Αυλαία για την documenta 14 που πέρασε απαρατήρητη (σύμφωνα με την Deutsche Welle)

Ολο­κλη­ρώ­νε­ται σήμε­ρα η documenta14 η που μάλ­λον πέρα­σε απα­ρα­τή­ρη­τη από το ελλη­νι­κό κοι­νό. Αυτό παρα­δέ­χε­ται και δημο­σί­ευ­μα της Deutsche Welle, οποία απο­δί­δει την »απο­τυ­χία» της έκθε­σης στη μη σωστή επι­κοι­νω­νια­κή της πολι­τι­κή και σε κάποιες εξε­ζη­τη­μέ­νες δρά­σεις της. Βέβαια το δημο­σί­ευ­μα δεν ανα­φέ­ρε­ται στους μισθούς πεί­νας  των ενοι­κια­ζό­με­νων εργα­ζό­με­νων της Ντο­κου­μέ­ντα και τις σχε­τι­κές καταγ­γε­λί­ες.

«Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, είναι μια έκθε­ση πολύ λίγο «εικα­στι­κή» και ελά­χι­στα «ντοκουμέντο»…αφού πρό­κει­ται για …πλίν­θους και κερά­μους ατά­κτως ερριμ­μέ­νους, όπου ένα πλή­θος εκθε­μά­των που δεν ανή­κουν στις εικα­στι­κές τέχνες, παντε­λώς αδιά­φο­ρα — όπως παλιά παπού­τσια, χάρ­τες αρχαιο­λο­γι­κών ανα­σκα­φών, κου­ζί­να ενός αγρο­τό­σπι­του με αρω­μα­τι­κά φυτά κ.λπ. — επι­νο­ή­σεις παρω­χη­μέ­νες στη μορ­φή και κυρί­ως άτε­χνες, συνευ­ρί­σκο­νται δίπλα σε λιγο­στές ενδια­φέ­ρου­σες εικα­στι­κές προ­σεγ­γί­σεις, προ­κα­λώ­ντας πλή­ρη δια­νοη­τι­κή σύγ­χυ­ση και ψυχι­κή εξου­θέ­νω­ση στον επι­σκέ­πτη. Παράλ­λη­λα, πορ­νό φιλ­μά­κια παρου­σιά­ζο­νται ως τέχνη, ενώ συνο­λι­κό­τε­ρα στην έκθε­ση παρου­σιά­ζο­νται πολ­λά βίντεο που δηλώ­νουν «εικα­στι­κά», παρό­τι στην ουσία είναι κακής ποιό­τη­τας κινη­μα­το­γρά­φος. Καθό­λου παρά­ξε­νο, αφού το όλο εγχεί­ρη­μα δια­πνέ­ε­ται από τη μετα­μο­ντέρ­να αντί­λη­ψη πως έργο τέχνης είναι κάθε τι που εμπε­ριέ­χει άπο­ψη και ας μην περι­λαμ­βά­νει ίχνος γνώ­σης, μου­σι­κή είναι κάθε ήχος, θέα­τρο κάθε σύμ­βα­ση, ακό­μη κι αν κάποιος πάει στο θέα­τρο χωρίς να υπάρ­χει παρά­στα­ση!» (Ριζο­σπά­στης)

Documenta14 gGmbH – μια Γερ­μα­νι­κή ΜΚΟ περιο­ρι­σμέ­νης ευθύ­νης, προ­ϊ­ό­ντων αλλό­κο­του (queer) πολιτισμού…

Με χορη­γό, το κρά­τος και μια σει­ρά από επι­χει­ρη­μα­τι­κούς ομί­λους, η Ντο­κου­μέ­ντα ήρθε για να που­λή­σει ριζο­σπα­στι­σμό, κομ­μέ­νο και ραμ­μέ­νο στα μέτρα του συστή­μα­τος (επι­χο­ρη­γή­θη­κε με 70.000.000 ευρώ, από το γερ­μα­νι­κό υπουρ­γείο Πολι­τι­σμού, το Ομο­σπον­δια­κό Γερ­μα­νι­κό Ιδρυ­μα Πολι­τι­σμού και από το υπουρ­γείο Εξω­τε­ρι­κών της Γερ­μα­νί­ας, ήταν υπό την αιγί­δα του ελλη­νι­κού υπουρ­γεί­ου Πολι­τι­σμού και είχε επί­ση­μους χορη­γούς την VOLKSWAGEN και την τρά­πε­ζα Finanzgruppe)

Ας δού­με πώς απο­τι­μά την documenta14 η Deutsche Welle

***

Η d14 αποχωρεί από την Αθήνα

Μάλ­λον αθό­ρυ­βα ολο­κλη­ρώ­νε­ται σήμε­ρα η documenta 14 στη Αθή­να, η μεγα­λύ­τε­ρη έκθε­ση σύγ­χρο­νης τέχνης στον κόσμο. Κύρια έδρα της είναι το Κάσελ της Γερ­μα­νί­ας. Για επι­τυ­χία κάνουν λόγο οι διοργανωτές.

Μια μεγά­λη απο­χαι­ρε­τι­στή­ρια εκδή­λω­ση δεν έχει προ­γραμ­μα­τι­στεί ωστό­σο ται­νί­ες, περ­φόρ­μανς και workshop υπήρ­χαν μέχρι το τέλος. Η documenta 14 ήταν αμφι­λε­γό­με­νη και προ­κά­λε­σε έντο­νες κρι­τι­κές κυρί­ως στην αρχή ωστό­σο στη συνέ­χεια οι τόνοι μετριάστηκαν.

Αθή­να και Κάσελ, ήταν οι δυο τόποι ισό­τι­μοι εταί­ροι που επέ­λε­ξε ο καλ­λι­τε­χνι­κός διευ­θυ­ντής Άνταμ Σίμ­τσικ ως τόπο διε­ξα­γω­γής της διε­θνούς έκθε­σης. Η διορ­γά­νω­ση όμως φαί­νε­ται να πέρα­σε απα­ρα­τή­ρη­τη από πολ­λούς Αθη­ναί­ους, μάλ­λον τους περισ­σό­τε­ρους και κάποιες φορές όταν γινό­ταν αντι­λη­πτή προ­ξε­νού­σε έκπλη­ξη. Όπως όταν για παρά­δειγ­μα η πλα­τεία Συντάγ­μα­τος καλύ­φθη­κε από τσου­βά­λια. Στην Αθή­να κάτι τέτοιο φαντά­ζει περί­ερ­γο, στο Κάσελ αντί­θε­τα ο κόσμος είναι εξοι­κειω­μέ­νος εδώ και πολ­λές δεκα­ε­τί­ες με τη σύγ­χρο­νη τέχνη.

Εάν θέλει πάντως κάποιος να ψέξει σε κάτι την documenta14 στην Αθή­να αυτή είναι ίσως κυρί­ως η επι­κοι­νω­νια­κή της πολι­τι­κή. Πιθα­νό­τα­τα υπο­βαθ­μί­στη­κε ο βαθ­μός ανα­γνω­ρι­σι­μό­τη­τας της documenta. Οι διορ­γα­νω­τές πίστε­ψαν πιθα­νό­τα­τα ότι ήταν περισ­σό­τε­ρο γνω­στή στο κοι­νό από όσο πραγ­μα­τι­κά ήταν. Οι ωραί­ες και λιτές αφί­σες με μόνο τον αριθ­μό 14 που παρέ­πε­μπε στην 14η φορά που διορ­γα­νώ­νε­ται η έκθε­ση έδι­ναν ελά­χι­στες πλη­ρο­φο­ρί­ες στο κοι­νό. Οι περισ­σό­τε­ροι Έλλη­νες αγνο­ούν τον όρο documenta.

Οι διορ­γα­νω­τές ωστό­σο δηλώ­νουν ικα­νο­ποι­η­μέ­νοι. Του­λά­χι­στον 320.000 άνθρω­ποι επι­σκέ­φθη­καν τους σχε­δόν 50 χώρους στους οποί­ους εκτει­νό­ταν η έκθε­ση στην Αθή­να και οι μισοί από αυτούς ήταν Έλληνες.

Επικρίσεις αλλά και έπαινοι

Ο ελλη­νι­κός Τύπος στά­θη­κε ιδιαί­τε­ρα επι­κρι­τι­κός στην αρχή, με κάποιους να κάνουν λόγο ακό­μα και για «πολι­τι­στι­κό ιμπε­ρια­λι­σμό». Επι­κρι­τι­κή (αν και συχνά με πολύ χιού­μορ)  ήταν και η στά­ση της εφη­με­ρί­δας Καθη­με­ρι­νή, ωστό­σο στο τέλος υπήρ­ξαν άρθρα που έγρα­φαν πως «η documenta 14 έκα­νε την πόλη πιο όμορ­φη» και γέμι­σε η Αθή­να με φιλό­τε­χνους από όλο τον κόσμο.

Στο Κάσελ η documenta 14 έχει ξεκι­νή­σει εδώ και πέντε εβδο­μά­δες. Μέχρι σήμε­ρα δεν υπάρ­χουν επί­ση­μα στοι­χεία για τον αριθ­μό των επι­σκε­πτών. Εκτι­μά­ται πάντως πως θα αγγί­ξουν το ένα εκα­τομ­μύ­ριο, το οποίο θα κινη­θεί στους 30 χώρους στους οποί­ους εκτεί­νε­ται η έκθε­ση. Το περα­σμέ­νο Σαβ­βα­το­κύ­ρια­κο το ενδια­φέ­ρον του κοι­νού ήταν μεγά­λο όταν κατέ­φθα­σαν τα άλο­γα με τους καβα­λά­ρη­δες από την Αθήνα.

Οι διορ­γα­νω­τές μάλι­στα ισχυ­ρί­ζο­νται ότι έχουν ξεπε­ρά­σει και το ρεκόρ πώλη­σης των καρ­τών διαρ­κεί­ας φθά­νο­ντας τις 12.000 ενώ στην προη­γού­με­νη έκθε­ση ήταν 11.574. Ανε­ξάρ­τη­τα πάντως από τις αμφι­βο­λί­ες που μπο­ρεί να εκφρά­ζο­νται σχε­τι­κά με τους αριθ­μούς των επι­σκε­πτών στην Αθή­να, συνο­λι­κά φαί­νε­ται ήδη ότι η documenta 14 από πλευ­ράς ειση­τη­ρί­ων θα είναι μια επιτυχία.

Deutsche Welle / DPA / Αλέ­ξια Αγγε­λο­πού­λου / Γκιό­ραν Γκέλεν

Η Documenta 14 και το πρό­βλη­μα της κρι­τι­κής της