Με αφορμή την ανακοπή καρδιάς του Κρίστιαν Έρικσεν μέσα στο γήπεδο

Γρά­φει ο Ειρη­ναί­ος Μαρά­κης //

• Το χθε­σι­νό, σοβα­ρό περι­στα­τι­κό με τον παί­κτη της Δανί­ας Κρί­στιαν Έρικ­σεν και κατά του διάρ­κεια του αγώ­να Δανία — Φιν­λαν­δία για το Euro 2020 προ­κά­λε­σε και προ­κα­λεί πλή­θος συζη­τή­σε­ων. Προ­φα­νώς, το ενδια­φέ­ρον όλων στρά­φη­κε, και πολύ σωστά, προς το πρό­σω­πο του Έρικ­σεν και εάν θα τα κατά­φερ­νε στη σημα­ντι­κό­τε­ρη μάχη της ζωής του.

  Ευτυ­χώς, ο ποδο­σφαι­ρι­στής τα κατά­φε­ρε αλλά είναι ανοι­κτό τι θα γίνει στη συνέ­χεια με το θέμα της υγεί­ας του. Ο παί­χτης της εθνι­κής Δανί­ας μπο­ρεί να απέ­φυ­γε τα χει­ρό­τε­ρα με το καρ­δια­κό επει­σό­διο που υπέ­στη, ωστό­σο είναι πολύ πιθα­νό το σενά­ριο να μην αγω­νι­στεί ποτέ ξανά σε επαγ­γελ­μα­τι­κό επί­πε­δο, σύμ­φω­να με την καθη­γή­τρια αθλη­τι­κής καρ­διο­λο­γί­ας, Σαν­τζάι Σάρ­μα (1).

  Προ­φα­νώς, ο μέσος της Ίντερ δεν τα κατά­φε­ρε μόνος του καθώς χρειά­στη­κε τεχνη­τή ανα­πνοή που του παρεί­χε το έμπει­ρο ιατρι­κό προ­σω­πι­κό του γηπέ­δου και η χρή­ση ενός αυτό­μα­του εξω­τε­ρι­κού απι­νι­δω­τή για να μεί­νει στη ζωή.

  Ας δού­με λίγο τι ακρι­βώς είναι ένας αυτό­μα­τος εξω­τε­ρι­κός απι­νι­δω­τής, σύμ­φω­να με το Orthomedicare:

  «Ο αυτό­μα­τος εξω­τε­ρι­κός απι­νι­δω­τής (Automated External Defibrillator – AED) είναι μια φορη­τή συσκευή που ανα­λύ­ει τον καρ­δια­κό ρυθ­μό και αν δια­γνώ­σει κάποιο πρό­βλη­μα το οποίο χρί­ζει απι­νί­δω­σης, τότε προ­χω­ρά­ει στην απι­νί­δω­ση για να επα­να­φέ­ρει τον καρ­δια­κό ρυθ­μό στην σωστή συχνό­τη­τά του.

  Αν και παλαιό­τε­ρα, οι απι­νι­δω­τές ήταν περί­πλο­κοι και δύσχρη­στοι που μόνο επαγ­γελ­μα­τί­ες υγεί­ας με εκτε­τα­μέ­νη εκπαί­δευ­ση στην ερμη­νεία του καρ­δια­κού ρυθ­μού μπο­ρού­σαν να τους χρη­σι­μο­ποι­ή­σουν, σήμε­ρα οι απι­νι­δω­τές που χρη­σι­μο­ποιού­νται δεν περιο­ρί­ζο­νται μόνο στα τμή­μα­τα επει­γό­ντων των νοσο­κο­μεί­ων, αλλά πλέ­ον τοπο­θε­τού­νται σε δημό­σιους χώρους, ξενο­δο­χεία, υπουρ­γεία, συνε­δρια­κούς και εκθε­σια­κούς χώρους, αερο­δρό­μια, γήπε­δα, γυμνα­στή­ρια, χώρους συναυ­λιών, πλοία, χιο­νο­δρο­μι­κά κέντρα, σχο­λεία, ναούς, εργο­στά­σια, ιδιω­τι­κές εται­ρί­ες, περι­πο­λι­κά αστυ­νο­μί­ας, πυρο­σβε­στι­κά οχή­μα­τα και ακό­μα και σε κατοι­κί­ες» (2)

  Με βάση όσα παρα­θέ­σα­με δεν μπο­ρού­με παρά να ερω­τη­θού­με πόσα από τα παρα­πά­νω τηρού­νται στα ερα­σι­τε­χνι­κά αθλή­μα­τα αλλά και σε τομείς της καθη­με­ρι­νό­τη­τας στη χώρα μας. Σύμ­φω­να με παλαιό­τε­ρο ρεπορ­τάζ (3) της εφη­με­ρί­δας Το Βήμα (ανα­δη­μο­σί­ευ­ση: Tvxs.gr) «η έλλει­ψη πρώ­των βοη­θειών στους δημό­σιους χώρους στη χώρα μας και κυρί­ως εξω­τε­ρι­κών απι­νι­δω­τών, έχει ως απο­τέ­λε­σμα να επι­βιώ­νει σήμε­ρα μόνο το 5% όσων υφί­στα­νται κάποιο καρ­δια­κό επει­σό­διο, αφού οι πρώ­τες βοή­θειες πρέ­πει να δοθούν αμέ­σως στον πάσχο­ντα — αν περά­σουν τέσ­σε­ρα λεπτά από την επέ­λευ­ση της καρ­δια­κής ανα­κο­πής, θα νεκρω­θεί ο εγκέ­φα­λος. Στην Ελλά­δα, ωστό­σο, εξω­τε­ρι­κοί απι­νι­δω­τές υπάρ­χουν μόνο στο αερο­δρό­μιο Ελευ­θέ­ριος Βενι­ζέ­λος, σε κινη­τές μονά­δες του ΕΚΑΒ, στη Βου­λή και σε λίγα γήπε­δα. Μάλι­στα, τα λιγο­στά και ανε­παρ­κή στον αριθ­μό μηχα­νή­μα­τα τοπο­θε­τή­θη­καν την περί­ο­δο των Ολυ­μπια­κών Αγώ­νων». Το μέτρο αργό­τε­ρα ατό­νι­σε σύμ­φω­να με τον τότε πρό­ε­δρο της Ελλη­νι­κής Καρ­διο­λο­γι­κής Εται­ρεί­ας Βλ. Πυργάκη.

  Τα ιατρι­κά επεί­γο­ντα και απει­λη­τι­κά για τη ζωή περι­στα­τι­κά είναι ασυ­νή­θη αλλά συμ­βαί­νουν στο ποδο­σφαι­ρι­κό γήπε­δο. Οι κατάλ­λη­λες στρα­τη­γι­κές πρό­λη­ψης, σχε­δια­σμός ιατρι­κού επεί­γο­ντος και ταχεία πρό­σβα­ση σε ιατρι­κό εξο­πλι­σμό απαι­τού­νται, όπως είδα­με, για να προ­λη­φθούν κατα­στρο­φι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα. Υπάρ­χουν όμως και πολ­λά περι­στα­τι­κά που προ­κύ­πτουν ως απο­τέ­λε­σμα της έντο­νης πίε­σης που δημιουρ­γεί στους αθλη­τές η εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση του αθλή­μα­τος, η εντα­τι­κή εργα­σία που απο­τε­λούν οι πολ­λοί και συνε­χό­με­νοι αγώ­νες από τον κόσμο και το διαρ­κές κυνή­γι της επι­τυ­χί­ας δηλα­δή της δια­φή­μι­σης και του κέρ­δους. Απο­τε­λεί η περί­πτω­ση του Κρί­στιαν Έρικ­σεν ένα τέτοιο παρά­δειγ­μα; Πιθα­νόν, και να αποτελεί.

  Βαρύ και εξα­ντλη­τι­κό «αγω­νι­στι­κό» πρό­γραμ­μα – Οι επιπτώσεις 

  Τα παρα­δείγ­μα­τα υπάρ­χουν και δεν είναι λίγα, είτε στις μεγά­λες κατη­γο­ρί­ες, είτε στα ερα­σι­τε­χνι­κά πρω­τα­θλή­μα­τα και στις ποδο­σφαι­ρι­κές αγο­ρές της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής και της Αφρι­κής, είτε στις επαγ­γελ­μα­τι­κές κατη­γο­ρί­ες. «Τώρα είναι η ώρα να τεθεί το θέμα του εξο­ντω­τι­κού αγω­νι­στι­κού προ­γράμ­μα­τος των παι­κτών» ανα­φέ­ρει η ανα­κοί­νω­ση της παγκό­σμιας ένω­σης ποδο­σφαι­ρι­στών (FIFPro), η οποία σκο­πεύ­ει ν’ ανα­λά­βει πρω­το­βου­λί­ες για να πιέ­σει τη FIFA και την UEFA. (4)

  «Τα τελευ­ταία τέσ­σε­ρα χρό­νια, ποδο­σφαι­ρι­στές ανά τον κόσμο μας έχουν πει πόσο βαρύ και εξα­ντλη­τι­κό έχει γίνει το πρό­γραμ­μα, οι συν­θή­κες σωμα­τι­κές και πνευ­μα­τι­κές, γύρω από έναν αγώ­να, οδη­γούν σε εξά­ντλη­ση. Στους επό­με­νους μήνες θα συζη­τή­σου­με με την FIFA ώστε να μπο­ρέ­σου­με να εγγυ­η­θού­με ένα πιο δίκαιο πρό­γραμ­μα για τους ποδο­σφαι­ρι­στές, καλύ­τε­ρες συν­θή­κες εντός και εκτός του αγω­νι­στι­κού χώρου», ανα­φέ­ρε­ται μετα­ξύ άλλων στην επι­στο­λή της FIFPro στις διε­θνείς ομο­σπον­δί­ες, η οποία έχει γίνει δέκτης πολ­λών παρα­πό­νων από παί­κτες σε όλον τον κόσμο.

  Πριν από δέκα ημέ­ρες μάλι­στα, ο Πολω­νός σού­περ σταρ της Μπά­γερν Μονά­χου, Ρόμπερτ Λεβα­ντόφ­σκι, δημο­σιο­ποί­η­σε τα παρά­πο­να του για το αγω­νι­στι­κό πρό­γραμ­μα της UEFA και της FIFA. Ο 32χρονος διά­ση­μος φορ αγω­νί­στη­κε από τον περα­σμέ­νο Μάιο σε 60 αγώ­νες έως τώρα, μετά την αλλα­γή του αγω­νι­στι­κού σχε­δια­σμού, λόγω της παν­δη­μί­ας, και ετοι­μά­ζε­ται και για τα παι­χνί­δια του ευρω­παϊ­κού πρωταθλήματος.

  Όσο για τις επι­πτώ­σεις στην υγεία των ποδο­σφαι­ρι­στών μιας τέτοιας δια­δι­κα­σί­ας σύμ­φω­να με μία ερευ­νη­τι­κή εργα­σία από το Βέλ­γιο (5) «Σε μερι­κούς αθλη­τές υψη­λού επι­πέ­δου που λαμ­βά­νουν μέρος σε σπορ αντο­χής, μπο­ρεί να δημιουρ­γη­θεί μια σπά­νια αλλά απει­λη­τι­κή για τη ζωή πάθη­ση που ονο­μά­ζε­ται κοι­λια­κή αρρυθ­μία κατά την οποία η καρ­δία κτυ­πά με ανώ­μα­λο ρυθ­μό και συχνό­τη­τα. Οι περισ­σό­τε­ροι αθλη­τές που παρου­σιά­ζουν κοι­λια­κή αρρυθ­μία έχουν δυσλει­τουρ­γί­ες της δεξιάς κοι­λί­ας της καρ­δί­ας τους.

  Τα εν λόγω ευρή­μα­τα προ­σθέ­τουν στις υπο­ψί­ες ότι τα σπορ αντο­χής, μπο­ρεί να συμ­βάλ­λουν στη γένε­ση αλλοιώ­σε­ων της καρ­δί­ας που οδη­γούν σε δυσλει­τουρ­γί­ες και ανω­μα­λί­ες του καρ­δια­κού ρυθμού.

  Η κοι­λια­κή αρρυθ­μία είναι ανω­μα­λία του ρυθ­μού που συμ­βαί­νει στις κοι­λί­ες (κατώ­τε­ροι θάλα­μοι) της καρ­δί­ας. Μπο­ρεί να είναι αιτία ξαφ­νι­κού θανά­του σε αθλη­τές. Υπάρ­χουν πολ­λές αιτί­ες που προ­κα­λούν κοι­λια­κή αρρυθ­μία και συχνά οφεί­λο­νται σε κλη­ρο­νο­μι­κές ασθέ­νειες. Προη­γού­με­νες έρευ­νες έδει­ξαν ότι η κοι­λια­κή αρρυθ­μία σε αθλη­τές αντο­χής όπως οι ποδη­λα­τι­στές, οι δρο­μείς και οι κωπη­λά­τες, αρχί­ζει από τη δεξιά κοι­λία της καρ­δί­ας. Αυτό μπο­ρεί να συμ­βεί ακό­μη και όταν δεν υπάρ­χουν προη­γού­με­να συμ­πτώ­μα­τα τα οποία θα μπο­ρού­σαν να επι­τρέ­ψουν τη διά­γνω­ση της δεξιάς κοι­λια­κής καρ­διο­μυο­πά­θειας που προ­δια­θέ­τει σε αρρυθ­μί­ες ή όταν δεν υπάρ­χει οικο­γε­νεια­κό ιστο­ρι­κό μιας τέτοιας νόσου. Στο 30% έως 50% των περι­πτώ­σε­ων δεξιάς κοι­λια­κής καρ­διο­μυο­πά­θειας που προ­δια­θέ­τει για αρρυθ­μί­ες, υπάρ­χει οικο­γε­νεια­κό ιστο­ρι­κό της νόσου.

  Οι Βέλ­γοι για­τροί, θέλη­σαν να εμβα­θύ­νουν και να μελε­τή­σουν περισ­σό­τε­ρο τις ανω­μα­λί­ες της λει­τουρ­γί­ας της δεξιάς κοι­λί­ας που πιθα­νόν να υπάρ­χουν σε αθλη­τές αντο­χής που παρου­σιά­ζουν κοι­λια­κή αρρυθ­μία. Αθλη­τές αντο­χής θεω­ρή­θη­καν αυτοί που συμ­με­τεί­χαν τακτι­κά σε σπορ έντο­νης σωμα­τι­κής άσκη­σης για 2 ώρες, του­λά­χι­στον 3 φορές την εβδο­μά­δα, για του­λά­χι­στον 5 χρό­νια. Στην έρευ­να συμ­με­τεί­χαν 22 αθλη­τές αντο­χής που στάλ­θη­καν κοντά τους για διε­ρεύ­νη­ση λόγω κοι­λια­κής αρρυθ­μί­ας μετα­ξύ Ιου­λί­ου 1997 και Απρι­λί­ου 2005. Κανέ­νας από τους αθλη­τές δεν είχε ανώ­μα­λη πάχυν­ση του τοι­χώ­μα­τος της αρι­στε­ρής κοι­λί­ας (υπερ­τρο­φι­κή καρ­διο­μυο­πά­θεια) ούτε ανω­μα­λί­ες των στε­φα­νιαί­ων αγγεί­ων της καρ­δί­ας. Τους συγκρί­ναν με 15 αθλη­τές αντο­χής χωρίς κοι­λια­κή αρρυθ­μία και με μια ομά­δα ελέγ­χου μη αθλη­τών χωρίς κοι­λια­κή αρρυθ­μία. Οι αθλη­τές ήσαν Βέλ­γοι και Ολλαν­δοί, ηλι­κί­ας από 18 έως 55 ετών».

  Εικό­νες και συμπεράσματα 

  Ενά­ντια στο πνεύ­μα κανι­βα­λι­σμού των ΜΜΕ και κόντρα στην ύπαρ­ξη ενός αθλή­μα­τος χώρος ίχνος ανθρω­πιάς και ενσυ­ναί­σθη­σης η ομά­δα και ο αρχη­γός της Δανί­ας, το φίλα­θλο κοι­νό κι από τις δύο χώρες καθώς κι οι παί­χτες της Φιν­λαν­δί­ας όσο και του Βελ­γί­ου ανέ­δει­ξαν ότι σημα­ντι­κό­τε­ρο από ένα παι­γνί­δι είναι η προ­στα­σία της ανθρώ­πι­νης ζωής. Αυτό είναι το θετι­κό στοι­χείο που πρέ­πει να κρα­τή­σου­με από την χθε­σι­νή μέρα όπως βέβαια δεν πρέ­πει να ξεχά­σου­με ότι ο εμπο­ρευ­μα­το­ποι­η­μέ­νος, επαγ­γελ­μα­τι­κός αθλη­τι­σμός σκο­τώ­νει. Την ίδια τη φύση του αθλή­μα­τος, όσο και τους βασι­κό­τε­ρους εκπρο­σώ­πους του, τους ποδοσφαιριστές.

  Κλεί­νω αυτό το μακρο­σκε­λές σημεί­ω­μα με την παρά­θε­ση όλων των συγκλο­νι­στι­κών εικό­νων της χθε­σι­νής μέρας (5) υπεν­θυ­μί­ζο­ντας ότι η συζή­τη­ση για το ποδό­σφαι­ρο και τον αθλη­τι­σμό που χρεια­ζό­μα­στε, με σεβα­σμό στην ανθρώ­πι­νη ζωή, για όλους τους ανθρώ­πους ανε­ξάρ­τη­τα τη φυλή, το φύλο ή την κατα­γω­γή τους, αλη­θι­νά ψυχα­γω­γι­κό και συμ­με­το­χι­κό δεν πρέ­πει να τελειώ­σει εδώ:

  • Σύσ­σω­μη η εθνι­κή ομά­δα της Δανί­ας στά­θη­κε δίπλα στον συμπαί­κτη της προ­στα­τεύ­ο­ντας τον από τις αδη­φά­γες κάμε­ρες που ανα­ζη­τού­σαν τηλε­θέ­α­ση με αφορ­μή την ανα­κο­πή καρ­διάς του Έρικ­σεν. Παράλ­λη­λα, στή­ρι­ξαν ο ένας τον άλλο σε αυτή τη δύσκο­λη στιγ­μή χωρίς να συνυ­πο­λο­γί­σουν πιθα­νές προ­σω­πι­κές διά­φο­ρες και βεντετισμούς.
  • Ο Σίμον Κιά­ερ, ο αρχη­γός της Δανί­ας δεν έχα­σε την ψυχραι­μία του όταν ο Κρί­στιαν Έρικ­σεν κατέρ­ρευ­σε. Φώνα­ξε, όπως και άλλοι συμπαί­κτες του, τους για­τρούς να μπουν γρή­γο­ρα στον αγω­νι­στι­κό χώρο, έπια­σε τη γλώσ­σα του Έρικ­σεν, του έκα­νε μαλ­λά­ξεις, ενώ ζήτη­σε από τους υπό­λοι­πους να κάνουν ανθρώ­πι­νη ασπί­δα γύρω από τον συμπαί­κτη και φίλο του. Στη συνέ­χεια, μαζί με τον Κάσπερ Σμάι­χελ, στή­ρι­ξαν τη Σαμπρί­να, τη σύντρο­φο του Έρικ­σεν. Δεν την άφη­σε να πλη­σιά­σει, την καθη­σύ­χα­σε. Έπει­τα, ξανα­γύ­ρι­σε στους συμπαί­κτες του και όλοι μαζί συνό­δευ­σαν τον Έρικ­σεν που πλέ­ον είχε ξανα­βρεί τις αισθή­σεις του.
  • Όπως ανα­φέ­ρα­με, η παρου­σία του έμπει­ρου ιατρι­κού προ­σω­πι­κού και η χρή­ση του απι­νι­δω­τή πρό­λα­βαν το μοι­ραίο και έσω­σαν τη ζωή του Δανού ποδοσφαιριστή.
  • Η εικό­να της κατάρ­ρευ­σης του Κρί­στιαν Έρικ­σεν στον αγω­νι­στι­κό χώρο λίγο πριν ολο­κλη­ρω­θεί το πρώ­το ημί­χρο­νο στην ανα­μέ­τρη­ση της Δανί­ας με την Φιν­λαν­δία επι­σκί­α­σε τα πάντα και αυτό έγι­νε αντι­λη­πτό όταν οι παί­κτες των δύο ομά­δων επέ­στρε­ψαν στο χορ­τά­ρι μετά από 1,5 ώρα. Μετά την επι­στρο­φή — και σε έναν αγώ­να που κατά κοι­νή ομο­λο­γία έπρε­πε να ανα­βλη­θεί ορι­στι­κά — και στο 60ο λεπτό ο Γιό­ελ Πογιάν­πα­λο σκό­ρα­ρε το πρώ­το γκολ για τη Φιν­λαν­δία στην ιστο­ρία της χώρας στο Euro χωρίς όμως να πανη­γυ­ρί­σει ως ένδει­ξη σεβα­σμού για όλα αυτά που προηγήθηκαν.
  • Σε αντί­θε­ση, και εδώ βλέ­που­με ξεκά­θα­ρα ποιος είναι με τον άνθρω­πο και ποιοι με την επι­φά­νεια των πραγ­μά­των και χωρίς ενσυ­ναί­σθη­ση για την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, η πρω­θυ­πουρ­γός της χώρας, Σάνα Μάριν, δεν δίστα­σε να πανη­γυ­ρί­σει το παρ­θε­νι­κό γκολ της χώρας της σε τελι­κή φάση Euro μέσω Twitter. (6)
  • 
  • Οι φίλα­θλοι και των δύο ομά­δων στά­θη­καν επί­σης στο ύψος των περι­στά­σε­ων καθώς αμφό­τε­ροι τρα­γου­δού­σαν το όνο­μα του σε ένδει­ξη συμπα­ρά­στα­σης και αλληλεγγύης.
  • Ο Ρομέ­λου Λου­κά­κου αφιέ­ρω­σε το γκολ που πέτυ­χε απέ­να­ντι στη Ρωσία στον συμπαί­κτη του στην Ίντερ, Κρί­στιαν Έρικ­σεν. Ο σέντερ φορ του Βελ­γί­ου αμέ­σως μετά την επί­τευ­ξη του γκολ του έσπευ­σε στην κάμε­ρα και αφιέ­ρω­σε το τέρ­μα του λέγο­ντας: «Κρις, Κρις, μεί­νε δυνα­τός, σε αγα­πάω». (7)

   

  Παρα­πο­μπές:

  1. https://www.sport24.gr/football/santzai-sarma-den-xero-an-tha-paixei-pote-xana-podosfairo-o-eriksen.9261599.html
  2. https://orthomedicare.com.gr/blog?journal_blog_post_id=39
  3. https://tvxs.gr/mo/i/36569/f/news/υγεία/οι-εξωτερικοί-απινιδωτές-σώζουν-ζωές-όταν-υπάρχουν.html
  4. https://www.amna.gr/sport/article/561152/Oi-proeidopoiiseis-tis-FIFPro-kai-ta-parapona-ton-paikton-gia-to-exontotiko-programmarn
  5. https://academic.oup.com/eurheartj και εδώ https://www.medlook.net/Αθλητισμός-και-Υγεία/1531.html
  6. Με στοι­χεία από τις Facebook σελί­δες Jojo Bonito και Gazetta.
  7. https://twitter.com/MarinSanna/status/1403788141526458370?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1403788141526458370%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fd-28389478871644623894.ampproject.net%2F2106030132000%2Fframe.html
  8. https://youtu.be/4whhPrd1BrU