Η «Καζαμπλάνκα» κλείνει τα 75

«Το καφέ του Ρικ»

Ο Χάμ­φρεϊ Μπό­γκαρτ υπο­δύ­ε­ται τον ιδιο­κτή­τη του νυχτε­ρι­νού κέντρου “Café Americain” στο λιμά­νι της Καζα­μπλάν­κα. Στις πρώ­τες σκη­νές της διά­ση­μης ται­νί­ας μαθαί­νου­με ότι ο Αμε­ρι­κα­νός έχει κάνει περιου­σία ως λαθρέ­μπο­ρος και έχει πολε­μή­σει τον Φράν­κο στην Ισπα­νία. Με την «Καζα­μπλάν­κα» ο Μπό­γκαρτ καθιε­ρώ­θη­κε ως διε­θνής σταρ.

Ναζί και εμιγκρέδες

Οι θαμώ­νες στο στέ­κι του Νικ δεν θα μπο­ρού­σαν να μην είναι πιο δια­φο­ρε­τι­κοί μετα­ξύ τους. Λαθρέ­μπο­ροι ναρ­κω­τι­κών, εβραί­οι εμικ­γκρέ­δες, ακό­μα και υψη­λό­βαθ­μοι ναζί. Η ται­νία δια­δρα­μα­τί­ζε­ται στις αρχές της δεκα­ε­τί­ας του ΄40, όταν στη βόρεια Αφρι­κή η Βέρ­μαχτ πολε­μού­σε ενα­ντί­ον των Συμ­μά­χων. Η εκρη­κτι­κή ατμό­σφαι­ρα στο Μαρό­κο της επο­χής απο­τυ­πώ­νε­ται και στην ταινία.

Κέντρο διερχομένων

Ο σκη­νο­θέ­της της ται­νί­ας Μάι­κελ Κούρ­τις, Ούγ­γρος μετα­νά­στης εβραϊ­κής κατα­γω­γής, απα­σχο­λεί στα γυρί­σμα­τα πολ­λούς γερ­μα­νούς μετα­νά­στες που διέ­φυ­γαν από τη ναζι­στι­κή Γερ­μα­νία στις ΗΠΑ. Για πολ­λούς γερ­μα­νό­φω­νους ηθο­ποιούς ήταν η μόνη δυνα­τό­τη­τα να εργα­στούν. Ένας από αυτούς είναι ο Πέτερ ή Πίτερ Λόρε (δεξιά), ο οποί­ος ήταν πρω­τα­γω­νι­στής της θρυ­λι­κής ται­νί­ας του Φριτς Λανγκ “Μ” το 1931.

Εμβληματικό κιμηματογραφικό ζευγάρι

Ο Χάμ­φρεϊ Μπό­γκαρτ και η Ίνγκριντ Μπέρ­γκ­μαν θεω­ρού­νται το σημα­ντι­κό­τε­ρο κινη­μα­το­γρα­φι­κό ζευ­γά­ρι του 20ου αιώ­να. Το σενά­ριο της ται­νί­ας βασί­ζο­νταν σε θεα­τρι­κό έργο και είχε συνο­λι­κά εννέα συγ­γρα­φείς! Μέχρι την ολο­κλή­ρω­ση των γυρι­σμά­των το τέλος της ται­νί­ας παρέ­μει­νε ανοι­χτό. Ακό­μα και η ίδια η πρω­τα­γω­νί­στρια δεν ήταν σίγου­ρη με ποιόν ήταν εν τέλει ερω­τευ­μέ­νη, σύμ­φω­να με το σενάριο.

“As time goes bye..”

Στην ται­νία τους κεντρι­κούς ρόλους ανα­λαμ­βά­νουν δια­κε­κρι­μέ­νοι ηθο­ποιοί του κινη­μα­το­γρά­φου και του θεά­τρου. Ένας από αυτούς είναι ο πια­νί­στας στο “Cafe Americain”, τον οποίο υπο­δύ­ε­ται ο αμε­ρι­κα­νι­κός Ντού­λεϊ Γουίλ­σον. Εκτός από ηθο­ποιός ήταν παράλ­λη­λα και μου­σι­κός της τζαζ. Το τρα­γού­δι “As Time goes bye” είναι ένα από τα πιο διά­ση­μα στην ιστο­ρία του κινηματογράφου.

Γυρίσματα σε στούντιο

Η σου­η­δέ­ζα Ίνγκριντ Μπέρ­γκ­μαν ήταν σαφώς πιο ψηλή από τον Χάμ­φρεϊ Μπό­γκαρτ. Για το λόγο αυτό ο πρω­τα­γω­νι­στής στε­κό­νταν σε… σκα­μπό για τις ανά­γκες των γυρι­σμά­των. Όλες οι λήψεις της ται­νί­ας έγι­ναν σε αυτο­σχέ­διο στού­ντιο στο αερο­δρό­μιο του Λος Άντζε­λες. Τα αερο­πλά­να στην ται­νία είναι τυλιγ­μέ­να με μαε­στρία στην «ομί­χλη» για να μην φαί­νε­ται οτι είναι ξύλινα.

Η φυγή ως μόνη δυνατότητα επιβίωσης

Μισό εκα­τομ­μύ­ριο άνθρω­ποι ανα­γκά­στη­καν να φύγουν από τη Γερ­μα­νία, την περί­ο­δο του ναζι­σμού, για να γλι­τώ­σουν. Στην τανία, για τον αντι­στα­σια­κό Βίκτορ Λάζ­λο (κέντρο), ο μόνος τρό­πος για να επι­βιώ­σει είναι η φυγή από τον μαρο­κι­νό θύλα­κα. Η γυναί­κα του (Ίνγκριντ Μπέρ­γκ­μαν), απο­φα­σί­ζει τελευ­ταία στιγ­μή να πάει μαζί του. Ένα μελο­δρα­μα­τι­κό τέλος.

Κλασική ταινία και στη Γερμανία

Η «Καζα­μπλάν­κα» προ­βλή­θη­κε για πρώ­τη φορά στη Γερ­μα­νία το 1952, αρκε­τά χρό­νια μετά τον πόλε­μο. Όπως συνη­θί­ζο­νταν ωστό­σο εκεί­νη την επο­χή στην μετα­πο­λε­μι­κή Γερ­μα­νία όλες οι σκη­νές που έδει­χναν ναζί, εμι­γκρέ­δες ή περιεί­χαν ανα­φο­ρές στον Β΄ Παγκό­σμιο Πόλε­μο «κόπη­καν». Μόλις το 1975 το γερ­μα­νι­κό κοι­νό απέ­κτη­σε τη δυνα­τό­τη­τα να δει ολό­κλη­ρη τη θρυ­λι­κή ταινία.

Πηγή: Deutsche Welle

«Καζα­μπλάν­κα», γιορ­τά­ζει σήμε­ρα τα 75 χρό­νια από την πρώ­τη της προβολή