Με αφορμή τη συζήτηση για την παρένθετη μητρότητα

Με αφορ­μή το επι­κεί­με­νο νομο­σχέ­διο για τον πολι­τι­κό γάμο και την τεκνο­θε­σία των ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών, που πρό­κει­ται να φέρει η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ, αλλά και την αντί­στοι­χη πρό­τα­ση νόμου που επα­να­κα­τα­θέ­τει ο ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία περι­λαμ­βά­νε­ται και η παρέν­θε­τη μητρό­τη­τα, άνοι­ξε ξανά η σχε­τι­κή συζή­τη­ση. Στη χώρα μας, ο πιο πρό­σφα­τος νόμος που ρυθ­μί­ζει τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις της παρέν­θε­της μητρό­τη­τας ψηφί­στη­κε το 2022. Με τον νόμο αυτό, που κατα­ψή­φι­σε το ΚΚΕ, άρθη­καν και ορι­σμέ­νες νομο­θε­τι­κές ασφα­λι­στι­κές δικλί­δες, που έθε­ταν έστω κάποια εμπό­δια στην ακραία μορ­φή εκμε­τάλ­λευ­σης και εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­σης του γυναι­κεί­ου σώματος.

Συγκε­κρι­μέ­να:

• Με τρο­πο­ποί­η­ση απο­φά­σε­ων της Εθνι­κής Αρχής Ιατρι­κώς Υπο­βοη­θού­με­νης Ανα­πα­ρα­γω­γής έχει μπει «ταρί­φα» 20.000 ευρώ ως χρη­μα­τι­κό αντάλ­λαγ­μα στην παρέν­θε­τη μητέ­ρα. Για τις δότριες ωαρί­ων οι επί­ση­μες αμοι­βές φτά­νουν τα 5.000 ευρώ.
• Δεν υπάρ­χει κανέ­νας περιο­ρι­σμός πόσες φορές μια γυναί­κα θα γίνει παρέν­θε­τη μητέ­ρα. Δεν υφί­στα­ται, πλέ­ον, χρο­νι­κός ή ποσο­τι­κός περιο­ρι­σμός, με ό,τι συνε­πά­γε­ται για τη σωμα­τι­κή και ψυχι­κή υγεία της. Σε αυτό επι­δρούν και άλλες εξε­λί­ξεις, όπως ότι δεν απαι­τεί­ται να έχει ήδη παιδιά.
• Η μονά­δα ΙΥΑ παί­ζει τον ρόλο του μεσά­ζο­ντα ανά­με­σα στο ζευ­γά­ρι ή την άγα­μη γυναί­κα και την παρέν­θε­τη μητέ­ρα. Δεν προ­ϋ­πο­θέ­τει η υπο­ψή­φια παρέν­θε­τη μητέ­ρα να έχει προ­σω­πι­κές, οικο­γε­νεια­κές σχέ­σεις με το ζευ­γά­ρι, ως πρά­ξη αλτρουισμού.
• Σημα­ντι­κή είναι και η αντί­στοι­χη νομο­λο­γία που διευ­κρι­νί­ζει πως κανέ­ναν ρόλο δεν παί­ζει το κίνη­τρο της υπο­ψή­φιας παρέν­θε­της, αν δηλα­δή προ­τί­θε­ται να κυο­φο­ρή­σει το παι­δί απλώς και μόνο για να λάβει την προ­βλε­πό­με­νη από τον νόμο απο­ζη­μί­ω­ση. Αρα, για ποια αλτρουι­στι­κή πρά­ξη μπο­ρεί να γίνε­ται λόγος;
• Με την τρο­πο­ποί­η­ση του νόμου το 2022 δεν υπάρ­χει η προ­ϋ­πό­θε­ση να έχουν και η παρέν­θε­τη μητέ­ρα και το ζευ­γά­ρι κατοι­κία την Ελλά­δα. Αυτό στην πρά­ξη διευ­ρύ­νει την «αγο­ρά» της παρέν­θε­της μητρό­τη­τας με ζευ­γά­ρια από το εξω­τε­ρι­κό, ανοί­γο­ντας δρό­μους για τον «ανα­πα­ρα­γω­γι­κό του­ρι­σμό». Χαρα­κτη­ρι­στι­κά, σύμ­φω­να με δηλώ­σεις εκπρο­σώ­πων ιδιω­τι­κών κλι­νι­κών στον Τύπο, μετά το ξέσπα­σμα του πολέ­μου στο έδα­φος της Ουκρα­νί­ας, όπου ισχύ­ει η εμπο­ρι­κή παρέν­θε­τη μητρό­τη­τα, ζευ­γά­ρια από όλο τον κόσμο στρέ­φο­νται στην Ελλά­δα, όπου υπάρ­χουν «αντα­γω­νι­στι­κές τιμές» και «ευνοϊ­κή νομο­θε­σία» σε σχέ­ση με άλλα κράτη.

Με άλλα λόγια, το νομο­θε­τι­κό πλαί­σιο για την παρέν­θε­τη μητρό­τη­τα και οι απο­φά­σεις της Εθνι­κής Αρχής Ιατρι­κώς Υπο­βοη­θού­με­νης Ανα­πα­ρα­γω­γής στη­ρί­ζουν την πλή­ρη εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση της Ιατρι­κώς Υπο­βοη­θού­με­νης Ανα­πα­ρα­γω­γής, που υπο­βοη­θά τα κέρ­δη των επι­χει­ρη­μα­τι­κών κολοσ­σών, οι οποί­οι έχουν κυριαρ­χή­σει και σε αυτόν τον τομέα, μέσω και της παρα­πέ­ρα ανά­πτυ­ξης του ανα­πα­ρα­γω­γι­κού ιατρι­κού του­ρι­σμού. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι από τις περί­που 55 μονά­δες ιατρι­κώς υπο­βοη­θού­με­νης ανα­πα­ρα­γω­γής, μόνο 7 είναι δημό­σιες (οι 6 λει­τουρ­γούν στα δημό­σια νοσο­κο­μεία και 1 στο Ναυ­τι­κό Νοσο­κο­μείο της Αθήνας).

Ο αντα­γω­νι­σμός ανά­με­σα στους επι­χει­ρη­μα­τι­κούς ομί­λους της Υγεί­ας των δια­φό­ρων ευρω­παϊ­κών κρα­τών υπο­τάσ­σει το επι­στη­μο­νι­κό κρι­τή­ριο και τη διε­πι­στη­μο­νι­κή συνερ­γα­σία στην εξυ­πη­ρέ­τη­ση των επι­χει­ρη­μα­τι­κών συμ­φε­ρό­ντων. Σύμ­φω­να με δημο­σιεύ­μα­τα, το 2022 η αξία της παγκό­σμιας βιο­μη­χα­νί­ας εμπο­ρι­κής παρέν­θε­της μητρό­τη­τας υπο­λο­γι­ζό­ταν σε 14 δισ. δολάρια.

Πολ­λά έχουν απο­κα­λυ­φθεί επί­σης για το εμπό­ριο που γίνε­ται σε σχέ­ση με τη δια­δι­κα­σία της παρέν­θε­της μητρό­τη­τας (πρό­σφα­τα στην Κρή­τη, παλιό­τε­ρα στη Θεσ­σα­λο­νί­κη). Από τις απαρ­χές της «βιο­μη­χα­νί­ας» της παρέν­θε­της μητρό­τη­τας, στα τέλη της δεκα­ε­τί­ας του 1970, μέχρι τις μέρες μας, έχουν ανα­δει­χθεί μια σει­ρά παθο­γέ­νειες που δημιουρ­γεί και διο­γκώ­νει η εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση της ανα­πα­ρα­γω­γι­κής δια­δι­κα­σί­ας. Σε κάποιες περι­πτώ­σεις, μωρά που γεν­νή­θη­καν με προ­βλή­μα­τα υγεί­ας εγκα­τα­λεί­φθη­καν από τους γονείς ως …«ελατ­τω­μα­τι­κά προ­ϊ­ό­ντα», ενώ ζευ­γά­ρια που ξεκί­νη­σαν τη δια­δι­κα­σία άλλα­ξαν γνώ­μη (!), με απο­τέ­λε­σμα τα παι­διά να μεί­νουν χωρίς γονείς. Από το κάδρο δεν λεί­πουν και περι­πτώ­σεις εκκε­ντρι­κών δισε­κα­τομ­μυ­ριού­χων που παραγ­γέλ­νουν μια ντου­ζί­να παι­διά σε δια­φο­ρε­τι­κές κλινικές.

Πρό­κει­ται για τις «παρε­νέρ­γειες» που συνε­πά­γε­ται η αξιο­ποί­η­ση επι­στη­μο­νι­κών κατα­κτή­σε­ων σε εμπο­ρευ­μα­το­ποι­η­μέ­νες τεχνο­λο­γι­κές εφαρ­μο­γές με κίνη­τρο την κερ­δο­φο­ρία των επι­χει­ρη­μα­τι­κών ομί­λων, εκμε­ταλ­λευό­με­νοι γυναί­κες που παρέ­χουν την «υπη­ρε­σία κυο­φο­ρί­ας», αφή­νο­ντας στην άκρη τις αρνη­τι­κές συνέ­πειες για την υγεία των γυναι­κών, την ψυχο­συ­ναι­σθη­μα­τι­κή και δια­νοη­τι­κή ανά­πτυ­ξη των παιδιών.

Μέσα σ’ αυτό το αντι­δρα­στι­κό πλαί­σιο, προ­βάλ­λο­νται μέχρι και ευγο­νι­κές αντι­λή­ψεις, όπως οι πρό­σφα­τες δηλώ­σεις του προ­έ­δρου του ΣΥΡΙΖΑ, ότι θέλει να απο­κτή­σει μαζί με τον σύζυ­γό του δύο παι­διά με συγκε­κρι­μέ­νο φύλο, για να «μετα­δώ­σει» χαρα­κτη­ρι­στι­κά της προ­σω­πι­κό­τη­τάς του.

Και στη χώρα μας, οι γυναί­κες που προ­σφέ­ρο­νται να φέρουν στον κόσμο το παι­δί ενός άλλου ζευ­γα­ριού, βρί­σκο­νται στην πλειο­ψη­φία των περι­πτώ­σε­ων σε καθε­στώς ευα­λω­τό­τη­τας: Ανερ­γες, εργα­ζό­με­νες με προ­σω­ρι­νές συμ­βά­σεις και χαμη­λούς μισθούς, οικο­νο­μι­κές μετα­νά­στριες, γυναί­κες Ρομά. Προ­σβλέ­πουν στην επί­ση­μη απο­ζη­μί­ω­ση, καθώς και σε άλλα τυχόν ανταλ­λάγ­μα­τα που κανείς δεν μπο­ρεί να απο­κλεί­σει πως συμ­φω­νού­νται κάτω από το τρα­πέ­ζι. Τελι­κά, στο πλαί­σιο της εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­σης του σώμα­τος, οι παρέν­θε­τες μητέ­ρες βιώ­νουν μια ακραία μορ­φή εκμετάλλευσης.