Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ: Οι ταινίες της εβδομάδας (TRAILER)

Κινη­μα­το­γρα­φι­κή βδο­μά­δα πλού­σια σε επα­νεκ­δό­σεις αυτήν τη φορά που κεντρί­ζουν το ενδια­φέ­ρον. Παράλ­λη­λα έχουν ξεκι­νή­σει και οι υπαί­θριες καλο­και­ρι­νές προ­βο­λές από τις Νύχτες Πρε­μιέ­ρας που γίνο­νται δωρε­άν σε πολ­λά δια­φο­ρε­τι­κά σημεία στην Αθή­να και μπο­ρεί­τε να μάθε­τε το πρό­γραμ­μά τους για το επό­με­νο διά­στη­μα εδώ.

Επί­σης, αύριο, Παρα­σκευή 30 Ιού­νη, θα παι­χτεί στον κινη­μα­το­γρά­φο «Ριβιέ­ρα» «Ο Εξορ­κι­στής» του Γουί­λιαμ Φρί­ντ­κιν στο πλαί­σιο του Midnight Express, ενώ στον κινη­μα­το­γρά­φο «STUDIO new star art cinema» συνε­χί­ζε­ται το αφιέ­ρω­μα «2023, Ετος Θ. Αγγε­λό­που­λου», που οργα­νώ­νει η «NEW STAR» σε συνερ­γα­σία με την οικο­γέ­νεια του Θόδω­ρου Αγγε­λό­που­λου, με την όγδοη κατά σει­ρά μεγά­λου μήκους ται­νία του μεγά­λου σκη­νο­θέ­τη, «Τοπίο στην ομίχλη».

«Ο σπα­σμέ­νος καθρέ­φτης» (1980), του Γκάι Χάμιλ­τον, ται­νία βασι­σμέ­νη σε μυθι­στό­ρη­μα της Αγκά­θα Κρί­στι, με τους Ελί­ζα­μπεθ Τέι­λορ, Ροκ Χάν­τσον, Κιμ Νόβακ και Τόνι Κέρ­τις, δεν χρειά­ζε­ται συστά­σεις. Είναι μια ται­νία που βασί­ζε­ται στο εξαι­ρε­τι­κό σενά­ριο της κορυ­φαί­ας στο μυστή­ριο με εκπλη­κτι­κές ερμη­νεί­ες. Δια­χρο­νι­κό αρι­στούρ­γη­μα. Ούτε φυσι­κά η «Ρεβέκ­κα» (1940) του Αλφρεντ Χίτσκοκ, που στη­ρί­ζε­ται σε μυθι­στό­ρη­μα της Δάφ­νης Ντι Μοριέ, χρειά­ζε­ται συστά­σεις. Είναι η ται­νία που εδραί­ω­σε τον σκη­νο­θέ­τη στο Χόλι­γουντ και ήταν υπο­ψή­φια για 11 Οσκαρ, κερ­δί­ζο­ντας τελι­κά τα βρα­βεία Καλύ­τε­ρης Ται­νί­ας και Καλύ­τε­ρης Φωτο­γρα­φί­ας. Υπέ­ρο­χα και τα δύο και ιδα­νι­κά για θερι­νό σινε­μά. Οπως και να το κάνου­με, οι επα­νεκ­δό­σεις ειδι­κά τέτοιου μεγέ­θους είναι συνυ­φα­σμέ­νες με το θερινό.

Ξεχω­ρί­ζει, βέβαια, «Το Θεώ­ρη­μα» (1968), του Πιερ Πάο­λο Παζο­λί­νι, που θα «κλέ­ψου­με» λίγες λέξεις από την εξαι­ρε­τι­κά διεισ­δυ­τι­κή κρι­τι­κή του δικού μας Νίκου Αντω­νά­κου, γραμ­μέ­νες τον Ιού­λη του 2004, με τίτλο «Υπάρ­χει και κινη­μα­το­γρα­φι­κή σκέ­ψη»… «“Το Θεώ­ρη­μα”, σύμ­φω­να με το λεξι­κό, είναι μια πρό­τα­ση ή μια αλή­θεια που ζητά­ει απο­δεί­ξεις! Ο Πιερ Πάο­λο Παζο­λί­νι στο δικό του “Θεώ­ρη­μα” έκα­νε τη δική του πρό­τα­ση, έδω­σε τη δική του από­δει­ξη στη δική του αλή­θεια. Η αστι­κή τάξη, λέει ο ποι­η­τής — σκη­νο­θέ­της, είναι ένα εύθραυ­στο οικο­δό­μη­μα που μόλις δεχτεί μια δυνα­τή γρο­θιά — παρέμ­βα­ση θα γκρε­μι­στεί. Και θα γκρε­μι­στεί για­τί η “σύν­θε­σή” της, ο τρό­πος που ενώ­νο­νται τα μέλη της, η έλλει­ψη ισχυ­ρών ηθι­κών αξιών που τη δια­κρί­νει, προ­δι­κά­ζουν και τη συντρι­βή της.

Η ται­νία δεν είναι “εύκο­λη”. Γι’ αυτό άλλω­στε πολ­λοί, κατά και­ρούς, έδω­σαν πολ­λές και δια­φο­ρε­τι­κές ερμη­νεί­ες. Μερι­κοί, μάλι­στα, έφτα­σαν να την ερμη­νεύ­σουν σαν μια μετα­φυ­σι­κή ται­νία και μια αλλη­γο­ρία για την άφι­ξη του Ιησού, δήθεν! Κάποιοι άλλοι την είδαν σαν μια προ­κλη­τι­κή ερω­τι­κή ιστο­ρία. Αυτές οι σκό­πι­μα λαθε­μέ­νες ερμη­νεί­ες σκο­πό έχουν να απο­δυ­να­μώ­σουν πολι­τι­κά την ται­νία. “Το Θεώ­ρη­μα” του Πιερ Πάο­λο Παζο­λί­νι είναι καθα­ρό! Τα σχό­λια του δια­νο­ού­με­νου Ιτα­λού αρι­στε­ρού σκη­νο­θέ­τη για την αστι­κή τάξη, αμέ­σως με την έναρ­ξη της ται­νί­ας, απο­δει­κνύ­ουν τη θέλη­σή του να “κατευ­θύ­νει” τον θεα­τή προς τα πού να κοιτάξει!».

Αυτήν τη βδο­μά­δα είχα­με και την απο­νο­μή των βρα­βεί­ων «Ιρις» από την Ελλη­νι­κή Ακα­δη­μία Κινη­μα­το­γρά­φου, με την ται­νία «Πίσω από τις θημω­νιές» της Α. Προ­έ­δρου να απο­σπά 10 βρα­βεία, ενώ το τιμη­τι­κό βρα­βείο δόθη­κε στην Μπ. Λιβανού.

«Ζαν Ντιλμάν» / Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles / Σαντάλ Ακερμάν / 1975 / 201 λεπτά

Μια γυναί­κα που καθα­ρί­ζει, μαγει­ρεύ­ει, βοη­θά τον έφη­βο γιο της στα μαθή­μα­τά του, τακτο­ποιεί και πηγαί­νει για ύπνο, σε μια αδια­τά­ρα­κτη και επα­να­λαμ­βα­νό­με­νη ρου­τί­να. Κατά την απου­σία του γιου της, η γυναί­κα εκδί­δε­ται στην κρε­βα­το­κά­μα­ρά της.

Η ται­νία γυρί­στη­κε από την Ακερ­μάν σε μια επο­χή που το φεμι­νι­στι­κό κίνη­μα και τα διά­φο­ρα ρεύ­μα­τά του ήταν σε άνο­δο. Η βασι­κή της επι­δί­ω­ξη, σε ό,τι αφο­ρά τη μορ­φή, ήταν να κάνει ένα πεί­ρα­μα «σπά­ζο­ντας» τον φιλ­μι­κό χρό­νο ώστε να δεί­ξει πώς είναι ο χρό­νος της καθη­με­ρι­νής ζωής ενός ανθρώ­που, με στό­χο η αφή­γη­ση να φύγει από χρο­νι­κά πλαί­σια του κινη­μα­το­γρά­φου και να γίνει βίω­μα. Σε ό,τι αφο­ρά το περιε­χό­με­νο έχει παρω­χη­μέ­νες έως και αντι­δρα­στι­κές από­ψεις. Η προ­σω­πι­κή επι­λο­γή της εκπόρ­νευ­σης από έναν άνθρω­πο, πόσο μάλ­λον από μια γυναί­κα, δεν είναι δικαί­ω­μα, είναι υπο­δού­λω­ση της προ­σω­πι­κό­τη­τάς της και εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση του σώμα­τός της αλλά και της σεξουα­λι­κής πρά­ξης. Τίπο­τα το πρω­το­πο­ρια­κό δεν ενέ­χει μια τέτοια επι­λο­γή. Γι’ αυτό και η τελευ­ταία σκη­νή του έργου που η Ακερ­μάν «σκο­τώ­νει την πατριαρ­χία», ουσια­στι­κά στρέ­φε­ται ενα­ντί­ον της ίδιας της γυναί­κας και δεν λει­τουρ­γεί απε­λευ­θε­ρω­τι­κά. Το γεγο­νός ότι η ται­νία ψηφί­στη­κε πέρυ­σι ως η καλύ­τε­ρη ται­νία στην ιστο­ρία του κινη­μα­το­γρά­φου, σύμ­φω­να με το κινη­μα­το­γρα­φι­κό περιο­δι­κό «Sight & Sound», δεί­χνει πως είναι μια επι­λο­γή στο πλαί­σιο της «γυναι­κεί­ας χει­ρα­φέ­τη­σης» που «προ­ω­θεί­ται» τα τελευ­ταία χρό­νια για μεγα­λύ­τε­ρη εκπρο­σώ­πη­ση των γυναι­κών τόσο στη δημιουρ­γία, όσο και στη θεμα­το­λο­γία των ται­νιών. Κανείς δεν δια­φω­νεί βεβαί­ως σε αυτά τα αιτή­μα­τα. Αντι­θέ­τως, όμως, στο πλαί­σιο αυτό έχουν βρα­βευ­θεί ουκ ολί­γες ται­νί­ες με αμφί­βο­λο περιε­χό­με­νο μόνο και μόνο επει­δή είναι γυρι­σμέ­νες από γυναί­κες. Η «Ζαν Ντιλ­μάν» είναι μια ται­νία που ανοί­γει μια κου­βέ­ντα που δεν τελειώ­νει σε λίγες γραμ­μές. Αυτό η Ακερ­μάν το κατάφερε.

«Μικρό λουλούδι»
_ή 15 τρόποι να σκοτώσεις τον γείτονά σου) / Petite Fleur / Σαντιάγο Μίτρε / 2022 / 98 λεπτά

Η ζωή του Xoσέ και της Λου­σί είναι όμορ­φη, όμως αρχί­ζουν να πλήτ­τουν. Η Λου­σί συμ­βου­λεύ­ε­ται έναν ψυχί­α­τρο για να σώσει τη σχέ­ση τους. Ο άνερ­γος Χοσέ, που δυσκο­λεύ­ε­ται να προ­σαρ­μο­στεί στη Γαλ­λία, πηγαί­νει να δει τον σνομπ γεί­το­νά τους. Κατά τη διάρ­κεια της επί­σκε­ψης, ακού­ει το τζαζ κομ­μά­τι «Petite Fleur» και τον σκο­τώ­νει ανε­ξή­γη­τα. Ομως, την επό­με­νη μέρα, ο γεί­το­νας είναι ζωντα­νός, σαν να μην έχει συμ­βεί τίπο­τα. Ετσι τον ξανα-σκο­τώ­νει, αλλά πάντα επανεμφανίζεται…

Ο σκη­νο­θέ­της της πολύ καλής ται­νί­ας «Argentina, 1985» κάνει ένα δια­φο­ρε­τι­κό είδος σινε­μά με εξί­σου πολύ ωραία ατμό­σφαι­ρα. Δια­πραγ­μα­τεύ­ε­ται το ζήτη­μα της ρου­τί­νας τόσο στα ζευ­γά­ρια, όσο και στην ανθρώ­πι­νη φύση. Οταν ακό­μα και ακραί­ες πρά­ξεις, όπως ο φόνος, επα­να­λαμ­βά­νο­νται, γίνο­νται ρου­τί­να. Είναι η ρου­τί­να για τα ζευ­γά­ρια καλή; Μπο­ρεί να ανα­θερ­μαν­θεί ο έρω­τας εάν έχει βαλ­τώ­σει η σχέ­ση; Ερω­τή­μα­τα κρί­σι­μα για όλους μας. Περισ­σό­τε­ρο από όλα όμως φαί­νε­ται να σατι­ρί­ζει τους τσαρ­λα­τά­νους δήθεν ψυχο­λό­γους που χρη­σι­μο­ποιούν «πρω­το­πο­ρια­κές» μεθό­δους και πώς τελι­κά μπο­ρεί να εκμε­ταλ­λευ­τούν την αδύ­να­μη στιγ­μή του ζευ­γα­ριού για ίδιον όφε­λος. Το τέλος της ται­νί­ας μάς τα χαλά­ει λίγο κι ας είναι χάπι εντ… Είναι μάλ­λον πολύ «άρρω­στο» για να είναι ευτυχισμένο…

«Reality» / Τίνα Σάτερ / 2023 / 82 λεπτά

Ενα Σάβ­βα­το από­γευ­μα του 2017, η Reality Winner, μια 25χρονη πρώ­ην υπάλ­λη­λος της NSA (Αμε­ρι­κα­νι­κή Υπη­ρε­σία Πλη­ρο­φο­ριών), βρί­σκε­ται αντι­μέ­τω­πη με πρά­κτο­ρες του FBI, στο σπί­τι της στην Georgia…

Η ται­νία βασί­ζε­ται στην αλη­θι­νή ιστο­ρία της Reality Winner, μιας πρώ­ην μετα­φρά­στριας της NSA. Ολό­κλη­ρη η ται­νία είναι γυρι­σμέ­νη πάνω στην απο­μα­γνη­το­φώ­νη­ση της ανά­κρι­σης που έγι­νε σπί­τι της μέχρι να τη συλ­λά­βουν. Η ται­νία μάς δεί­χνει απο­κλει­στι­κά αυτήν την ανά­κρι­ση και είναι γυρι­σμέ­νη με κάμε­ρα στο χέρι. Για την ιστο­ρία η Reality Winner διέρ­ρευ­σε στη δημο­σιό­τη­τα ένα απόρ­ρη­το έγγρα­φο που αφο­ρού­σε στη ρωσι­κή παρέμ­βα­ση στις αμε­ρι­κα­νι­κές εκλο­γές του 2016 και γι’ αυτό έλα­βε την ποι­νή των 5 ετών φυλά­κι­σης. Δυστυ­χώς η ται­νία εστιά­ζει απο­κλει­στι­κά σε αυτήν τη συνο­μι­λία κι έτσι δεν μας δίνει τη δυνα­τό­τη­τα να μάθου­με περισ­σό­τε­ρα ούτε για τον χαρα­κτή­ρα της Ριά­λι­τι αλλά ούτε και για την τρέ­χου­σα ιστο­ρι­κή περί­ο­δο των ΗΠΑ επί δια­κυ­βέρ­νη­σης Τραμπ. Περισ­σό­τε­ρο μοιά­ζει με αστυ­νο­μι­κή ται­νία για τον θεα­τή που δεν γνω­ρί­ζει την υπό­θε­ση, παρά με πολι­τι­κή ται­νία, ιδιαί­τε­ρα αφού η δημο­σιο­ποί­η­ση απόρ­ρη­των εγγρά­φων για τις ΗΠΑ είναι μια πολύ «πονε­μέ­νη» ιστο­ρία με πολύ­κρο­τες διώξεις.

«O Indiana Jones και ο Δίσκος του Πεπρωμένου» / Indiana Jones and the Dial of Destiny / Τζέιμς Μάνγκολντ / 2023 / 154 λεπτά

 

Βρι­σκό­μα­στε στο 1969 και ο Indiana Jones είναι έτοι­μος να απο­χω­ρή­σει από την ενερ­γό δρά­ση. Ολα αλλά­ζουν με την απρό­σμε­νη επί­σκε­ψη της απο­ξε­νω­μέ­νης βαφτι­στή­ρας του Helena Shaw, η οποία ανα­ζη­τά ένα ανε­κτί­μη­το αρχαίο εύρη­μα που είχε εμπι­στευ­τεί ο πατέ­ρας της στον Indy πριν από χρόνια…

Η τελευ­ταία ται­νία της σει­ράς και ο απο­χαι­ρε­τι­σμός του διά­ση­μου καθη­γη­τή είναι γεγο­νός. Ποιος άλλος θα μπο­ρού­σε να είναι ο Ιντιά­να; Βεβαί­ως η δρά­ση είναι καται­γι­στι­κή παρά την πολύ μεγά­λη διάρ­κεια. Ως κεντρι­κή ιδέα έχει ενδια­φέ­ρον διό­τι το εύρη­μα, που είναι ο μηχα­νι­σμός των Αντι­κυ­θή­ρων, το κυνη­γά­ει ταυ­τό­χρο­να κι ένας πρώ­ην επι­στή­μο­νας των ναζί, για δικούς του σκο­πούς, που παράλ­λη­λα συνερ­γά­ζε­ται με την αμε­ρι­κα­νι­κή κυβέρνηση…

Ομως, πλα­τειά­ζει πολύ, έχει αχρεί­α­στες σκη­νές και τελι­κά κατα­λή­γει να έχει και στοι­χεία χαζο­μά­ρας στην όλη υπό­θε­ση… Οι Αμε­ρι­κα­νοί για άλλη μια φορά προ­σπα­θούν να περά­σουν ως οι μεγα­λύ­τε­ροι πολέ­μιοι του ναζι­σμού, μόνο που εδώ ούτε νοη­μα­τι­κά δεν τους βγαί­νει το αφή­γη­μα. Το δε γεγο­νός ότι ο επι­στή­μο­νας ήθε­λε τον μηχα­νι­σμό των Αντι­κυ­θή­ρων για να εκθρο­νί­σει τον Χίτλερ μόνο γέλια μπο­ρεί να προ­κα­λεί. Όπως και να έχει, ο Χάρι­σον Φορντ είναι υπέ­ρο­χος, κι εδώ με τις πολύ σύγ­χρο­νες τεχνι­κές τον ξανα­βλέ­που­με νέο και συγκι­νού­μα­στε για το ωραίο σινε­μά που μας έχει χαρί­σει. Όχι σαν Ιντιά­να φυσικά…

Π. Α.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο