Σαν σήμερα 16 Σεπτεμβρίου  ||

Μια ματιά στην ιστορία του τόπου και του κόσμου.
Γεγονότα και πρόσωπα που έμειναν στην ιστορία και δεν πρέπει να ξεχάσουμε

1662 Ο 16χρονος άγγλος αστρο­νό­μος, Τζον Φλάμ­στηντ, παρα­τη­ρεί από το σπί­τι του έκλει­ψη ηλί­ου, που απο­τε­λεί την πρώ­τη γνω­στή αστρο­νο­μι­κή παρατήρηση.

1687 Κατά το βομ­βαρ­δι­σμό της Ακρό­πο­λης (στην οποία είχαν ταμπου­ρω­θεί οι Οθω­μα­νοί) από τις Ενε­τι­κές δυνά­μεις του Μορο­ζί­νι, κατα­στρέ­φε­ται σημα­ντι­κό τμή­μα του Παρθενώνα.

1736 Πέθα­νε ο γερ­μα­νολ­λαν­δός φυσι­κός, Ντά­νιελ Φαρε­νάιτ, που δημιούρ­γη­σε την ομώ­νυ­μη κλί­μα­κα για τη μέτρη­ση της θερμοκρασίας

1745 γεν­νιέ­ται ο Μιχα­ήλ Ιλα­ριό­νο­βιτς Κου­τού­ζοφ. Ρώσος στρα­τάρ­χης, εξέ­χου­σα μορ­φή της περιό­δου των Ναπο­λε­ό­ντειων Πολέμων

1774 Ο Αντουάν Λοράν Λαβουα­ζιέ παρα­τη­ρεί ότι παρά­γε­ται μεταλ­λι­κός υδράρ­γυ­ρος αν θερ­μαν­θεί το οξεί­διο του υδραργύρου.

1795 Το Ηνω­μέ­νο Βασί­λειο κατα­κτά το Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής.

1810 Το Μεξι­κό απο­κτά την ανε­ξαρ­τη­σία του από τους Ισπα­νούς. Η 16η Σεπτεμ­βρί­ου ανα­δει­κνύ­ε­ται ημέ­ρα εθνι­κής εορ­τής για τους Μεξικανούς.

1824 Πέθα­νε ο Γάλ­λος βασι­λιάς Λου­δο­βί­κος ΙΗ’

1835 Ο άγγλος φυσιο­δί­φης Τσαρλς Ντάρ­γουιν (γνω­στός στην Ελλά­δα ως Κάρο­λος Δαρ­βί­νος) φτά­νει στα νησιά Γκα­λά­πα­γκος, μία συστά­δα νησιών στα δυτι­κά της Νότιας Αμε­ρι­κής. Στις πέντε εβδο­μά­δες της παρα­μο­νής του θα κάνει παρα­τη­ρή­σεις στο πλού­σιο ζωι­κό βασί­λειο των νησιών, που θα του δώσουν μετέ­πει­τα την αφορ­μή να δια­τυ­πώ­σει τη θεω­ρία του περί της φυσι­κής επι­λο­γής των έμβιων όντων.

1893 Γεν­νιέ­ται ο Ούγ­γρος για­τρός Άλμπερτ φον Σεντ Γκιέρ­γκι ντε Ναγκι­ρά­πολτ, ο οποί­ος ανα­κά­λυ­ψε τη βιτα­μί­νη C (Νόμπελ Ιατρι­κής, 1937).

1904 Ηλε­κτρο­κι­νεί­ται ο αστι­κός σιδη­ρό­δρο­μος Αθή­νας — Πειραιά.

1908 O κατα­σκευα­στής αμα­ξών Γουί­λιαμ Ντι­ράντ ιδρύ­ει την «General Motors Corporation», που θα κυριαρ­χή­σει στο χώρο του αυτοκινήτου.

1918 Υπο­γρά­φε­ται συν­θή­κη ανα­κω­χής ανά­με­σα στην Αντάντ και τη Βουλ­γα­ρία στη Θεσ­σα­λο­νί­κη. Οι Βούλ­γα­ροι υπο­χρε­ώ­νο­νται να εκκε­νώ­σουν την ελλη­νι­κή Μακεδονία.

1918 Στην επα­να­στα­τη­μέ­νη Ρωσία καθιε­ρώ­νε­ται η τιμη­τι­κή διά­κρι­ση του παρά­ση­μου της «Κόκ­κι­νης Σημαίας».

1920 Συνέρ­χε­ται το Έκτα­κτο Εκλο­γι­κό Συνέ­δριο του ΣΕΚΕ(Κ), το οποίο απο­φα­σί­ζει τη συμ­με­το­χή του Κόμ­μα­τος στις εκλο­γές και συντάσ­σει το εκλο­γι­κό του πρόγραμμα.

1920 Οι για­τροί του Έλλη­να βασι­λιά Αλέ­ξαν­δρου ανα­κοι­νώ­νουν ότι δεν εμπνέ­ει καμία ανη­συ­χία το τραύ­μα του, που προ­κλή­θη­κε από δάγκω­μα πιθή­κου, δυο μέρες νωρίτερα.

1922 Ο βασι­λιάς της Ελλά­δας, Κων­στα­ντί­νος, ανα­χω­ρεί εξό­ρι­στος για το Παλέρ­μο της Ιταλίας.

1924 Γεν­νή­θη­κε η αμε­ρι­κα­νί­δα ηθο­ποιός Lauren Bacall (Λωρίν Μπα­κόλ πέθα­νε το 2014)

1925  Γεν­νή­θη­κε ο αμε­ρι­κα­νός θρύ­λος του μπλουζ, Riley B. King, γνω­στό­τε­ρος ως B.B.King (Blues Boy King)

1927 Η μεγά­λη ηθο­ποιός Μαρί­κα Κοτο­πού­λη παρου­σιά­ζει για πρώ­τη φορά στη δημο­τι­κή την τρα­γω­δία του Ευρι­πί­δη «Εκά­βη» και προ­κα­λεί την αντί­δρα­ση των έφε­δρων αξιω­μα­τι­κών που απει­λούν με ταραχές.

1931 Επι­στρέ­φει στην Ελλά­δα από το ταξί­δι του στην Ευρώ­πη ο πρω­θυ­πουρ­γός, Ελευ­θέ­ριος Βενιζέλος.

1934 Ο Ντό­ναλντ Ντακ, η διά­ση­μη πάπια της Ντίσ­νεϊ, εμφα­νί­ζε­ται για πρώ­τη φορά και σε κόμικ-στριπ εφημερίδας.

1941 Β’ Παγκό­σμιος Πόλε­μος: Βρε­τα­νία και ΕΣΣΔ κατα­λαμ­βά­νουν το Ιράν και ανα­γκά­ζουν σε παραί­τη­ση το Σάχη, Ρεζά Σαχ Παχλε­βί, ο οποί­ος εγκα­τα­λεί­πει τη χώρα. Ο γιος του, Μοχά­μετ Ρεζά Παχλε­βί, ανέρ­χε­ται στην εξουσία.

1941 Δια­τα­γή του Αρχη­γεί­ου της Βέρ­μαχτ (OKW) ανα­φέ­ρει ότι για κάθε φόνο γερ­μα­νού στρα­τιώ­τη στα κατε­χό­με­να εδά­φη, να εκτε­λού­νται 50 ή 100 ντό­πιοι, κατά προ­τί­μη­ση κομμουνιστές.

1944 Παλ­λαϊ­κή απερ­γία πραγ­μα­το­ποιεί­ται στην πρω­τεύ­ου­σα. Συγκρού­σεις μετα­ξύ του ΕΛΑΣ και των δυνά­με­ων κατο­χής (και των ντό­πιων συνερ­γα­τών τους) πραγ­μα­το­ποιού­νται σε Αθή­να και Πειραιά.

1946 Αντάρ­τες του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού Ελλά­δας χτυ­πούν και κατα­λαμ­βά­νουν την Πυρ­σό­γιαν­νη, εξου­δε­τε­ρώ­νουν την Υπο­διοί­κη­ση Χωρο­φυ­λα­κής και απε­λευ­θε­ρώ­νουν 60 κρατούμενους.

1948 Λήγει η μάχη της Μουρ­γκά­νας στην Ήπει­ρο. Τα τμή­μα­τα του ΔΣΕ δια­σπούν τη διά­τα­ξη του κυβερ­νη­τι­κού στρα­τού και περ­νούν στα Ζαγό­ρια και από εκεί στο Γράμ­μο (902.gr)

1949 Ξεκι­νά στη Βου­δα­πέ­στη η δίκη των Λάζ­λο Ράικ, Λάζαρ Μπράν­κοφ, κα., οι οποί­οι κατη­γο­ρού­νταν για «εγκλή­μα­τα πολέ­μου και κατά του λαού, εσχά­τη προ­δο­σία και για την καθο­δή­γη­ση μιας οργά­νω­σης προς ανα­τρο­πή του δημο­κρα­τι­κού καθε­στώ­τος». Ο Λ. Ράικ εκτε­λέ­στη­κε, ενώ ο Μπράν­κοφ κατα­δι­κά­στη­κε σε ισόβια.

1953 Γεν­νιέ­ται ο  στι­χουρ­γός Κώστας Τρι­πο­λί­της, γνω­στός από τα έργα του Δε λες κου­βέ­ντα, Ανε­μο­λό­γιο, Μονα­ξιά χιλιά­δες φύλ­λα, Ντα­λί­κα, Ερη­νού­λα μου (Delenda est), Επεμ­βαί­νεις, Συχνό­τη­τα, Άρλε­κιν, Φράγ­μα , Ηλε­κτρι­σμέ­να, Επι­βά­της, Σχή­μα Λόγου (Συγκά­τοι­κοι είμα­στε όλοι στην τρέ­λα), Ένα μπλούζ, Μπουμ, Αγά­πη, Ραντάρ κ.α. και τις συνερ­γα­σί­ες του με συν­θέ­τες ‑τρα­γου­δο­ποιούς (Μίκη , Δήμο Μού­τση, Θάνο Μικρού­τσι­κο, Αντώ­νη Βαρ­δή, Στα­μά­τη Κρα­ου­νά­κη, Γιώρ­γο Χατζη­νά­σιο, Μίμη Πλέσ­σα, Λίνο Κόκο­το, Διο­νύ­ση Τσα­κνή, Γιώρ­γο Κρι­μι­ζά­κη, Νίκο Ιγνα­τιά­δη, Λάκη Παπα­δό­που­λο, Νίκο Ζιώ­γα­λα και Μάρ­θα Μεναχέμ).

Συνερ­γά­στη­κε με Σωτη­ρία Μπέλ­λου, Μαρία Φαρα­ντού­ρη, Δημή­τρη Μητρο­πά­νο, Γιώρ­γο Ντα­λά­ρα, Βίκυ Μοσχο­λιού, Χάρις Αλε­ξί­ου, Βασί­λη Παπα­κων­στα­ντί­νου, Δήμη­τρα Γαλά­νη, Μαρι­νέλ­λα , Άλκη­στις Πρω­το­ψάλ­τη, Γλυ­κε­ρία, Μαρ­γα­ρί­τα Ζορ­μπα­λά, Αφοί Κατσι­μί­χα, Κώστα Μακε­δό­να, Τάνια Τσα­να­κλί­δου, Λιζέτ­τα Νικο­λά­ου, Μπέσ­συ Αργυ­ρά­κη, Χρι­στιά­να, Νένα Βενε­τσά­νου, Μιχά­λη Βιο­λά­ρη, Λευ­τέ­ρη Μυτι­λη­ναίο, Λαυ­ρέ­ντη Μαχαι­ρί­τσα, Χρή­στο Θηβαίο, Βασι­λι­κή Λαβί­να, Γιώρ­γο Μεράν­τζα, Χάρ­ρυ Κλύνν, Γιάν­νη Κού­τρα, Μαρία Κανελ­λο­πού­λου και Γιάν­νη Λεκό­που­λο κά.

1955 Στρα­τιω­τι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα για την ανα­τρο­πή του προ­έ­δρου Χουάν Περόν στην Αργεντινή.

1960 Η Κύπρος γίνε­ται μέλος του ΟΗΕ.

1961 Η ΕΔΑ κατα­θέ­τει στη Βου­λή το «απόρ­ρη­το σχέ­διο διε­νέρ­γειας των προ­σε­χών εκλο­γών», που είχαν επε­ξερ­γα­στεί η ηγε­σία της ΕΡΕ του Κ. Καρα­μαν­λή και κρα­τι­κά όργα­να. Επί της ουσί­ας επρό­κει­το για τον προ­άγ­γε­λο του «σχε­δί­ου Περι­κλής» (902.gr)

1963 Δημιουρ­γεί­ται η Μαλαι­σία από την ένω­ση της Μαλαί­ας, της Σιγκα­πού­ρης, του Σάρα­βακ και της Βόρειας Βόρ­νεο. Πριν το σχη­μα­τι­σμό της ομο­σπον­δί­ας, οι περιο­χές αυτές βρί­σκο­νταν υπό βρε­τα­νι­κή διοίκηση.

1973 Δολο­φο­νή­θη­κε από τους πρα­ξι­κο­πη­μα­τί­ες ο Χιλια­νός καλ­λι­τέ­χνης Βίκτορ Χάρα

Ο Βίκτωρ Χάρα (Víctor Lidio Jara Martínez) υπήρ­ξε μου­σι­κός, τρα­γου­δι­στής – τρα­γου­δο­ποιός και διευ­θυ­ντής του χιλια­νού θεάτρου.
Προ­ερ­χό­με­νος από μια αγρο­τι­κή οικο­γέ­νεια του Ñuble, έγι­νε γνω­στός για το διεκ­δι­κη­τι­κό / ανα­τρε­πτι­κό τρα­γού­δι του και βέβαια για το τρα­γι­κό του τέλος

1975 Η Παπούα Νέα Γουι­νέα απο­κτά την ανε­ξαρ­τη­σία της από τη διοί­κη­ση της Αυστραλίας.

1976 Το δρά­μα της “νύχτας των μολυ­βιών” ‑La noche de los lápices, ξετυ­λί­γε­ται στην Αργε­ντι­νή, Αμού­στα­κα παι­διά και υπο­στη­ρι­κτές ‑αγω­νι­στές της Ένω­σης Φοι­τη­τών της La Plata (UES de La Plata) και της νεο­λαί­ας Guevarista που συμ­με­τεί­χαν σε ειρη­νι­κές διεκ­δι­κη­τι­κές κινη­το­ποι­ή­σεις συλ­λαμ­βά­νο­νται και εξαφανίζονται.
Σε μια αιμα­τη­ρή περί­ο­δο χαρα­κτη­ρί­στη­κε ως “El proceso” (σσ. δια­δι­κα­σία, προ­τσές…), όπου χιλιά­δες παι­διά του λαού και ακτι­βι­στές απή­χθη­σαν, βασα­νί­στη­καν και σφα­γιά­στη­καν ως ύπο­πτοι αντάρ­τες ή μαρ­ξι­στές αγω­νι­στές, θύμα­τα κατά τη διάρ­κεια της δικτα­το­ρί­ας γνω­στά ως “Los Desaparecidos” (εξα­φα­νι­σμέ­νοι, αγνοούμενοι).

1976 Ο Τζί­μι Κάρ­τερ, κατά τη διάρ­κεια προ­ε­κλο­γι­κής του ομι­λί­ας σε Έλλη­νες ομο­γε­νείς στην Ουά­σιγ­κτον, δηλώ­νει ότι ως πρό­ε­δρος των ΗΠΑ θα ζητή­σει να φύγουν όλα τα ξένα στρα­τεύ­μα­τα από την Κύπρο…

1978 Σει­σμός 7 Ρίχτερ πλήτ­τει το ανα­το­λι­κό Ιράν. Εξα­φα­νί­ζει την πόλη Ταμπάς και ισο­πε­δώ­νει πόλεις και χωριά στην περιο­χή της Αλμυ­ράς Ερή­μου της Περ­σί­ας. Οι νεκροί ξεπερ­νούν τις 18.000 νεκρούς.

1977 Πέθα­νε η διά­ση­μη Ελλη­νί­δα σοπρά­νο, Μαρία Κάλλας

1978 Στην Ελλά­δα, νομι­μο­ποιού­νται με νομο­σχέ­διο οι αμβλώ­σεις μέχρι τον 5ο μήνα, υπό προϋποθέσεις.

1978 Πέθα­νε ο ηθο­ποιός Λαυ­ρέ­ντης Διανέλλος

1978 Σει­σμός μεγέ­θους 7,8 βαθ­μών της κλί­μα­κας Ρίχτερ πλήτ­τει το Βορειο­α­να­το­λι­κό Ιράν, προ­κα­λώ­ντας το θάνα­το σχε­δόν 15.000 ατόμων.

1980 Πέθα­νε ο Ελβε­τός ψυχο­λό­γος και φιλό­σο­φος, Ζαν Πιαζέ.

1982 Η σφα­γή στα παλαι­στι­νια­κά προ­σφυ­γι­κά στρα­τό­πε­δα της Σάμπρα και της Σατί­λα (16 — 18/9/1982), που άφη­σε άγνω­στο — μέχρι σήμε­ρα — αριθ­μό νεκρών γυναι­κό­παι­δων, κυρί­ως, και ηλι­κιω­μέ­νων (του­λά­χι­στον 3.000), με τη ματο­βαμ­μέ­νη «υπο­γρα­φή» του τότε υπουρ­γού Αμυ­νας και σήμε­ρα Προ­έ­δρου του Ισρα­ήλ, Αριέλ Σαρόν, από τον ισραη­λι­νό στρα­τό και παρα­στρα­τιω­τι­κές οργα­νώ­σεις, «εμπνευ­σμέ­νη» από τον αμε­ρι­κα­νι­κό ιμπεριαλισμό

1986 Τρα­γω­δία σημειώ­νε­ται σε ορυ­χείο χρυ­σού της Νότιας Αφρι­κής, όταν, κατά τη διάρ­κεια της εξό­ρυ­ξης, εκλύ­ο­νται δηλη­τη­ριώ­δη αέρια στις στο­ές, προ­κα­λώ­ντας το θάνα­το 177 εργα­τών. Τα συν­δι­κά­τα, καταγ­γέλ­λο­ντας τα ελλι­πέ­στα­τα μέτρα ασφα­λεί­ας στα ορυ­χεία χρυ­σού, πραγ­μα­το­ποιούν μια από τις μαζι­κό­τε­ρες δια­μαρ­τυ­ρί­ες στη Νότια Αφρι­κή (1/10/1986).

1987 Υπο­γρά­φε­ται το πρω­τό­κολ­λο του Μόντρε­αλ για την προ­στα­σία του όζοντος.

1991 Αρχί­ζει η δίκη του πρώ­ην δικτά­το­ρα του Πανα­μά Μανου­έλ Νοριέ­γκα στις Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες. Kυβέρ­νη­σε τον Πανα­μά από το 1983 έως το 1989 συνερ­γα­ζό­με­νος άψο­γα με τις αμε­ρι­κα­νι­κές μυστι­κές υπη­ρε­σί­ες μέχρι τη στιγ­μή που έγι­νε “μαύ­ρο πρό­βα­το” οι ΗΠΑ εισέ­βα­λαν στη χώρα και τον ανέτρεψαν.

Όμως, ενώ το αμε­ρι­κα­νι­κό Πεντά­γω­νο υπο­λό­γι­ζε σε μια επιχείρηση-«αστραπή», η επέμ­βα­ση εξε­λί­χθη­κε σε πραγ­μα­τι­κό πόλε­μο, αφού οι εισβο­λείς συνά­ντη­σαν σθε­να­ρή αντί­στα­ση από το στρα­τό και το λαό του Πανα­μά και ‑πριν κλεί­σουν 24 ώρες από την έναρ­ξη της επέμ­βα­σης, ο αριθ­μός των θυμά­των ξεπερ­νού­σε τις 2.000.

1992 Μαύ­ρη Τετάρ­τη: η βρε­τα­νι­κή λίρα βγαί­νει από το ευρω­παϊ­κό νομι­σμα­τι­κό σύστη­μα και υπο­τι­μά­ται ένα­ντι του γερ­μα­νι­κού μάρκου

2005  Ο αρχι­μα­φιό­ζος boss Paolo Di Lauro συλ­λαμ­βά­νε­ται στη Νάπολη

2007  Στην Ελλά­δα, διε­ξά­γο­νται βου­λευ­τι­κές εκλο­γές. Πρώ­το ανα­δει­κνύ­ε­ται το κόμ­μα της Νέας Δημο­κρα­τί­ας, με πρό­ε­δρο τον Κων­στα­ντί­νο Καρα­μαν­λή, με ποσο­στό 41,83% και 152 έδρες στη Βου­λή. Ακο­λου­θεί το ΠΑ.ΣΟ.Κ., με πρό­ε­δρο τον Γιώρ­γο Παπαν­δρέ­ου με ποσο­στό 38,10% και 102 έδρες.

Ναζίμ Χικ­μέτ Ποι­ή­μα­τα εκλο­γή από το έργο του