Κολομβία:
Χωρίς τέλος οι δολοφονίες πρώην ανταρτών του FARC-EP και άλλων αγωνιστών -60 ηγέτες και πρώην μαχητές χάθηκαν στο πρώτο 2/μηνο του 2020, 236 μετά την υπογραφή της συμφωνίας «ειρήνευσης» με την κυβέρνηση (το 2016), πέντε ακόμη νεκροί στο Σαββατοκύριακο που πέρασε.
Επειδή (βοηθούντων και των αστικών ΜΜΕ & ΜΚΔ) υπάρχουν αρκετά σκοτεινά σημεία για τη συγκεκριμένη οργάνωση ‑που συνήθως διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε ένα σύντομο ιστορικό του κινήματος «Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις του Κολομβιανού-Λαϊκού Στρατού Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia-Ejército del Pueblo [FARC-EP])
Πρόκειται (όπως ήταν τουλάχιστον «στις δόξες» της) για αντάρτικη οργάνωση με δηλωμένο στόχο τον «τερματισμό των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών ανισοτήτων, την στρατιωτική και οικονομική επέμβαση των ΗΠΑ στην Κολομβία μέσω της ίδρυσης ενός μαρξιστικού-λενινιστικού και “βολιβαριανού” κράτους».
Με δράση ‑αντάρτικο πόλεμο και συμβατική τακτική μάχη, βασικά στις αγροτικές περιοχές και στηρίγματα σε πόλεις ειδικά όπου επικρατεί η ακραία φτώχεια και η περιθωριοποίηση.
Θεωρούνται τρομοκρατική οργάνωση τόσο από το επίσημο αστικό κράτος της Κολομβίας, όσο και από άλλες 31 χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων σύσσωμη η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς επίσης η Χιλή, το Περού, ο Καναδάς και –φυσικά ο αρχιτρομοκράτης και διεθνής γκάνγκστερ οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Κάποιες άλλες κυβερνήσεις το θεωρούν εσωτερικό ζήτημα της Κολομβίας και την ταξινομούν ως «παράτυπη» ή «αντιμαχόμενη» ομάδα.
ℹ️ Για να έχουμε μια εικόνα της γεωγραφίας και των αποστάσεων στη χώρα, να πούμε πως έχει έκταση 1.141.748 km2 (26η σε έκταση χώρα της Γης~9 Ελλάδες η μοναδική χώρα της Νότιας Αμερικής που έχει ακτές σε Ατλαντικό και σε Ειρηνικό Ωκεανό) με πληθυσμό πάνω από 50 εκατομμύρια.
Χωρίζεται σε 5 μεγάλες φυσικές περιοχές, που απλώνονται και στις γειτονικές χώρες (οροσειρά των Άνδεων, παράλια ‑Ειρηνικού και Καραϊβικής Θάλασσας, τα llanos-llanuras (λιβάδια-πεδιάδες) και το μεγάλο τροπικό δάσος του Αμαζονίου.
Είναι η 2η σε βιοποικιλότητα χώρα στον κόσμο με 54.871 καταγραμμένα είδη
Έχει έναν πολυπολιτισμικό πληθυσμό, που αντικατοπτρίζει την επιρροή της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας, γηγενών λαών και αφρικανών σκλάβων και τα μεταναστευτικά κύματα από την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή κατά τον 20ο αιώνα.
Ιστορία
Επισήμως οι Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας, FARC, ξεκίνησαν τις δραστηριότητές τους ως κίνημα το 1966, τη χρονιά που πρόεδρος της Κολομβίας ήταν ο Guillermo León Valencia Muñoz, συντηρητικός –φασιστοειδές για τα δικά μαε δεδομένα, δικηγόρος.
Ωστόσο, ο σχηματισμός της αντάρτικης οργάνωσης είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς ομαδικών μετασχηματισμών που προέκυψαν ως αποτέλεσμα κοινωνικών αγώνων μεταξύ των λαϊκών κινημάτων και της αστικής τάξης, της εγκατάλειψης των αγροτών από το επίσημο κράτος και της παραβίασης των στοιχειωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Οι ρίζες των λεγόμενων «ανατρεπτικών» ομάδων, στα όρια του νόμου ή τελείως παράνομες, βρίσκονται στους αγροτικούς αγώνες που σημειώθηκαν τις πρώτες 10ετίες του 20ού αιώνα.
Η παραβίαση κάθε ίχνους ελευθερίας των αγροτών από το αστικό κράτος τους ώθησε στην υπεράσπιση της ύπαρξής τους και της ζωής τους μέσω της δικής τους δικαιοσύνης, δημιουργώντας τις λεγόμενες ομάδες αυτοάμυνας.
Ο σχηματισμός αυτών των αγροτικών οργανώσεων ενείχε ένα σημαντικό συστατικό για την ενοποίησή τους και την δημιουργία αυτού που είναι γνωστό ως αντάρτικο.
Εκείνη την εποχή, η σκέψη των Μαρξ-Ένγκελς εξαπλωνόταν ήδη σ΄ όλη την Ευρώπη και στη Λατινική Αμερική δημιουργούνταν οι πρώτοι πυρήνες, με την Κολομβία να είναι «πρόσφορη» χώρα δεδομένου ότι τα ήδη έντονα αντιαμερικανικά αισθήματα του λαού τροφοδοτήθηκαν μετά τη βίαια απόσχιση του Παναμά το 1903 –με τα όπλα των ΗΠΑ (ήδη το 1904, η αμερικανική κυβέρνηση εξαγόρασε τα γαλλικά δικαιώματα και μια λωρίδα γης ‑μήκος 50 μίλια, πλάτος 10 για τη διώρυγα, που ξεκίνησε το 1907)
Η επέκταση αυτής της κομμουνιστικής ιδεολογίας, είχε να κάνει και με κοινωνικά αίτια ‑ανισότητα, φτώχεια και διαφθορά, που είχαν σα βάση τους το ίδιο το αστικό κράτος.
Βέβαια η ίδια η κοινωνική σύνθεση και το ιδεολογικό επίπεδο, με αναφορές συχνά ξένες προς τον επιστημονικό σοσιαλισμό, αποτέλεσε από τότε την αχίλλειο φτέρνα του κινήματος (όπως και σε όλη τη Λατινική Αμερική), έτσι αυτές τις οργανώσεις, κέρδιζαν βασανιστικά οπαδούς μέρα τη μέρα, εν μέσω εσωτερικού κατακερματισμού και αόριστων ιδεολογικών θεμελίων, με μόνο κοινή παράμετρο την «κοινωνική ισότητα», χωρίς θέση για κατάργηση του αστικού κράτους, χωρίς κόμμα νέου τύπου κλπ. κλπ
9‑Απρ-1948 |>La Violencia<|
Παρόλο που υπήρχαν ήδη σημάδια ταξικής βίας στην Κολομβία, στις 9‑Απρ-1948 η ιστορία σημαδεύτηκε από τη δολοφονία του φιλελεύθερου ηγέτη και προεδρικού υποψηφίου Jorge Eliécer Gaitán, όταν εξαπολύθηκε το μεγαλύτερο κύμα δολοφονιών με απερίγραπτες σφαγές σε όλη τη χώρα.
Η ηγεσίες των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων ‑φιλελεύθερων και συντηρητικών, φοβούμενες και τον ίσκιο τους, δημιούργησαν παράνομες ένοπλες ομάδες από οπαδούς τους και κοινούς εγκληματίες, που επιτίθεντο σε όποιον θεωρούσαν αντίπαλο ιδεολογικά αλλά και φυλετικά (ιθαγενείς).
Μεταξύ αυτών των οργανώσεων ξεχώρισε στο λεγόμενο «φιλελεύθερο αντάρτικο» (guerrilla liberal) ένας νεαρός πολυτεχνίτης- φιλελεύθερος από την παράδοση, ο Pedro Antonio Marín, γνωστός με το ψευδώνυμο «Tirofijo» (από την ικανότητά του στο σημάδι) και επίσης ως Manuel Marulanda Vélez (όνομα προς τιμήν ενός κομμουνιστή ηγέτη που δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια της La Violencia).
ℹ️ Συν-ίδρυσε με τον Jacobo Arenas (Luis Morantes), το FARC-EP και ανήκε στη διοίκηση (Γραμματεία του) ως το θάνατό του το 2008
Το «φιλελεύθερο αντάρτικο» χωρίστηκε σε «καθαρούς» (liberales limpios) και «κοινούς» (liberales communes) –οι δεύτεροι με σπέρματα κομμουνιστική ιδεολογίας.
Οι πρώτοι παρέδωσαν τα όπλα τους όταν ο Gustavo Rojas Pinilla (στρατιωτικός ‑πρόεδρος της Κολομβίας) τους έδωσε εγγυήσεις αμνηστίας το 1953, ενώ οι «κοινοί» αποφάσισαν να συνεχίσουν τον αγώνα και εξαπλώθηκαν σε διάφορα μέρη της χώρας.
Νοτιοανατολικά, με σύμβολο αντίστασης τον Juan de Jesús Franco, στα νότια ‑προς Κόρδοβα, ο Julio Guerra και στα ΒΔ της Cundinamarca, ο Saúl Fajardo, ενώ στα νότια προς Tolima, σχηματίστηκαν δύο φράξιες μια φιλελεύθερη, υπό την ηγεσία των αδελφών «Loaiza», του José María Oviedo (“Mariachi” ) και μια δεύτερη με κομμουνιστικές αναφορές, με επικεφαλής τον Isauro Yosa (“Mayor Lister”) και τον Jacobo Prías Alape (“Charro Negro”), όπου πήρε μέρος και ο Manuel Marulanda Vélez (“Tirofijo”).
Μερικά χρόνια αργότερα συνελήφθη ο «Mayor Lister», ο «Negro Charro» αποστρατεύτηκε από την ένοπλη πάλη, ενώ ο «Tirofijo» συνέχισε με ενέδρες, επιθέσεις και απαγωγές.
Σύμφωνα με το FARC:
«Η ειρήνη που “προσέφερε” ο στρατηγός Rojas Pinilla ήταν ουσιαστικά μια απαίτηση για παράδοση χωρίς όρους, βάσει υποσχέσεων που δεν τηρήθηκαν ποτέ.
Πολλοί από τους αντάρτες που παρέδωσαν τα όπλα, όπως ο Guadalupe Salcedo, σκοτώθηκαν –με τους δολοφόνους να παραμένουν ατιμώρητοι»
Επιχείρηση Marquetalia
Στις 18-Μαΐου-1964, υπό την διοίκηση του συνταγματάρχη Hernando Currea Cubides, διοικητή της 6ης Ταξιαρχίας, ξεκίνησε η ανάπτυξη του Σχεδίου LASSO (Latin American Security Operation — Επιχείρηση Ασφαλείας της Λατινικής Αμερικής) ή της «Επιχείρησης Κυριαρχίας» (Operación Soberanía) κατά των περιοχών αυτοάμυνας των αγροτών στην Κολομβία.
ΣΣ |>
LASSO |> δόγμα «εθνικής ασφάλειας» που εκπονήθηκε από εμπειρογνώμονες του ΥπΕθΑ των ΗΠΑ στην Ουάσινγκτον ως τακτική προσαρμογή στο πεδίο της μάχης και προσαρμόστηκε από το ΓΕΣ του Εθνικού Στρατού (Ejército Nacional) και τον Υπουργό Άμυνας Alberto Ruiz Novoa, απαρχή και της μεγάλης μάχης εναντίον των ανταρτών της Marquetalia ~250km ΝΑ της Μπογκοτά )
Το σχέδιο συνιστούσε «εκτέλεση προγραμμάτων στρατιωτικής βοήθειας για τη Λατινική Αμερική» που πλαισιώθηκε από τη νέα στρατιωτική στρατηγική των Ηνωμένων Πολιτειών τη δεκαετία του 1960 –μετά την επανάσταση στην Κούβα, η οποία έγινε γνωστή ως «δόγμα εθνικής ασφάλειας».
Η κυβέρνηση ακροβόλισε 16.000 εξοπλισμένους σαν αστακούς άνδρες, με ελικόπτερα, αεροπλάνα πυροβολικό, ειδικές ρουκέτες (όλα «αμερικανικής κατασκευής και προέλευσης) για να θέσει τέρμα στις λεγόμενες Repúblicas Independientes — «Ανεξάρτητες Δημοκρατίες» (αντάρτικα αποσπάσματα) που, εκτός από τη «Marquetalia», βρίσκονταν στις περιοχές του Guayabero, Pato (chaparral), Natagaima και Riochiquito.
Για να αποκρούσει την επίθεση, η τότε ομάδα αυτοάμυνας είχε την άνευ όρων υποστήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο έστειλε τον Jacobo Arenas, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής και που αργότερα θα γινόταν ένας από τους κορυφαίους ηγέτες της ανταρτικής ομάδας.
Κατά τη διάρκεια των μαχών στην περιοχή Marquetalia (200km ΒΔ της πρωτεύουσας) στις 20 –Ιουλ-1964, η οργάνωση έβγαλε διακήρυξη για «το αγροτικό πρόγραμμα των ανταρτών», που με την πάροδο του χρόνου έγινε το επίσημο αγροτικό πρόγραμμα του FARC.
Από την ίδια χρονιά, η ανάπτυξή του μετώπου είναι τέτοια που παύει να βρίσκεται στο στάδιο της αυτοάμυνας και εδραιώνεται σαν πραγματικό – οργανωμένο αντάρτικο.
Νότιο μπλοκ
Μετά την κατάληψη της Marquetalia, οι επιχειρήσεις συνεχίστηκαν σε άλλες περιοχές όπου υπήρχε αντάρτικη παρουσία: το Riochiquito (Cauca) και το El Pato (Caquetá).
Εν τω μεταξύ, οι πυρήνες των αγροτών που άντεξαν στις επιθέσεις των κυβερνητικών δυνάμεων, δημιούργησαν μικρές αντάρτικες κινητές ομάδες σε άλλες περιοχές με παράδοση αγώνων και αγροτικής οργάνωσης.
Το 1965 συγκλήθηκε η Primera Conferencia Guerrillera (πρώτη συνδιάσκεψη του αντάρτικου), στην οποία έγινε απολογισμός δράσης και καθορίστηκαν στρατιωτικά, πολιτικά, οργανωτικά, εκπαιδευτικά και προπαγανδιστικά πλάνα.
Σε αυτή τη συνάντηση, το κίνημα υιοθετεί το όνομα “Bloque Sur» (Νότιο Μπλοκ) επειδή βρίσκεται στα νότια του τμήματος Tolima, στη συμβολή των τμημάτων Huila, Valle και Cauca.
Μεταξύ 25-Απρ και 15-Μαι-1966, πραγματοποιήθηκε η δεύτερη συνδιάσκεψη, όπου ανταρτών», όπου το «Νότιο Μπλοκ» ανασυγκροτείται σες Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC), με τη συμμετοχή 350 μαχητών.
Στο πλαίσιο αυτής της νέας στρατηγικής, η δράση, ως αντάρτικο «χτυπάω και μετακινούμαι», έχουν δημιουργηθεί έξι βασικοί πυρήνες που διοικούνται από: Manuel Marulanda Vélez, Jacobo Arenas, Rigoberto Lozada (“Joselo”), Carmelo López, Rogelio Díaz, José de Jesús Rivas (ονομαζόμενος και “Cartagena”- «ο Καρχηδόνιος») και βέβαια του Ciro Trujillo.
Ο τελευταίος (υπαρχηγός τότε του κινήματος) συγκέντρωσε όλες τις αντάρτικες δυνάμεις (εκτός από εκείνες των Marulanda και Joselo) στο Quindío, όπου εντοπίστηκαν από τον κυβερνητικό στρατό που τους προκάλεσε σοβαρότατο πλήγμα από το οποίο δεν θα ανακάμψουν πριν το 1974.
ℹ️ Στο μεταξύ ο Manuel Marulanda Vélez, “Tirofijo” ανέλαβε τη διοίκηση του αντάρτικου (FARC).
Σε αντίθεση με τα αντάρτικα κινήματα που σχηματίστηκαν σε άλλες χώρες, αυτά της Κολομβίας χαρακτηρίζονταν από ένα μείγμα ιδεολογίας και πολιτικής των παραδοσιακών συντηρητικών κομμάτων με ένα είδος επαναστατικής δράσης (φυσικά με αιτήματα που δεν έβγαιναν έξω από το κατεστημένο και πολύ περισσότερο από το αστικό κράτος) .
ℹ️ Από τότε, πάντως το FARC αυξάνεται συνεχώς αριθμητικά σε πολλά μέτωπα με συνεχή εδαφική επέκταση, επεξεργαζόμενο τη στρατιωτική και πολιτική στρατηγική του.
Θα μείνει ως το παλαιότερο και πιο σημαντικό αντάρτικο στην Κολομβία και τον κόσμο, πρωταγωνιστής στα πιο σημαντικά κεφάλαια της κολομβιανής ιστορίας.
Και όταν λέμε στον κόσμο, δεν εννοούμε φυσικά την Κούβα: Το νησί της επανάστασης, είχε ήδη κάνει τις επιλογές του, αναδεικνύοντας το ΚΚ αιχμή του δόρατος στη δράση του
🔻 Στο ακρωνύμιο FARC, τον Μάιο του 1982 προστίθεται το EP (Ejército del Pueblo –Λαϊκός Στρατός), που σύμφωνα με το FARC σημαίνει:
«Βαθιά επανεξέταση των στρατιωτικών μας ενεργειών: για πρώτη φορά, από τότε που ο επαναστάτης αντάρτης εμφανίστηκε στη Marquetalia με την 7η διάσκεψη έδωσε στο κίνημα μια σαφή επιχειρησιακή και στρατηγική αντίληψη για έναν επαναστατικό στρατό, που σηματοδότησε την αναπροσαρμογή όλων των μηχανισμών του διοίκησης και πράξης»
Συνεχίζεται