Μάνος Ελευθερίου, θα τον θυμούμαστε όσο ζούμε τ’ άδικο απ’ την κούνια μας

Στις 22 Ιου­λί­ου έφυ­γε από τη ζωή ο Μάνος Ελευ­θε­ρί­ου και ορφά­νε­ψαν η ποί­η­ση και το τρα­γού­δι. Όπως έγρα­φε στην ανα­κοί­νω­σή του το ΚΚΕ απο­χαι­ρε­τώ­ντας τον πολυ­γρα­φό­τα­το Μάνο Ελευ­θε­ρί­ου: «Στο έργο του απο­τυ­πώ­νε­ται η ιστο­ρία του τόπου. Οι στί­χοι του ζυμώ­θη­καν μαζί με το χτυ­πο­κάρ­δι του απλού ανθρώ­που για τον έρω­τα, την αγω­νία της βιο­πά­λης και τον αγώ­να για μια καλύ­τε­ρη ζωή, εκεί που οι συν­θή­κες μετα­τρέ­πουν τον εργά­τη, τον φοι­τη­τή σε ήρωα και εντέ­λει σε Ανθρωπο».

Ο Μάνος Ελευ­θε­ρί­ου γεν­νή­θη­κε και μεγά­λω­σε στην Ερμού­πο­λη της Σύρου. Ο πατέ­ρας του ήταν ναυ­τι­κός. Σε ηλι­κία 14 ετών έρχε­ται με την οικο­γέ­νειά του από την Σύρο στην Αθή­να και τα πρώ­τα επτά χρό­νια κατοι­κούν στο Χαλάνδρι.

Το 1960 μετα­κο­μί­ζουν οικο­γε­νεια­κώς στο Νέο Ψυχι­κό. Το 1955 γνω­ρί­ζε­ται με τον Άγγε­λο Τερ­ζά­κη ο οποί­ος τον ωθεί να παρα­κο­λου­θή­σει μαθή­μα­τα στη δρα­μα­τι­κή σχο­λή του Εθνι­κού Θεά­τρου ως ακροατής.

Το 1956 γρά­φε­ται στο τμή­μα θεά­τρου της Σχο­λής Σταυ­ρά­κου με καθη­γη­τές τον Χρή­στο Βαχλιώ­τη, Γιώρ­γο Θεο­δο­σιά­δη και Γρη­γό­ρη Γρη­γο­ρί­ου. Το 1960 στα Ιωάν­νι­να όπου βρέ­θη­κε για να εκτε­λέ­σει την στρα­τιω­τι­κή του θητεία αρχί­ζει να γρά­φει θεα­τρι­κά έργα και ποιήματα.

Το 1962 σε ηλι­κία μόλις 24 ετών δημο­σιεύ­ει την πρώ­τη του ποι­η­τι­κή συλ­λο­γή με τίτλο Συνοι­κι­σμός, με δικά του χρή­μα­τα αλλά δεν είχε την ανα­με­νό­με­νη επι­τυ­χία. Την ίδια επο­χή στα Ιωάν­νι­να γρά­φει τους πρώ­τους στί­χους, ανά­με­σα στους οποί­ους ήταν και «Το τρέ­νο φεύ­γει στις 8:00» που αργό­τε­ρα μελο­ποί­η­σε ο Μίκης Θεοδωράκης.

Τον Οκτώ­βριο του 1963 ξεκι­νά να εργά­ζε­ται στο «Reader’s Digest» όπου και παρέ­μει­νε για τα επό­με­να δεκα­έ­ξι χρό­νια. Στο μετα­ξύ κυκλο­φο­ρούν τα δύο πρώ­τα του βιβλία με διη­γή­μα­τα, Το διευ­θυ­ντή­ριο (1964) και Η σφα­γή (1965) για τα οποία γρά­φτη­καν εξαι­ρε­τι­κές κριτικές.Το 1964 παρου­σιά­ζε­ται στην ελλη­νι­κή δισκογραφία.

Συνερ­γά­ζε­ται με το συν­θέ­τη Χρή­στο Λεο­ντή καθώς και τον Μίκη Θεο­δω­ρά­κη (1967) με τον οποίο η συνερ­γα­σία δια­κό­πη­κε λόγω της Δικτα­το­ρί­ας. Τα συγκε­κρι­μέ­να τρα­γού­δια πρω­το­κυ­κλο­φό­ρη­σαν το 1970 στο Παρί­σι. Συνερ­γά­στη­κε με τον Δήμο Μού­τση (Άγιος Φεβρουά­ριος, 1971) και με τον Γιάν­νη Μαρ­κό­που­λο στον δίσκο Θητεία του οποί­ου η ηχο­γρά­φη­ση άρχι­σε το Νοέμ­βριο του 1973, δια­κό­πη­κε από τα γεγο­νό­τα του Πολυ­τε­χνεί­ου και τελι­κά κυκλο­φό­ρη­σε το 1974 με την Μεταπολίτευση.

Κατά και­ρούς έχει συνερ­γα­στεί σχε­δόν με όλους τους Έλλη­νες συν­θέ­τες, όπως με τον συν­θέ­τη Σταύ­ρο Κου­γιουμ­τζή και τον τρα­γου­δι­στή Γιώρ­γο Ντα­λά­ρα καθώς και με το Θανά­ση Γκαϊ­φύλ­λια στην Ατέ­λειω­τη Εκδρο­μή (1975), τον Μάνο Χατζι­δά­κι, τον Γιάν­νη Σπα­νό, τον Γιώρ­γο Ζαμπέ­τα, τον Στα­μά­τη Κρα­ου­νά­κη, τον Λου­κια­νό Κηλαη­δό­νη, τον Γιώρ­γο Χατζη­νά­σιο, τον Αντώ­νη Βαρ­δή και πολ­λούς άλλους.

Παράλ­λη­λα γρά­φει και εικο­νο­γρα­φεί παρα­μύ­θια για παι­διά και επι­με­λεί­ται την έκδο­ση λευ­κω­μά­των με θέμα την Σύρο: Ενθύ­μιον Σύρας, Θέα­τρο στην Ερμού­πο­λη κ.α. Την δεκα­ε­τία του ‘90 αρθρο­γρα­φεί και συγ­χρό­νως κάνει ραδιο­φω­νι­κές εκπο­μπές στον Αθή­να 9,84 και στο Δεύ­τε­ρο Πρόγραμμα.

Το 1994 εκδί­δει τη πρώ­τη του νου­βέ­λα με τίτλο Το άγγιγ­μα του χρό­νου. Το 2004 δημο­σιεύ­ει το πρώ­το του μυθι­στό­ρη­μα Ο Και­ρός των Χρυ­σαν­θέ­μων­που τιμή­θη­κε με το Κρα­τι­κό Βρα­βείο Λογο­τε­χνί­ας 2005. Το 2013 ο Μάνος Ελευ­θε­ρί­ου, βρα­βεύ­θη­κε για την συνο­λι­κή προ­σφο­ρά του από την Ακα­δη­μία Αθηνών.