Μάνος Κατράκης, πέρασε στην Ιστορία της Τέχνης, ως το σύμβολο του ανυπότακτου κοινωνικού αγωνιστή

Στις 14 Αυγού­στου του 1909 στο Καστέ­λι Κισ­σά­μου των Χανί­ων Κρή­της. Ήταν το μικρό­τε­ρο από τα πέντε παι­διά του εμπό­ρου Χαρά­λα­μπου Κατρά­κη και της Ειρήνης.

Το 1919 η οικο­γέ­νειά του μετα­κό­μι­σε στην Αθή­να, όπου ο Μάνος, που από μικρός είχε δεί­ξει το υπο­κρι­τι­κό ταλέ­ντο του, εμφα­νί­στη­κε για πρώ­τη φορά σε θεα­τρι­κή σκη­νή. Πρω­το­εμ­φα­νί­στη­κε το 1928 στο Θία­σο των Νέων, λίγο αργό­τε­ρα έπαι­ξε Ερω­τό­κρι­το στο θία­σο της Μαρί­κας Κοτο­πού­λη και το 1932 προ­σλή­φθη­κε στο νεοϊ­δρυό­με­νο Εθνι­κό Θέα­τρο, από το οποίο εκδιώ­χθη­κε το 1940 εξαι­τί­ας της ιδε­ο­λο­γί­ας του. Από την πρώ­τη του κιό­λας εμφά­νι­ση στο θέα­τρο, φανέ­ρω­σε το υπο­κρι­τι­κό του ταλέ­ντο και ανέ­βη­κε γρή­γο­ρα την κλί­μα­κα της θεα­τρι­κής ιεραρ­χί­ας, για να κατα­λά­βει μια δεσπό­ζου­σα θέση ανά­με­σα στους κορυ­φαί­ους ηθο­ποιούς μας.

Στα δύσκο­λα χρό­νια της γερ­μα­νι­κής κατο­χής και στα τρα­γι­κά χρό­νια του εμφυ­λί­ου, βρέ­θη­κε στην πρώ­τη γραμ­μή της αντί­στα­σης και εξο­ρί­στη­κε στη Μακρό­νη­σο και στον Αη – Στρά­τη. Αλλά και αργό­τε­ρα, ήταν πάντα από τους πρώ­τους, σε όλους τους λαϊ­κούς αγώ­νες και πάντα μέσα από τις γραμ­μές του ΚΚΕ, μέχρι το θάνα­τό του.

Το 1952 επα­νήλ­θε στη σκη­νή. Το 1955 ίδρυ­σε το «Ελλη­νι­κό Λαϊ­κό Θέα­τρο» στον υπαί­θριο χώρο του Πεδί­ου του Αρε­ως, το οποίο εγκαι­νί­α­σε με τον «Αγα­πη­τι­κό της Βοσκο­πού­λας» του Δ. Κορο­μη­λά. Στο ίδιο θέα­τρο, με μεγά­λη συμ­με­το­χή κοι­νού και καλ­λι­τε­χνι­κή επι­τυ­χία, συνέ­χι­σε έως το 1967 με έργα κυρί­ως ελλη­νι­κού ρεπερ­το­ρί­ου και αγω­νι­στι­κής πνοής

Το 1973 ο Μάνος Κατρά­κης προ­σλή­φθη­κε στο Εθνι­κό Θέα­τρο και πρω­τα­γω­νί­στη­σε στον «Οθέλ­λο» και τον «Δον Κιχώ­τη», και στην Επί­δαυ­ρο στον «Οιδί­πο­δα τύραν­νο» (1973) και στον «Προ­μη­θέα Δεσμώ­τη» (1974).

Το 1977 επα­νι­δρύ­θη­κε το Ελλη­νι­κό Λαϊ­κό Θέα­τρο και ο Κατρά­κης έπαι­ξε έργα Αρμπού­ζωφ «Φθι­νο­πω­ρι­νή ιστο­ρία» με την Ελλη Λαμπέ­τη, Γκόρ­κι «Οι Τελευ­ταί­οι» και Λέο­ναρντ το περί­φη­μο «Ντα», που απο­τέ­λε­σε το κύκνειο σχε­δόν άσμα του, αφού, παι­ζό­με­νο επί δύο συνε­χή χρό­νια, θεω­ρή­θη­κε η κωδι­κο­ποί­η­ση της υπο­κρι­τι­κής του.

Εκτός από το θέα­τρο ο Μάνος Κατρά­κης έπαι­ξε και σε πολ­λές ται­νί­ες Κινη­μα­το­γρά­φου από «Το λάβα­ρο του ’21» (1928) έως το «Το Ταξί­δι στα Κύθη­ρα» (1984) στο οποίο έχου­με και τη συγκλο­νι­στι­κό­τε­ρη ερμη­νεία του.

Περισ­σό­τε­ρα από 50 χρό­νια συνε­χούς προ­σφο­ράς στο θέα­τρο, με στό­χους υψη­λούς, με ερμη­νεί­ες συγκλο­νι­στι­κές, με βρα­βεία και κρι­τι­κούς επαί­νους. Πιστεύ­ο­ντας πως η τέχνη δεν υπάρ­χει από προ­σω­πι­κή ανά­γκη για έκφρα­ση, αλλά είναι ένα σπου­δαίο κοι­νω­νι­κό λει­τούρ­γη­μα, που εξυ­πη­ρε­τεί την ανά­πτυ­ξη της κοι­νω­νί­ας μας, έστρε­ψε την τέχνη του και τον εαυ­τό του στην εξυ­πη­ρέ­τη­ση υψη­λών στό­χων, σκο­πών και προοπτικών.

Ο Δ. Κου­τσού­μπας για τον Μάνο Κατράκη

Μάνος Κατρά­κης: μες στη φωνή σου ακέ­ριος ο λαός βρί­σκει την πιο σωστή φωνή του

Μάνος Κατρά­κης «Ξεχώ­ρι­σε σαν τα ψηλά βου­νά της γενέ­θλιας γης»