Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης //
- Το χθεσινό, σοβαρό περιστατικό με τον παίκτη της Δανίας Κρίστιαν Έρικσεν και κατά του διάρκεια του αγώνα Δανία — Φινλανδία για το Euro 2020 προκάλεσε και προκαλεί πλήθος συζητήσεων. Προφανώς, το ενδιαφέρον όλων στράφηκε, και πολύ σωστά, προς το πρόσωπο του Έρικσεν και εάν θα τα κατάφερνε στη σημαντικότερη μάχη της ζωής του.
Ευτυχώς, ο ποδοσφαιριστής τα κατάφερε αλλά είναι ανοικτό τι θα γίνει στη συνέχεια με το θέμα της υγείας του. Ο παίχτης της εθνικής Δανίας μπορεί να απέφυγε τα χειρότερα με το καρδιακό επεισόδιο που υπέστη, ωστόσο είναι πολύ πιθανό το σενάριο να μην αγωνιστεί ποτέ ξανά σε επαγγελματικό επίπεδο, σύμφωνα με την καθηγήτρια αθλητικής καρδιολογίας, Σαντζάι Σάρμα (1).
Προφανώς, ο μέσος της Ίντερ δεν τα κατάφερε μόνος του καθώς χρειάστηκε τεχνητή αναπνοή που του παρείχε το έμπειρο ιατρικό προσωπικό του γηπέδου και η χρήση ενός αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή για να μείνει στη ζωή.
Ας δούμε λίγο τι ακριβώς είναι ένας αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής, σύμφωνα με το Orthomedicare:
«Ο αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής (Automated External Defibrillator – AED) είναι μια φορητή συσκευή που αναλύει τον καρδιακό ρυθμό και αν διαγνώσει κάποιο πρόβλημα το οποίο χρίζει απινίδωσης, τότε προχωράει στην απινίδωση για να επαναφέρει τον καρδιακό ρυθμό στην σωστή συχνότητά του.
Αν και παλαιότερα, οι απινιδωτές ήταν περίπλοκοι και δύσχρηστοι που μόνο επαγγελματίες υγείας με εκτεταμένη εκπαίδευση στην ερμηνεία του καρδιακού ρυθμού μπορούσαν να τους χρησιμοποιήσουν, σήμερα οι απινιδωτές που χρησιμοποιούνται δεν περιορίζονται μόνο στα τμήματα επειγόντων των νοσοκομείων, αλλά πλέον τοποθετούνται σε δημόσιους χώρους, ξενοδοχεία, υπουργεία, συνεδριακούς και εκθεσιακούς χώρους, αεροδρόμια, γήπεδα, γυμναστήρια, χώρους συναυλιών, πλοία, χιονοδρομικά κέντρα, σχολεία, ναούς, εργοστάσια, ιδιωτικές εταιρίες, περιπολικά αστυνομίας, πυροσβεστικά οχήματα και ακόμα και σε κατοικίες» (2)
Με βάση όσα παραθέσαμε δεν μπορούμε παρά να ερωτηθούμε πόσα από τα παραπάνω τηρούνται στα ερασιτεχνικά αθλήματα αλλά και σε τομείς της καθημερινότητας στη χώρα μας. Σύμφωνα με παλαιότερο ρεπορτάζ (3) της εφημερίδας Το Βήμα (αναδημοσίευση: Tvxs.gr) «η έλλειψη πρώτων βοηθειών στους δημόσιους χώρους στη χώρα μας και κυρίως εξωτερικών απινιδωτών, έχει ως αποτέλεσμα να επιβιώνει σήμερα μόνο το 5% όσων υφίστανται κάποιο καρδιακό επεισόδιο, αφού οι πρώτες βοήθειες πρέπει να δοθούν αμέσως στον πάσχοντα — αν περάσουν τέσσερα λεπτά από την επέλευση της καρδιακής ανακοπής, θα νεκρωθεί ο εγκέφαλος. Στην Ελλάδα, ωστόσο, εξωτερικοί απινιδωτές υπάρχουν μόνο στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, σε κινητές μονάδες του ΕΚΑΒ, στη Βουλή και σε λίγα γήπεδα. Μάλιστα, τα λιγοστά και ανεπαρκή στον αριθμό μηχανήματα τοποθετήθηκαν την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων». Το μέτρο αργότερα ατόνισε σύμφωνα με τον τότε πρόεδρο της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Βλ. Πυργάκη.
Τα ιατρικά επείγοντα και απειλητικά για τη ζωή περιστατικά είναι ασυνήθη αλλά συμβαίνουν στο ποδοσφαιρικό γήπεδο. Οι κατάλληλες στρατηγικές πρόληψης, σχεδιασμός ιατρικού επείγοντος και ταχεία πρόσβαση σε ιατρικό εξοπλισμό απαιτούνται, όπως είδαμε, για να προληφθούν καταστροφικά αποτελέσματα. Υπάρχουν όμως και πολλά περιστατικά που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της έντονης πίεσης που δημιουργεί στους αθλητές η εμπορευματοποίηση του αθλήματος, η εντατική εργασία που αποτελούν οι πολλοί και συνεχόμενοι αγώνες από τον κόσμο και το διαρκές κυνήγι της επιτυχίας δηλαδή της διαφήμισης και του κέρδους. Αποτελεί η περίπτωση του Κρίστιαν Έρικσεν ένα τέτοιο παράδειγμα; Πιθανόν, και να αποτελεί.
Βαρύ και εξαντλητικό «αγωνιστικό» πρόγραμμα – Οι επιπτώσεις
Τα παραδείγματα υπάρχουν και δεν είναι λίγα, είτε στις μεγάλες κατηγορίες, είτε στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα και στις ποδοσφαιρικές αγορές της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής, είτε στις επαγγελματικές κατηγορίες. «Τώρα είναι η ώρα να τεθεί το θέμα του εξοντωτικού αγωνιστικού προγράμματος των παικτών» αναφέρει η ανακοίνωση της παγκόσμιας ένωσης ποδοσφαιριστών (FIFPro), η οποία σκοπεύει ν’ αναλάβει πρωτοβουλίες για να πιέσει τη FIFA και την UEFA. (4)
«Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ποδοσφαιριστές ανά τον κόσμο μας έχουν πει πόσο βαρύ και εξαντλητικό έχει γίνει το πρόγραμμα, οι συνθήκες σωματικές και πνευματικές, γύρω από έναν αγώνα, οδηγούν σε εξάντληση. Στους επόμενους μήνες θα συζητήσουμε με την FIFA ώστε να μπορέσουμε να εγγυηθούμε ένα πιο δίκαιο πρόγραμμα για τους ποδοσφαιριστές, καλύτερες συνθήκες εντός και εκτός του αγωνιστικού χώρου», αναφέρεται μεταξύ άλλων στην επιστολή της FIFPro στις διεθνείς ομοσπονδίες, η οποία έχει γίνει δέκτης πολλών παραπόνων από παίκτες σε όλον τον κόσμο.
Πριν από δέκα ημέρες μάλιστα, ο Πολωνός σούπερ σταρ της Μπάγερν Μονάχου, Ρόμπερτ Λεβαντόφσκι, δημοσιοποίησε τα παράπονα του για το αγωνιστικό πρόγραμμα της UEFA και της FIFA. Ο 32χρονος διάσημος φορ αγωνίστηκε από τον περασμένο Μάιο σε 60 αγώνες έως τώρα, μετά την αλλαγή του αγωνιστικού σχεδιασμού, λόγω της πανδημίας, και ετοιμάζεται και για τα παιχνίδια του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος.
Όσο για τις επιπτώσεις στην υγεία των ποδοσφαιριστών μιας τέτοιας διαδικασίας σύμφωνα με μία ερευνητική εργασία από το Βέλγιο (5) «Σε μερικούς αθλητές υψηλού επιπέδου που λαμβάνουν μέρος σε σπορ αντοχής, μπορεί να δημιουργηθεί μια σπάνια αλλά απειλητική για τη ζωή πάθηση που ονομάζεται κοιλιακή αρρυθμία κατά την οποία η καρδία κτυπά με ανώμαλο ρυθμό και συχνότητα. Οι περισσότεροι αθλητές που παρουσιάζουν κοιλιακή αρρυθμία έχουν δυσλειτουργίες της δεξιάς κοιλίας της καρδίας τους.
Τα εν λόγω ευρήματα προσθέτουν στις υποψίες ότι τα σπορ αντοχής, μπορεί να συμβάλλουν στη γένεση αλλοιώσεων της καρδίας που οδηγούν σε δυσλειτουργίες και ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού.
Η κοιλιακή αρρυθμία είναι ανωμαλία του ρυθμού που συμβαίνει στις κοιλίες (κατώτεροι θάλαμοι) της καρδίας. Μπορεί να είναι αιτία ξαφνικού θανάτου σε αθλητές. Υπάρχουν πολλές αιτίες που προκαλούν κοιλιακή αρρυθμία και συχνά οφείλονται σε κληρονομικές ασθένειες. Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι η κοιλιακή αρρυθμία σε αθλητές αντοχής όπως οι ποδηλατιστές, οι δρομείς και οι κωπηλάτες, αρχίζει από τη δεξιά κοιλία της καρδίας. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμη και όταν δεν υπάρχουν προηγούμενα συμπτώματα τα οποία θα μπορούσαν να επιτρέψουν τη διάγνωση της δεξιάς κοιλιακής καρδιομυοπάθειας που προδιαθέτει σε αρρυθμίες ή όταν δεν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό μιας τέτοιας νόσου. Στο 30% έως 50% των περιπτώσεων δεξιάς κοιλιακής καρδιομυοπάθειας που προδιαθέτει για αρρυθμίες, υπάρχει οικογενειακό ιστορικό της νόσου.
Οι Βέλγοι γιατροί, θέλησαν να εμβαθύνουν και να μελετήσουν περισσότερο τις ανωμαλίες της λειτουργίας της δεξιάς κοιλίας που πιθανόν να υπάρχουν σε αθλητές αντοχής που παρουσιάζουν κοιλιακή αρρυθμία. Αθλητές αντοχής θεωρήθηκαν αυτοί που συμμετείχαν τακτικά σε σπορ έντονης σωματικής άσκησης για 2 ώρες, τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα, για τουλάχιστον 5 χρόνια. Στην έρευνα συμμετείχαν 22 αθλητές αντοχής που στάλθηκαν κοντά τους για διερεύνηση λόγω κοιλιακής αρρυθμίας μεταξύ Ιουλίου 1997 και Απριλίου 2005. Κανένας από τους αθλητές δεν είχε ανώμαλη πάχυνση του τοιχώματος της αριστερής κοιλίας (υπερτροφική καρδιομυοπάθεια) ούτε ανωμαλίες των στεφανιαίων αγγείων της καρδίας. Τους συγκρίναν με 15 αθλητές αντοχής χωρίς κοιλιακή αρρυθμία και με μια ομάδα ελέγχου μη αθλητών χωρίς κοιλιακή αρρυθμία. Οι αθλητές ήσαν Βέλγοι και Ολλανδοί, ηλικίας από 18 έως 55 ετών».
Εικόνες και συμπεράσματα
Ενάντια στο πνεύμα κανιβαλισμού των ΜΜΕ και κόντρα στην ύπαρξη ενός αθλήματος χώρος ίχνος ανθρωπιάς και ενσυναίσθησης η ομάδα και ο αρχηγός της Δανίας, το φίλαθλο κοινό κι από τις δύο χώρες καθώς κι οι παίχτες της Φινλανδίας όσο και του Βελγίου ανέδειξαν ότι σημαντικότερο από ένα παιγνίδι είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Αυτό είναι το θετικό στοιχείο που πρέπει να κρατήσουμε από την χθεσινή μέρα όπως βέβαια δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι ο εμπορευματοποιημένος, επαγγελματικός αθλητισμός σκοτώνει. Την ίδια τη φύση του αθλήματος, όσο και τους βασικότερους εκπροσώπους του, τους ποδοσφαιριστές.
Κλείνω αυτό το μακροσκελές σημείωμα με την παράθεση όλων των συγκλονιστικών εικόνων της χθεσινής μέρας (5) υπενθυμίζοντας ότι η συζήτηση για το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό που χρειαζόμαστε, με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή, για όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα τη φυλή, το φύλο ή την καταγωγή τους, αληθινά ψυχαγωγικό και συμμετοχικό δεν πρέπει να τελειώσει εδώ:
- Σύσσωμη η εθνική ομάδα της Δανίας στάθηκε δίπλα στον συμπαίκτη της προστατεύοντας τον από τις αδηφάγες κάμερες που αναζητούσαν τηλεθέαση με αφορμή την ανακοπή καρδιάς του Έρικσεν. Παράλληλα, στήριξαν ο ένας τον άλλο σε αυτή τη δύσκολη στιγμή χωρίς να συνυπολογίσουν πιθανές προσωπικές διάφορες και βεντετισμούς.
- Ο Σίμον Κιάερ, ο αρχηγός της Δανίας δεν έχασε την ψυχραιμία του όταν ο Κρίστιαν Έρικσεν κατέρρευσε. Φώναξε, όπως και άλλοι συμπαίκτες του, τους γιατρούς να μπουν γρήγορα στον αγωνιστικό χώρο, έπιασε τη γλώσσα του Έρικσεν, του έκανε μαλλάξεις, ενώ ζήτησε από τους υπόλοιπους να κάνουν ανθρώπινη ασπίδα γύρω από τον συμπαίκτη και φίλο του. Στη συνέχεια, μαζί με τον Κάσπερ Σμάιχελ, στήριξαν τη Σαμπρίνα, τη σύντροφο του Έρικσεν. Δεν την άφησε να πλησιάσει, την καθησύχασε. Έπειτα, ξαναγύρισε στους συμπαίκτες του και όλοι μαζί συνόδευσαν τον Έρικσεν που πλέον είχε ξαναβρεί τις αισθήσεις του.
- Όπως αναφέραμε, η παρουσία του έμπειρου ιατρικού προσωπικού και η χρήση του απινιδωτή πρόλαβαν το μοιραίο και έσωσαν τη ζωή του Δανού ποδοσφαιριστή.
- Η εικόνα της κατάρρευσης του Κρίστιαν Έρικσεν στον αγωνιστικό χώρο λίγο πριν ολοκληρωθεί το πρώτο ημίχρονο στην αναμέτρηση της Δανίας με την Φινλανδία επισκίασε τα πάντα και αυτό έγινε αντιληπτό όταν οι παίκτες των δύο ομάδων επέστρεψαν στο χορτάρι μετά από 1,5 ώρα. Μετά την επιστροφή — και σε έναν αγώνα που κατά κοινή ομολογία έπρεπε να αναβληθεί οριστικά — και στο 60ο λεπτό ο Γιόελ Πογιάνπαλο σκόραρε το πρώτο γκολ για τη Φινλανδία στην ιστορία της χώρας στο Euro χωρίς όμως να πανηγυρίσει ως ένδειξη σεβασμού για όλα αυτά που προηγήθηκαν.
- Σε αντίθεση, και εδώ βλέπουμε ξεκάθαρα ποιος είναι με τον άνθρωπο και ποιοι με την επιφάνεια των πραγμάτων και χωρίς ενσυναίσθηση για την πραγματικότητα, η πρωθυπουργός της χώρας, Σάνα Μάριν, δεν δίστασε να πανηγυρίσει το παρθενικό γκολ της χώρας της σε τελική φάση Euro μέσω Twitter. (6)
- Οι φίλαθλοι και των δύο ομάδων στάθηκαν επίσης στο ύψος των περιστάσεων καθώς αμφότεροι τραγουδούσαν το όνομα του σε ένδειξη συμπαράστασης και αλληλεγγύης.
- Ο Ρομέλου Λουκάκου αφιέρωσε το γκολ που πέτυχε απέναντι στη Ρωσία στον συμπαίκτη του στην Ίντερ, Κρίστιαν Έρικσεν. Ο σέντερ φορ του Βελγίου αμέσως μετά την επίτευξη του γκολ του έσπευσε στην κάμερα και αφιέρωσε το τέρμα του λέγοντας: «Κρις, Κρις, μείνε δυνατός, σε αγαπάω». (7)
Παραπομπές:
- https://www.sport24.gr/football/santzai-sarma-den-xero-an-tha-paixei-pote-xana-podosfairo-o-eriksen.9261599.html
- https://orthomedicare.com.gr/blog?journal_blog_post_id=39
- https://tvxs.gr/mo/i/36569/f/news/υγεία/οι-εξωτερικοί-απινιδωτές-σώζουν-ζωές-όταν-υπάρχουν.html
- https://www.amna.gr/sport/article/561152/Oi-proeidopoiiseis-tis-FIFPro-kai-ta-parapona-ton-paikton-gia-to-exontotiko-programmarn
- https://academic.oup.com/eurheartj και εδώ https://www.medlook.net/Αθλητισμός-και-Υγεία/1531.html
- Με στοιχεία από τις Facebook σελίδες Jojo Bonito και Gazetta.
- https://twitter.com/MarinSanna/status/1403788141526458370?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1403788141526458370%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fd-28389478871644623894.ampproject.net%2F2106030132000%2Fframe.html
- https://youtu.be/4whhPrd1BrU