Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Αλέκος Χατζηκώστας: Η ψήφος του …Καβάφη

Είχε απο­κτή­σει πραγ­μα­τι­κή μανία με την ποί­η­ση του Καβά­φη από τότε που στην Α’ Λυκεί­ου είχε γνω­ρί­σει τον μεγά­λο Αλε­ξαν­δρι­νό ποι­η­τή μέσα από το ποί­η­μά του Ιθά­κη». Και από τότε τον είχε κάνει αχώ­ρι­στο φίλο του στα εύκο­λα και τα δύσκο­λα της ζωής του, οδη­γό του

«…Σα βγεις στον πηγαι­μό για την Ιθάκη,
να εύχε­σαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμά­τος περι­πέ­τειες, γεμά­τος γνώ­σεις…» 1

Πέρα­σε εύκο­λα στη Σχο­λή της προ­τί­μη­σης του «Ιστο­ρι­κό Αρχαιο­λο­γι­κό» με στό­χο να γίνει φιλό­λο­γος. Η ενα­σχό­λη­ση με τον Καβά­φη συνε­χί­στη­κε, άρχι­σε μάλι­στα να γρά­φει και κάποια κρι­τι­κά του σχό­λια στο περιο­δι­κό του φοι­τη­τι­κού συλ­λό­γου. Αν και η σχέ­ση του με την πολι­τι­κή ήταν εξαι­ρε­τι­κά χαλα­ρή, χωρίς ιδιαί­τε­ρες κομ­μα­τι­κές προ­τι­μή­σεις, και απ’ όσο θυμό­ταν είχε ψηφί­σει (όσες φορές πήγε στις εκλο­γές) δια­φο­ρε­τι­κές κάθε φορά φοι­τη­τι­κές παρατάξεις.

Τα δύσκο­λα άρχι­σαν μετά την απο­φοί­τη­ση και τη στρα­τιω­τι­κή θητεία. Οι προ­σπά­θειες για δου­λειά σε φρο­ντι­στή­ριο δεν του απέ­δω­σαν τ’ ανα­με­νό­με­να. Δεν το έβα­ζε κάτω όμως:

«Του μέλ­λο­ντος η μέρες στέ­κοντ’ εμπρο­στά μας
σα μια σει­ρά κερά­κια αναμένα —
χρυ­σά, ζεστά, και ζωη­ρά κεράκια.Η περα­σμέ­νες μέρες πίσω μένουν,
μια θλι­βε­ρή γραμ­μή κεριών σβυ­σμέ­νων·» 2

Η εργο­δο­σία, αν και του παρου­σια­ζό­ταν με τη μορ­φή του «συνα­δέλ­φου» ήταν σκλη­ρή. Εξευ­τε­λι­σμοί αλλά και εκμε­τάλ­λευ­ση πήγαι­ναν αντά­μα, προ­κα­λώ­ντας καθη­με­ρι­νές στε­να­χώ­ριες. Και αυτός, εκεί να επι­μέ­νει να δια­βά­ζει στα δια­λείμ­μα­τα στα­θε­ρά Καβά­φη. Και να προ­μη­θεύ­ε­ται όποια νέα έκδο­ση έβγαι­νε γι’αυτόν. Του­λά­χι­στον αισθα­νό­ταν περή­φα­νος για­τί κρα­τού­σε ακό­μη έστω και ψήγ­μα­τα της αξιο­πρέ­πειας του. Είχε γρα­φτεί και στον σύλ­λο­γο των εργα­ζο­μέ­νων στα φρο­ντι­στή­ρια, που είχε δημιουρ­γη­θεί αν και αυτό δεν του γέμι­ζε τη ζωή, ούτε πίστευε ότι θα γινό­ταν και τίποτε.

«Κι αν δεν μπο­ρείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τού­το προ­σπά­θη­σε τουλάχιστον
όσο μπο­ρείς: μην την εξευ­τε­λί­ζεις» 3

Η ερω­τι­κή του ζωή δεν ήταν πολυ­τά­ρα­χη. Σχέ­σεις ελά­χι­στες και λίγων μηνών που δεν κατέ­λη­γαν. Δεν του γέμι­ζαν τη ζωή του. Μπο­ρεί να υπήρ­χε «ερω­τι­κή χημεία» όμως αυτός ζητού­σε άλλα πράγματα.

«Χαρά και μύρο της ζωής μου εμέ­να, που αποστράφηκα
την κάθε από­λαυ­σιν ερώ­των της ρου­τί­νας» 4

Ήταν νέα συνα­δέλ­φι­σα στο φρο­ντι­στή­ριο. Πλη­σί­α­ζε τα 35, ενώ αυτός πια είχε πατή­σει τα 40. «Έδε­σαν» από την πρώ­τη στιγ­μή ως παρέα, χωρίς όμως να γίνουν ζευ­γά­ρι. Εξαι­ρε­τι­κά ανε­ξάρ­τη­τη ως χαρα­κτή­ρας, του έδι­νε στα νεύ­ρα και δεν απο­φά­σι­ζε να κάνει το βήμα.

«Κι αν είσαι στο σκα­λί το πρώ­το, πρέπει
νάσαι υπε­ρή­φα­νος κ’ ευτυχισμένος.
Εδώ που έφθα­σες, λίγο δεν είναι·
τόσο που έκα­μες, μεγά­λη δόξα.» 5

Οι μήνες περ­νού­σαν και η σχέ­ση του παρέ­μει­νε μετέ­ω­ρη, Ώσπου έκα­νε αυτή το πρώ­το βήμα, καλώ­ντας τον στο σπί­τι της. Το είχε πρό­σφα­τα νοι­κιά­σει, φεύ­γο­ντας επι­τέ­λους (;) από το σπί­τι που έμε­νε με τους γονείς της. Ένα σπί­τι 45 τετρα­γω­νι­κών, ζεστό ανθρώ­πι­νο και κυρί­ως γεμά­το βιβλία. Φιλό­λο­γος γαρ, οπό­τε δεν μπο­ρού­σε να λεί­πουν απ’ αυτό η Λογο­τε­χνία ‚κυρί­ως όμως η Ποί­η­ση. Συζή­τη­σαν για πολ­λά, όσο και για τις εκλο­γές που θα γίνο­νταν σε ένα μήνα. Δεν τον ενδιέ­φε­ραν και πολύ. Άλλω­στε σε παλιό­τε­ρες εκλο­γές «τους είχε δοκι­μά­σει όλους ως κυβέρ­νη­ση» όπως τόνι­σε και απ’ αυτές «δεν περί­με­νε να προ­κύ­ψει τίπο­τε δια­φο­ρε­τι­κό». Το κρα­σί τούς έλυ­σε τη γλώσ­σα, αλλά και τα σώματα…

Το πρωί ξύπνη­σε στο πλάι της, αισθα­νό­με­νος πραγ­μα­τι­κά «γεμά­τος». Του ετοί­μα­σε το πρω­ι­νό, ενώ φρό­ντι­σε να του χαϊ­δέ­ψει τα μαλ­λιά λέγο­ντας του, πόσο ευτυ­χι­σμέ­νη ένιω­σε. Το ένιω­θε και ο ίδιος, αυτή η «συγκυ­βέρ­νη­ση» θα ήταν πια «μακράς πνο­ής» στη ζωή του.

Όσο για τις εκλο­γές, το συζή­τη­σαν κι αυτό και από κοι­νού κατέ­λη­ξαν, ότι «μόνο ο λαός μπο­ρεί να σώσει τον λαό». Το είχε γρά­ψει προ­φη­τι­κά ο μεγά­λος Αλεξανδρινός

«Βλά­πτουν κι οι τρεις τους την Συρία το ίδιο.
Αλλά, κατε­στραμ­μέ­νος άνθρω­πος, τί φταίω εγώ.
Ζητώ ο ταλαί­πω­ρος να μπαλωθώ.
Ας φρό­ντι­ζαν οι κρα­ταιοί θεοί να δημιουρ­γή­σουν έναν τέταρ­το καλό.
Μετά χαράς θα πήγαι­να μ’ αυτόν.» 6

____________________________________________

Σημειώ­σεις (Τίτλοι ποιημάτων)

1. «Ιθά­κη»
2. «Κεριά»
3. «Όσο μπορείς»
4. «Ηδο­νή»
5. «Το πρώ­το σκαλί»
6. «Ας φρόντιζαν

29 στιγ­μές, του Αλέ­κου Χατζηκώστα

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο