάνη­κε και από το γεγο­νός ότι τα ευρω­κομ­μου­νι­στι­κά κόμ­μα­τα επα­νει­λημ­μέ­να και με κάθε ευκαι­ρία έκα­ναν ανοι­κτή δημό­σια επί­θε­ση σε άλλα Κομ­μου­νι­στι­κά Κόμ­μα­τα που στα κατα­στα­τι­κά τους ανα­φέ­ρο­νταν στον μαρ­ξι­σμό λενι­νι­σμό και τις αρχές συγκρό­τη­σης και λει­τουρ­γί­ας των Κομ­μου­νι­στι­κών Κομ­μά­των, στή­ρι­ζαν τις χώρες της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης, την ΕΣΣΔ. Η κρι­τι­κή τους αξιο­ποι­ή­θη­κε από την αστι­κή προ­πα­γάν­δα ως επι­βε­βαί­ω­ση της αντι­κο­μου­νι­στι­κής και αντι­σο­σια­λι­στι­κής εκστρα­τεί­ας τους.

Οι δυο κρίσιμες ευρείες Ολομέλειες του ΚΚΕ

Στις εργα­σί­ες της 6^ης Ολο­μέ­λειας 11–12/3/1956, ανα­κοι­νώ­θη­κε το ομό­φω­νο πόρι­σμα της Διε­θνούς Επι­τρο­πής σύμ­φω­να με το οποία το ΚΚΕ βρι­σκό­ταν σε κατά­στα­ση βαριάς κρί­σης με υπαι­τιό­τη­τα του Ν. Ζαχα­ριά­δη. Σημειώ­νου­με ότι ο Ν. Ζαχα­ριά­δης δεν πήρε μέρος στην Ολο­μέ­λεια εκδη­λώ­νο­ντας με αυτό τον τρό­πο την δια­μαρ­τυ­ρία του για το ρόλο της Διε­θνούς Επι­τρο­πής. Η Διε­θνής Επι­τρο­πή των 6 Κομ­μου­νι­στι­κών Κομ­μά­των εκτι­μού­σε ότι το ΚΚΕ δεν είχε μαρ­ξι­στι­κό λενι­νι­στι­κό πρό­γραμ­μα δρά­σης, ήταν σοβα­ρά κλο­νι­σμέ­νο από οργα­νω­τι­κή άπο­ψη. Οτι ο Ν. Ζαχα­ριά­δης λόγω των λαθών που έκα­νε και της παρα­βί­α­σης των λενι­νι­στι­κών κανό­νων της κομ­μα­τι­κής ζωής δημιούρ­γη­σε σοβα­ρή απει­λή για την ενό­τη­τα και τις αρχές λει­τουρ­γί­ας του κόμ­μα­τος. Επί πλέ­ον κατα­δί­κα­ζε τον Ν. Ζαχα­ριά­δη για­τί δεν ανά­δει­ξε το λάθος της συμ­φω­νί­ας του Λιβά­νου, για την απο­χή από τις εκλο­γές στις 31/3/1946, την καθυ­στέ­ρη­ση έναρ­ξης του δεύ­τε­ρου ενό­πλου αγώ­να κατά 15 μήνες, ενώ θεω­ρού­σαν ότι ήταν σεχτα­ρι­σμός η θέση για τον δεύ­τε­ρο ένο­πλο αγώ­να ότι είχε στό­χο το πέρα­σμα στο σοσια­λι­σμό. Κατα­δί­κα­ζε ως λαθε­μέ­νο το σχέ­διο προ­γράμ­μα­τος του 1953 που μιλού­σε για τον σοσια­λι­στι­κό χαρα­κτή­ρα της επανάστασης.

Στις κατη­γο­ρί­ες συμπε­ριε­λή­φθη και το πρώ­το ανοι­κτό γράμ­μα του Ν. Ζαχα­ριά­δη προς τον ελλη­νι­κό λαό με ημε­ρο­μη­νία 31 Οκτω­βρί­ου 1940 που τον καλού­σε να διε­ξά­γει εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κό πόλε­μο κατά της μου­σο­λι­νι­κής Ιτα­λί­ας, και συμπλή­ρω­νε τη θέση αυτή με την ανά­γκη του αγώ­να υπέρ μιας νέας Ελλά­δας λυτρω­μέ­νης από την ιμπε­ρια­λι­στι­κή επέμ­βα­ση και από κάθε εκμε­τάλ­λευ­ση. Η κρι­τι­κή στρέ­φο­νταν στο σημείο του γράμ­μα­τος που μιλού­σε για τον αγώ­να κατά της Ιτα­λι­κής επί­θε­σης που διευ­θύ­νει η κυβέρ­νη­ση Μετα­ξά, με την επι­σή­μαν­ση ότι δεν ήταν σύμ­φω­νη με τη θέση της ΚΔ. Στη πραγ­μα­τι­κό­τη­τα το γράμ­μα ήταν δομη­μέ­νο πάνω στη κατεύ­θυν­ση του ΚΚΕ για τον χαρα­κτή­ρα του πολέ­μου, άρα και τη στρα­τη­γι­κή που εξέ­φρα­ζαν τα ντο­κου­μέ­ντα του κόμ­μα­τος. Επί­σης «πατού­σε» και σε προ­ϋ­πάρ­χου­σα από­φα­ση της ΚΔ, πριν αλλά­ξει τη θέση της για τον πόλε­μο μετά την υπο­γρα­φή του συμ­φώ­νου Ρίμε­ντροπ-Μολό­τωφ, καθώς τον χαρα­κτή­ρι­σε ιμπε­ρια­λι­στι­κό για να αλλά­ξει ξανά όταν συγκρο­τή­θη­κε η αντι­χι­τλε­ρι­κή συμ­μα­χία με τις ΗΠΑ και Βρε­τα­νία και τον χαρα­κτή­ρι­σε και πάλι, ως αντι­φα­σι­στι­κό. Αξί­ζει να σκε­φθεί κανείς ότι ο Ν. Ζαχα­ριά­δης όταν έγρα­φε το πρώ­το γράμ­μα ίσως δεν είχε την δυνα­τό­τη­τα, ως έγκλει­στος και σε απο­μό­νω­ση, να γνω­ρί­ζει τη συγκε­κρι­μέ­νη αλλαγ­μέ­νη θέση της ΚΔ. Η Διε­θνής Επι­τρο­πή χρη­σι­μο­ποί­η­σε σε βάρος του Ν. Ζαχα­ριά­δη την κρι­τι­κή της ΚΔ για το πρώ­το γράμ­μα του, όμως και αυτή, είχε αντι­φά­σεις, ενώ χαρα­κτή­ρι­ζε ιμπε­ρια­λι­στι­κό τον πόλε­μο της Ιτα­λί­ας κατά της Ελλά­δας εκτι­μού­σε τον πόλε­μο της Ελλά­δας αμυντικό.

Στις 5 Δεκέμ­βρη του 1940 βγή­κε στη δημο­σιό­τη­τα δεύ­τε­ρο γράμ­μα του Ν. Ζαχα­ριά­δη που βασί­στη­κε στο γεγο­νός ότι ο ελλη­νι­κός στρα­τός, νικη­τής, είχε μπει σε αλβα­νι­κό έδα­φος. Στο νέο γράμ­μα ανέ­φε­ρε ότι η έξο­δος του ελλη­νι­κού στρα­τού και η παρα­μο­νή του στην Αλβα­νία προ­σέ­δι­δε ιμπε­ρια­λι­στι­κό χαρα­κτή­ρα στον πόλε­μο, ότι ο Μετα­ξάς έπαι­ζε το παι­χνί­δι της ελλη­νι­κής αστι­κής τάξης και του εγγλέ­ζι­κου ιμπε­ρια­λι­σμού. Ζητού­σε την επι­στρο­φή των ελλη­νι­κών στρα­τευ­μά­των, χωρίς βεβαί­ως να υπάρ­χει καμία ζημιά για την Ελλά­δα, να φύγουν οι πολε­μι­κές αγγλι­κές δυνά­μεις από τα ελλη­νι­κά εδά­φη, και να ζητη­θεί η μεσο­λά­βη­ση της ΕΣΣΔ για την υπο­γρα­φή ελλη­νοϊ­τα­λι­κής ειρή­νης. Το τρί­το γράμ­μα του Ν. Ζαχα­ριά­δη είχε ημε­ρο­μη­νία 15 Γενά­ρη 1941, το απεύ­θυ­νε προς την «κομ­μου­νι­στι­κή φοι­τη­τι­κή οργά­νω­ση». Σ’ αυτό κατάγ­γελ­λε την «Προ­σω­ρι­νή Διοί­κη­ση της ΚΕ του ΚΚΕ» δηλα­δή την κατα­σκευα­σμέ­νη ΚΕ, από τη κυβέρ­νη­ση Μετα­ξά και τον ίδιο τον Κ. Μανια­δά­κη, απο­κά­λυ­πτε το πραγ­μα­τι­κό ρόλο της να σύρει το ΚΚΕ να υπη­ρε­τή­σει την δικτα­το­ρία του Μετα­ξά αντί να παλέ­ψει για την ανα­τρο­πή της.

Υπεν­θυ­μί­ζου­με εδώ ότι η εξάρ­θρω­ση του καθο­δη­γη­τι­κού πυρή­να της ΚΕ, την περί­ο­δο της δικτα­το­ρί­ας Μετα­ξά, έθε­σαν σε πρώ­τη γραμ­μή την ανά­γκη να υπάρ­χει καθο­δη­γη­τι­κό κέντρο, έτσι δημιουρ­γή­θη­κε η ονο­μα­ζό­με­νη «Παλαιά ΚΕ». Το Δοκί­μιο απο­κα­τέ­στη­σε κομ­μα­τι­κά την Παλαιά ΚΕ, ως νόμι­μο συνε­χι­στή της ΚΕ που είχε εκλε­γεί από το 6^ο Συνέ­δριο. Αυτή δεν ήταν δυνα­τόν να απο­κτή­σει εμβέ­λεια εξ αιτί­ας των αντι­κει­με­νι­κών συν­θη­κών και τις μικρές δυνά­μεις που είχε συγκε­ντρώ­σει. Επέ­δρα­σε και η πολε­μι­κή που δέχθη­κε από άλλες κομ­μα­τι­κές δυνά­μεις που απο­μο­νω­μέ­νες λόγω διώ­ξε­ων έπε­φταν στην παγί­δα της δήθεν άλλης ΚΕ, της Προ­σω­ρι­νής Διοίκησης.

Η κρι­τι­κή που γίνε­ται στο Δοκί­μιο για τον Ν. Ζαχα­ριά­δη και τα γράμ­μα­τα του, είναι ότι και αυτός δεν απέ­φυ­γε το δια­χω­ρι­σμό του πολέ­μου σε εθνι­κο­πα­ε­λευ­θε­ρω­τι­κό όσο διε­ξά­γο­νταν στο ελλη­νι­κό έδα­φος και σε ιμπε­ρια­λι­στι­κό έξω από τα ελλη­νι­κά σύνορα.

Τα τρία γράμ­μα­τα του Ν. Ζαχα­ριά­δη γρα­φτή­καν με την προ­σω­πι­κή ευθύ­νη του, ΓΓ της ΚΕ, που ήταν έγκλει­στος, σε καθε­στώς διώ­ξε­ων και συγκρό­τη­σης πλα­στής ΚΕ, με απο­τέ­λε­σμα να μη υπήρ­χε δυνα­τό­τη­τα να εξα­σφα­λι­στεί η ενιαία στά­ση της ΚΕ. Χωρίς να υπο­τι­μά­με τις ιδιαί­τε­ρα δύσκο­λες συν­θή­κες τότε, αξί­ζει να κρα­τή­σου­με ως συμπέ­ρα­σμα ότι πάντα πρέ­πει να παίρ­νο­νται τα απα­ραί­τη­τα μέτρα για την εξα­σφά­λι­ση της μεγα­λύ­τε­ρης δυνα­τής συλ­λο­γι­κό­τη­τας, σε συν­θή­κες πολέ­μου, παρα­νο­μί­ας, στην δια­μόρ­φω­ση των απο­φά­σε­ων και της δρά­σης για την υλο­ποί­η­ση του.

Ο Ν. Ζαχα­ριά­δης μετά την ήττα του ΔΣΕ κατη­γο­ρού­νταν ότι επέ­δει­ξε έλλει­ψη φρο­ντί­δας για την ασφά­λεια εισό­δου και δρά­σης στην Ελλά­δα, των κομ­μου­νι­στών που στάλ­θη­καν για να ανα­συ­στή­σουν και να ενι­σχύ­σουν τις παρά­νο­μες κομ­μα­τι­κές οργανώσεις.

Με βάση όλα τα παρα­πά­νω και άλλες κρι­τι­κές παρα­τη­ρή­σεις που θα τις βρεί­τε στο Δοκί­μιο, παρα­λεί­πο­νται για λόγους χρό­νου, η Διε­θνής Επι­τρο­πή ειση­γή­θη­κε την καθαί­ρε­ση του Ν. Ζαχα­ριά­δη από τη θέση του ΓΓ της ΚΕ επί­σης την απο­μά­κρυν­ση του από το Π.Γ. Η πρό­τα­ση ψηφί­στη­κε ομό­φω­να ακό­μα και από μέλη της ΚΕ που υπο­στή­ρι­ζαν τις θέσεις για οποί­ες ο Ν. Ζαχα­ριά­δης κατη­γο­ρού­νταν. Επέ­δρα­σε η βαρύ­τη­τα και το κύρος των 6 Κομ­μου­νι­στι­κών Κομμάτων.

Η συζή­τη­ση για την κατά­στα­ση στις παρά­νο­μες Κομ­μα­τι­κές Οργα­νώ­σεις στη­ρί­ζο­νταν βέβαια σε υπαρ­κτά προ­βλή­μα­τα, όμως αντα­να­κλού­σε και συμ­βι­βα­στι­κές, ηττο­πα­θείς από­ψεις για το αν ήταν εφι­κτός ο συν­δυα­σμός της παρά­νο­μης και νόμι­μης δου­λειάς. Από αυτή την πλευ­ρά απο­τέ­λε­σε ένα αρνη­τι­κό βήμα που ολο­κλη­ρώ­θη­κε με το θεμε­λια­κό λάθος της 8^ης Ολο­μέ­λειας του 1958 που απο­φά­σι­σε την διά­λυ­ση των Κομ­μα­τι­κών Οργα­νώ­σε­ων στην Ελλά­δα και το πέρα­σμα των κομ­μου­νι­στών στην ΕΔΑ.

Η από­φα­ση της 6^ης Ολο­μέ­λειας του 1956 προ­κά­λε­σε αρνη­τι­κές αντι­δρά­σεις στις Κομ­μα­τι­κές Οργα­νώ­σεις ανά­με­σα στους πολι­τι­κούς πρό­σφυ­γες στις λαϊ­κές δημο­κρα­τί­ας, ιδιαί­τε­ρα στην Τασκέν­δη, όπου ήταν συγκε­ντρω­μέ­νο το μεγα­λύ­τε­ρο μέρος των πολι­τι­κών προ­σφύ­γων, επί­σης ανά­με­σα σε κομου­νι­στές που ήταν φυλα­κι­σμέ­νοι ή εκτο­πι­σμέ­νοι στην Ελλάδα.

Στην 7^η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ στις 18–24/2 1957, πήρε μέρος ο Ν. Ζαχα­ριά­δης αφού ακό­μα δεν είχε καθαι­ρε­θεί από την ΚΕ. Η Ολο­μέ­λεια απο­φά­σι­σε την δια­γρα­φή του από μέλος του ΚΚΕ. Κατά τις εργα­σί­ες της δύο μέλη της ΚΕ πρό­τει­ναν να εξε­τα­σθεί η κατη­γο­ρία ότι ο Ν. Ζαχα­ριά­δης ήταν πρά­κτο­ρας και με βάση αυτή την καταγ­γε­λία απο­φα­σί­στη­κε η συγκρό­τη­ση επι­τρο­πής της ΚΕ για να εξε­τά­σει το ζήτημα.

Περ­νού­σαν τα χρό­νια και καμία εξέ­τα­ση δεν έγι­νε. Στη συνέ­χεια, ο Ν. Ζαχα­ριά­δης, με παρέμ­βα­ση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ προς το ΚΚΣΕ, το 1962, και τη σύμ­φω­νη γνώ­μη του δεύ­τε­ρου υπο­χρε­ώ­θη­κε σε μετα­φο­ρά του στο Σορ­γκούτ της Σιβη­ρί­ας, σε συν­θή­κες ζωής εξόριστου.

Η 7η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ του 1964, ενέ­κρι­νε πόρι­σμα για τον Ν. Ζαχα­ριά­δη που εκτι­μού­σε ότι πολ­λές από τις ενέρ­γειές του δημιουρ­γού­σαν σοβα­ρό­τα­τα ερω­τη­μα­τι­κά για το πρό­σω­πο του σαν υπό­πτου, εχθρι­κού και επι­κίν­δυ­νου στοι­χεί­ου για το κόμμα.

Η 11η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ του 1967 περιο­ρί­στη­κε σε μια μεσο­βέ­ζι­κη από­φα­ση που στην ουσία της, έλε­γε ότι δεν είχαν βρε­θεί στοι­χεία που να τεκ­μη­ριώ­νουν την κατη­γο­ρία αλλά άφη­νε μετέ­ω­ρη την τελι­κή κατά­λη­ξη. Το κυριό­τε­ρο δεν απο­φά­σι­σε να του απο­δώ­σει τον τίτλο του μέλους του κόμ­μα­τος, που ο ίδιος ζητού­σε, πράγ­μα που θα οδη­γού­σε στην λήξη της ποι­νής της εξο­ρί­ας του.

Ο Ν. Ζαχα­ριά­δης δεν ζητού­σε απο­κα­τά­στα­ση ως ΓΓ της ΚΕ, αλλά τον τίτλο του μέλους του ΚΚΕ. Η μη απο­κα­τά­στα­ση του Ν. Ζαχα­ριά­δη συνε­χί­στη­κε και μετά την 12^η Ολο­μέ­λεια της ΚΕ του 1968 στην οποία απο­κα­λύ­φθη­κε ο ρόλος των στε­λε­χών που είχαν οπορ­του­νι­στι­κές από­ψεις, και είχαν προ­χω­ρή­σει στις άδι­κες καταγ­γε­λί­ες σε βάρος του, ενώ στη συνέ­χεια απο­χώ­ρη­σαν και ίδρυ­σαν το ΚΚΕ «εσω­τε­ρι­κού». Η εξέ­λι­ξη αυτή τον απο­γο­ή­τευ­σε και τον εξόρ­γι­σε, τον οδή­γη­σε σε επα­νει­λημ­μέ­νες απερ­γί­ες πεί­νας σε χρη­σι­μο­ποί­η­ση ορι­σμέ­νων ανορ­θό­δο­ξων μεθό­δων δικαί­ω­σης. Επέ­λε­ξε π.χ. να στέλ­νει γράμ­μα­τα στις ελλη­νι­κές πρε­σβεί­ες των σοσια­λι­στι­κών χώρων, σε Ελλη­νες πολι­τι­κούς και με πάγιο αίτη­μα να του επι­τρα­πεί να μπει στην Ελλά­δα και να δικα­στεί. Παράλ­λη­λα δήλω­νε με αδιαμ­φι­σβή­τη­τη ειλι­κρί­νεια ότι δεν θα επέ­τρε­πε την χρη­σι­μο­ποί­η­σή του από την χού­ντα. Σωστά το ΠΓ δια­φώ­νη­σε με την είσο­δό του στην Ελλά­δα και μάλι­στα στις συν­θή­κες της δικτα­το­ρί­ας, καθώς, ανε­ξάρ­τη­τα από την στά­ση του και τις ειλι­κρι­νείς προ­θέ­σεις του, δεν υπήρ­χε καμία πιθα­νό­τη­τα δικαί­ω­σης του, αντί­θε­τα η στρα­τιω­τι­κή δικτα­το­ρία θα έβρι­σκε ευκαι­ρία να επι­τε­θεί κατά του ΚΚΕ.

Οι παρα­τε­τα­μέ­νες απερ­γί­ες πεί­νας δεν άφη­ναν αδιά­φο­ρη την καθο­δή­γη­ση του κόμ­μα­τος, σε συνεν­νό­η­ση με το ΚΚΣΕ παίρ­νο­νταν μέτρα για να μη απει­λη­θεί η ζωή του αλλά αυτό δεν ήταν το ζητού­με­νο που ικα­νο­ποιού­σε τον Ν. Ζαχαριάδη.

Ο Ν. Ζαχα­ριά­δης χρό­νο με το χρό­νο, μήνα με το μήνα ένοιω­θε την απο­γο­ή­τευ­ση και την αδι­κία να παρα­τεί­νε­ται, όσο και αν ήταν απί­στευ­τα ατσα­λω­μέ­νος άνθρω­πος, δοκι­μα­σμέ­νος σε όλες τις συν­θή­κες ως το ίδιο το Ντα­χά­ου, σίγου­ρα τον κυριαρ­χού­σε το είδος του ανυ­πό­φο­ρου πόνου που ζού­σε. Ο ταξι­κός αντί­πα­λος σε πει­σμώ­νει, σε θυμώ­νει, σε ατσα­λώ­νει και όταν πονάς από τα αφό­ρη­τα βασα­νι­στή­ρια του. Αλλά ο ψυχι­κός πόνος, όταν σε αδι­κεί το κόμ­μα που αγά­πη­σες, σε τίμη­σε και το τίμη­σες, αυτός ο πόνος δεν συγκρί­νε­ται με κανέ­να σωματικό.

Κατέ­φυ­γε έτσι στην απει­λή να θέσει τέρ­μα στη ζωή του αν δεν γινό­ταν η άμε­ση απο­κα­τά­στα­σή του, Ο Ν. Ζαχα­ριά­δης δεν δέχθη­κε ούτε την πρό­τα­ση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, που είχε ειση­γη­θεί ο Χαρί­λα­ος Φλω­ρά­κης, να μετα­φερ­θεί στην έδρα της ΚΕ στη Βου­δα­πέ­στη και να αξιο­ποι­η­θεί η πεί­ρα του από το ίδιο το ΠΓ. Ηταν μια σημα­ντι­κή χει­ρο­νο­μία που ισο­δυ­να­μού­σε με απο­κα­τά­στα­ση. Ο Νίκος Ζαχα­ριά­δης ήθε­λε επί­ση­μη απο­κα­τά­στα­ση, και τελι­κά έκα­νε πρά­ξη την απει­λή του.

Με ευθύ­νη των τοπι­κών κομ­μα­τι­κών αρχών του ΚΚΣΕ και πριν να ενη­με­ρω­θεί το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, δόθη­κε ανα­κοί­νω­ση ότι ο Νίκος Ζαχα­ριά­δης είχε πεθά­νει από καρ­δια­κή προ­σβο­λή κάτι που φάντα­ζε, ίσως, αλη­θι­νό λόγω της κατά­στα­σης της υγεί­ας του που είχε επι­βα­ρυν­θεί και από τις συνέ­πειες των παρα­τε­τα­μέ­νων απερ­γιών πεί­νας και της έντα­σης που ο ίδιος βρίσκονταν.

Το ΠΓ επα­νέ­λα­βε σε δημό­σια ανα­κοί­νω­σή τα αίτια του αιφ­νί­διου θανά­του του Ν. Ζαχα­ριά­δη με βάση την ιατρο­δι­κα­στι­κή έκθε­ση, αν και υπήρ­χε η προει­δο­ποί­η­ση ότι θα έθε­τε τέρ­μα στη ζωή του. Για πολ­λά χρό­νια έμει­νε κρυ­φό στην Ελλά­δα το γεγο­νός της αυτο­κτο­νί­ας του. Απο­κα­λύ­φθη­κε δημό­σια στις 25 Νοέμ­βρη 1990 στην εφη­με­ρί­δα «ΝΕΑ ΤΟΥ ΤΙΟΥΝΜΕΝ» με άρθρο που έγρα­ψε ένα συνταγ­μα­τάρ­χης της KGB, με την πλη­ρο­φο­ρία ότι ο ιατρο­δι­κα­στής έκα­νε πλα­στή γνωμάτευση.

Η ολο­κλη­ρω­μέ­νη εκτί­μη­ση και τα συμπε­ρά­σμα­τα για την αυτο­κτο­νία του Ν. Ζαχα­ριά­δη και αν υπήρ­χαν δυνα­τό­τη­τες πρό­λη­ψης θα γίνουν δημό­σια γνω­στά με την ολο­κλή­ρω­ση της δια­δι­κα­σί­ας επε­ξερ­γα­σί­ας του νέου Δοκι­μί­ου και της επι­κύ­ρω­σης του με βάση το καταστατικό.

Βασικά σημεία της Απόφασης της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ 16/7/2011 για την αποκατάσταση του Ν. Ζαχαριάδη

Εκτι­μά ότι ο Ν. Ζαχα­ριά­δης είχε σημα­ντι­κή συμ­βο­λή στην ανά­πτυ­ξη του ΚΚΕ την περί­ο­δο 1931–1936. Πρω­το­στά­τη­σε στη δημιουρ­γία και ηρω­ι­κή πάλη του ΔΣΕ 1946–1949 έδει­ξε ακλό­νη­τη πίστη στην ανά­γκη ύπαρ­ξης και ενί­σχυ­ση των παρα­νό­μων οργα­νώ­σε­ων την περί­ο­δο 1949–1956, στο συν­δυα­σμό της παρά­νο­μης και νόμι­μης δράσης.

Τον διέ­κρι­ναν επα­να­στα­τι­κή επα­γρύ­πνη­ση, ταχύ­τη­τα στην ανά­λη­ψη πρω­το­βου­λιών, σθέ­νος, στην υπε­ρά­σπι­ση της γνώ­μης του. Ηταν λαϊ­κός ηγέ­της, με διά­θε­ση και πνεύ­μα ασυμ­βί­βα­στο, πρω­το­πό­ρο και μαχητικό.

Πέρα­σε τη 9χρονη δοκι­μα­σία του στα κάτερ­γα της 4^ης Αύγου­στου και στο Ντα­χά­ου αλύγιστος.

Οι κατη­γο­ρί­ες κατά του Ν. Ζαχα­ριά­δη και η δια­γρα­φή του ήταν πρά­ξεις άδι­κες. Η κατη­γο­ρία ενα­ντί­ον του για συνερ­γα­σία με τον εχθρό ήταν πρά­ξη συκο­φα­ντι­κή, ενώ οι κατη­γο­ρί­ες για προ­σω­πο­λα­τρία και για εγκα­θί­δρυ­ση ανώ­μα­λου εσω­κομ­μα­τι­κού καθε­στώ­τος ήταν προ­πέ­τα­σμα καπνού και πρό­σχη­μα για να περά­σει η πλειο­ψη­φία των μελών της ΚΕ και του Κόμ­μα­τος στη δεξιά οπορ­του­νι­στι­κή πλευρά.

Ομως ο Ν. Ζαχα­ριά­δης επέ­δει­ξε αδυ­να­μία να οδη­γή­σει το ΚΚΕ να βγά­λει ολο­κλη­ρω­μέ­να συμπε­ρά­σμα­τα σε σχέ­ση με τις αντι­φά­σεις στη στρα­τη­γι­κή του κόμ­μα­τος, με αδυ­να­μί­ες προ­γραμ­μα­τι­κής επε­ξερ­γα­σί­ας που βάρυ­ναν αρνη­τι­κά στο κόμ­μα κατά τη 10ετία του 40΄. Εχει ευθύ­νη επί­σης για­τί έδει­ξε αδυ­να­μία στην δια­μόρ­φω­ση προ­γράμ­μα­τος στο 7^ο Συνέ­δριο το 1945 που θα συμπε­ρι­λάμ­βα­νε την πεί­ρα από την εκτί­μη­ση των λαθών που είχαν οι τρεις συμ­φω­νί­ες, Λιβά­νου, Καζέρ­τας, Βάρκιζας.

Δεν αμφι­σβη­τεί­ται η εξή­γη­ση που έδω­σε ότι δε μίλη­σε για τη λαθε­μέ­νη πολι­τι­κή γραμ­μή του Κόμ­μα­τος όταν γύρι­σε στην Ελλά­δα, επει­δή δεν ήθε­λε να κάνει τον έξυ­πνο, αλλά κι επει­δή μία προ­σπά­θεια από­το­μης αλλα­γής στη στρα­τη­γι­κή του ΚΚΕ μπο­ρού­σε να οδη­γή­σει σε διά­σπα­ση του ίδιου και του ΕΑΜ, αφού το Κόμ­μα δεν ήταν έτοι­μο να δεχτεί τη συγκε­κρι­μέ­νη επα­νε­κτί­μη­ση και αλλα­γή γραμ­μής και μάλι­στα όταν ανά­λο­γες επι­λο­γές είχαν γίνει και από άλλα Κόμ­μα­τα, με βάση τη γραμ­μή της ΚΔ και στη συνέ­χεια του ΚΚΣΕ.

Το συμπέ­ρα­σμα που βγαί­νει είναι ότι ο Ν. Ζαχα­ριά­δης ήταν υπο­χρε­ω­μέ­νος να θέσει τις από­ψεις του και να τις υπο­στη­ρί­ξει, δίχως να σημαί­νει ότι σίγου­ρα θα έπει­θε, με δεδο­μέ­νο ότι η πολι­τι­κή γραμ­μή του ΚΚΕ περιεί­χε όλες τις αντι­φά­σεις της στρα­τη­γι­κής του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος. Στον δισταγ­μό του έπαι­ξε επί­σης ρόλο και το γεγο­νός ότι η Σοβιε­τι­κή Ενω­ση είχε απέ­να­ντι τις πρω­τό­γνω­ρες, μεγά­λες δυσκο­λί­ες στο εσω­τε­ρι­κό της και στις διε­θνείς σχέ­σεις της. Η συγκε­κρι­μέ­νη προ­σπά­θεια χρεια­ζό­τα­νε, σε περί­ο­δο που ο αντί­πα­λος είχε ήδη βγά­λει τα δόντια του, υπήρ­χαν ορα­τές προει­δο­ποι­ή­σεις για το πώς θα πήγαι­ναν τα πράγ­μα­τα μετά το Β΄ΠΠ. Αρχι­σε να γίνε­ται φανε­ρό ότι ο ιμπε­ρια­λι­σμός θα έκα­νε αντε­πί­θε­ση, και μέρος της αντε­πί­θε­σης θα ήταν η άσκη­ση πρω­το­φα­νούς ιδε­ο­λο­γι­κής πίε­σης στα κομ­μου­νι­στι­κά κόμ­μα­τα, στο εργα­τι­κό κίνη­μα προ­κει­μέ­νου να ενσω­μα­τω­θεί, και να ανα­κο­πεί η επέ­κτα­ση του σοσια­λι­σμού στην Ευρώπη.

Το γεγο­νός ότι δεν άνοι­ξε μια τέτοια συζή­τη­ση, εκφρά­στη­κε και στην ύπαρ­ξη αντι­φά­σε­ων, καθυ­στε­ρή­σε­ων και λαθών του αγώ­να του ΔΣΕ. Η στρα­τη­γι­κή του ΚΚΕ αντα­να­κλού­σε τις αντι­φά­σεις στη στρα­τη­γι­κή του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος. Το 1949 ο Ν. Ζαχα­ριά­δης έκα­νε μια καθα­ρά προ­σω­πι­κή προ­σπά­θεια να διορ­θω­θεί η στρα­τη­γι­κή του ΚΚΕ, στη συνέ­χεια το 1953 μάλι­στα επε­ξερ­γά­σθη­κε σχέ­διο προ­γράμ­μα­τος με πρό­βλη­μα όμως ότι στή­ρι­ζε την αλλα­γή της στρα­τη­γι­κής στην αλλα­γή του διε­θνούς συσχε­τι­σμού δυνά­με­ων. Ο Ν. Ζαχα­ριά­δης ήλθε σε έντο­νη αντι­πα­ρά­θε­ση με την ηγε­σία του ΚΚΣΕ όμως και ο ίδιος και η ΚΕ υπο­χώ­ρη­σε στην περί­πτω­ση του σχε­δί­ου προ­γράμ­μα­τος το όποιο και το απέσυρε.

Εκτι­μά­ται ως απα­ρά­δε­κτος ο εξο­ρι­σμός του στο Σορ­γκούτ της Σιβη­ρί­ας και η μετα­χεί­ρι­ση που είχε εκεί με τη σύμπρα­ξη καθο­δή­γη­σης του ΚΚΕ και της ηγε­σί­ας του ΚΚΣΕ. Η από­φα­ση δεν δικαιο­λο­γεί­ται, που παρα­τά­θη­κε μάλι­στα τόσα χρό­νια, έστω και αν ο Ν. Ζαχα­ριά­δης κάτω από το βάρος να χρο­νί­ζουν και να αιω­ρού­νται τέτοιου τύπου κατη­γο­ρί­ες απευ­θύν­θη­κε με δική του πρω­το­βου­λία σε ελλη­νι­κά κόμ­μα­τα, στην ελλη­νι­κή δικαιο­σύ­νη προ­κει­μέ­νου να δικα­στεί και να του δοθεί η δυνα­τό­τη­τα να υπε­ρα­σπι­στεί την αθω­ό­τη­τα του.

Ο Ν. Πλουμπίδης και ο Ν. Ζαχαριάδης κατέθεσαν το δικό τους παράδειγμα απέναντι στις άδικες κατηγορίες που υπέστησαν

Ο Ν. Πλου­μπί­δης ενώ ετοι­μά­ζο­νταν, με το κεφά­λι ψηλά και αλύ­γι­στος, να πάει στο εκτε­λε­στι­κό από­σπα­σμα με την κατη­γο­ρία από την ηγε­σία του κόμ­μα­τος ως πρά­κτο­ρα, δεν απο­κή­ρυ­ξε το κόμ­μα, το υπε­ρα­σπί­στη­κε. Οπως έγρα­ψε θεω­ρού­σε την αδι­κία που υπέ­στη ως θύμα των συγκυ­ριών που εξα­πο­λύ­θη­καν από προ­βο­κα­τό­ρι­κες διο­χε­τευ­μέ­νες παρα­πλα­νη­τι­κές πλη­ρο­φο­ρί­ες από στε­λέ­χη ίσως και πρά­κτο­ρα που δρού­σε μέσα από τα ανώ­τα­τα καθο­δη­γη­τι­κά όργα­να. Η απο­λο­γία του στη δίκη εξέ­φρα­ζε την προ­σή­λω­ση του στο ΚΚΕ.

Ανά­λο­γη ήταν και η στά­ση του Ν. Ζαχα­ριά­δη λίγο πριν δώσει τέλος στη ζωή του. Τα τελευ­ταία λόγια που έγρα­ψε μαρ­τυ­ρούν την αφο­σί­ω­ση στο κόμ­μα αν και τον αδί­κη­σε, δια­τη­ρούν σημα­σία και σήμε­ρα. Εγρα­ψε «Το ΚΚΕ ήταν και παρα­μέ­νει το κόμ­μα μου και κανέ­νας δεν μπο­ρεί να το χτυ­πή­σει και να το λερώ­σει χρη­σι­μο­ποιώ­ντας το όνο­μά μου. […] Το ΚΚΕ πέρα­σε πολ­λές αντά­ρες και μπό­ρες, όμως να το ξερι­ζώ­σει κανέ­νας δεν μπό­ρε­σε για­τί αυτό θα σήμαι­νε να ξερι­ζώ­σει τον ίδιο το λαό. […] Το γράμ­μα αυτό το γρά­φω για να βου­λώ­σω το στό­μα σ’ όλους αυτούς που θα βάλουν τώρα τις φωνές».

🔺🔺
Ολόκληρη η ομιλία της Αλέκας Παπαρήγα
θα δημοσιευθεί σε ειδική έκδοση