Σε «αέναη» υφαρπαγή υποχρεώνονται τα λαϊκά νοικοκυριά για χάρη του «ευαίσθητου» κεφαλαίου

«Φύκια για μετα­ξω­τές κορ­δέ­λες» που­λά­ει η σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία με αφορ­μή το οξυ­μέ­νο στε­γα­στι­κό πρό­βλη­μα και τα πανά­κρι­βα ενοί­κια. Στην πρά­ξη, οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ για τη λεγό­με­νη «κοι­νω­νι­κή κατοι­κία» όχι μόνο δεν δια­φέ­ρουν από αυτά που ήδη υλο­ποιεί η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ, αλλά της προ­σφέ­ρουν και «προ­ο­δευ­τι­κό» άλλο­θι στη δια­χεί­ρι­ση του προ­βλή­μα­τος της στέ­γης που οξύνεται.

Για την Ιστο­ρία, θυμί­ζου­με ότι ο Οργα­νι­σμός Εργα­τι­κής Κατοι­κί­ας (ΟΕΚ), που τα προη­γού­με­να χρό­νια συνέ­βα­λε ως έναν βαθ­μό στο να αυξη­θεί η ιδιο­κα­τοί­κη­ση στα φτω­χό­τε­ρα εργα­τι­κά στρώ­μα­τα, με κον­δύ­λια που προ­έρ­χο­νταν βέβαια από τις εισφο­ρές των εργα­ζο­μέ­νων, καταρ­γή­θη­κε με από­φα­ση της κυβέρ­νη­σης Παπα­δή­μου, στην οποία συμ­με­τεί­χαν το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ και ο ακρο­δε­ξιός ΛΑ.Ο.Σ., υλο­ποιώ­ντας το 2ο μνη­μό­νιο, το οποίο υπερ­ψή­φι­σαν και τα τρία αυτά κόμματα.

Αφού λοι­πόν κατάρ­γη­σαν τον ΟΕΚ, αφού χαντά­κω­σαν τον λαό με τον ΕΝΦΙΑ και τους άλλους «πρά­σι­νους» φόρους, αφού έσφι­ξαν τη θηλιά των πλει­στη­ρια­σμών σε εκα­τομ­μύ­ρια λαϊ­κά νοι­κο­κυ­ριά για να σώσουν τις τρά­πε­ζες από τα «κόκ­κι­να» δάνεια, αφού κατά­ντη­σαν φιλο­δω­ρή­μα­τα τα μερο­κά­μα­τα, με απο­τέ­λε­σμα το 60% του μισθού κατά μέσο όρο να πηγαί­νει στα πανά­κρι­βα ενοί­κια, έρχο­νται τώρα τα κόμ­μα­τα του κεφα­λαί­ου να δια­φη­μί­σουν το …ενδια­φέ­ρον τους για τη λαϊ­κή στέ­γη! Η υπο­κρι­σία και η κοροϊ­δία ξεχει­λί­ζουν από τα μπα­τζά­κια τους.

Τι προ­τεί­νει, για παρά­δειγ­μα, το ΠΑΣΟΚ, που διορ­γά­νω­σε πρό­σφα­τα και σχε­τι­κή εκδή­λω­ση; Καταρ­χάς, την αξιο­ποί­η­ση κον­δυ­λί­ων από το Ταμείο Ανά­καμ­ψης για τη δημιουρ­γία μιας «δεξα­με­νής κοι­νω­νι­κών κατοι­κιών». Σε αυτήν τη «δεξα­με­νή» τσου­βα­λιά­ζο­νται δημό­σια κτί­ρια, νεό­δμη­τες ή ανα­κα­τα­σκευα­σμέ­νες οικο­δο­μές, αξιο­ποί­η­ση ιδιό­κτη­των κατοι­κιών με φορο­λο­γι­κά κίνη­τρα και επι­δο­τή­σεις ενερ­γεια­κής ανα­βάθ­μι­σης, προ­κει­μέ­νου οι ιδιο­κτή­τες τους να τα προ­σφέ­ρουν με σχε­τι­κά πιο προ­σι­τά ενοί­κια σε συγκε­κρι­μέ­νες κατη­γο­ρί­ες ενοι­κια­στών, ειδι­κά εκεί όπου το κεφά­λαιο χρειά­ζε­ται διευ­κο­λύν­σεις για να προ­σελ­κύ­σει εργα­τι­κό και επι­στη­μο­νι­κό δυναμικό.

Ούτε το ΠΑΣΟΚ ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, που έχει παρα­πλή­σιες προ­τά­σεις, ανα­κα­λύ­πτουν τον τρο­χό στο ζήτη­μα της στέ­γης. Προ­γράμ­μα­τα «κοι­νω­νι­κής κατοι­κί­ας» υλο­ποιού­νται σε όλα τα κρά­τη — μέλη της ΕΕ και περι­λαμ­βά­νουν μια ποι­κι­λία σπι­τιών, κρα­τι­κής και ιδιω­τι­κής ιδιο­κτη­σί­ας, ή ακό­μα και συνε­ται­ρι­στι­κής μορ­φής, για τα οποία το κρά­τος επι­δο­τεί το ενοί­κιο, προ­κει­μέ­νου να προ­σφέ­ρουν στέ­γη στα πιο εξα­θλιω­μέ­να λαϊ­κά στρώ­μα­τα. Ο μέσος όρος των απο­θε­μά­των «κοι­νω­νι­κής κατοι­κί­ας» στην ΕΕ υπο­λο­γί­ζε­ται σε 7,5% — 9% επί του συνό­λου και τα σχε­τι­κά προ­γράμ­μα­τα εντάσ­σο­νται στην «παλέ­τα» για τη δια­χεί­ρι­ση της φτώ­χειας στις πιο ακραί­ες μορφές.

Στην ίδια ακρι­βώς κατεύ­θυν­ση κινεί­ται και η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ: Μέσω ΣΔΙΤ, χρη­μα­το­δο­τεί την κατα­σκευή — ανα­καί­νι­ση ενός μικρού αριθ­μού κατοι­κιών, για τα πιο εξα­θλιω­μέ­να νοι­κο­κυ­ριά. Εχει ήδη εντά­ξει σε πρό­γραμ­μα «κοι­νω­νι­κής στέ­γα­σης για τις πιο ευά­λω­τες ομά­δες» τους δήμους Αθή­νας — Θεσ­σα­λο­νί­κης, χρη­μα­το­δο­τώ­ντας την ανα­καί­νι­ση συνο­λι­κά 100 δια­με­ρι­σμά­των. Υλο­ποιεί επί­σης διά­φο­ρα προ­γράμ­μα­τα, αξιο­ποιώ­ντας κον­δύ­λια του ΕΣΠΑ και του Ταμεί­ου Ανά­καμ­ψης, που πλη­ρώ­νει από την τσέ­πη του ο λαός και σε καμιά περί­πτω­ση δεν λύνουν το πρό­βλη­μα της ακρι­βής και δυσεύ­ρε­της στέγης.

Επει­δή λοι­πόν οι προ­τά­σεις δεξιών, κεντρο­δε­ξιών, «νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρων» και σοσιαλ­δη­μο­κρα­τών μοιά­ζουν σαν στα­γό­νες νερού, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά­νε «περισ­σό­τε­ρα κον­δύ­λια» από τα ευρω­παϊ­κά ταμεία για να στη­ρί­ξουν τάχα τα λαϊ­κά νοι­κο­κυ­ριά. Φέρ­νουν μάλι­στα ως παρά­δειγ­μα τις «προ­ο­δευ­τι­κές» κυβερ­νή­σεις της Πορ­το­γα­λί­ας και της Ισπα­νί­ας. Τι συμ­βαί­νει όμως πραγ­μα­τι­κά σ’ αυτές τις χώρες; Στην περί­πτω­ση της Πορ­το­γα­λί­ας, όπου μέχρι πρό­σφα­τα κυβερ­νού­σε το Σοσια­λι­στι­κό Κόμ­μα, η «δημό­σια» στέ­γα­ση στη χώρα αντι­προ­σω­πεύ­ει χον­δρι­κά το 2% του απο­θέ­μα­τος κατοικιών.

Τα προη­γού­με­να χρό­νια, το στε­γα­στι­κό πρό­βλη­μα επι­δει­νώ­θη­κε κι άλλο. Οι τιμές για τα ενοί­κια αυξή­θη­καν κατα­κό­ρυ­φα (έως και 157% μετα­ξύ 2020 και 2021), ενώ εκτο­ξεύ­τη­καν και τα επι­τό­κια για στε­γα­στι­κά δάνεια… Τον περα­σμέ­νο Σεπτέμ­βρη οι Πορ­το­γά­λοι βγή­καν μαζι­κά στους δρό­μους, δια­μαρ­τυ­ρό­με­νοι για την εκτό­ξευ­ση των ενοι­κί­ων. Σύμ­φω­να με αντα­πό­κρι­ση του «Euronews», «…η Πορ­το­γα­λία είναι μια από τις φτω­χό­τε­ρες χώρες της Δυτι­κής Ευρώ­πης, με περισ­σό­τε­ρους από τους μισούς εργα­ζό­με­νους να έχουν μισθούς κάτω των 1.000 ευρώ τον μήνα».

Πώς «απά­ντη­σε» η προ­ο­δευ­τι­κή κυβέρ­νη­ση στην έξαρ­ση του προ­βλή­μα­τος της στέ­γης; Υπο­σχέ­θη­κε 26.000 νέες «κοι­νω­νι­κές κατοι­κί­ες» μέχρι το 2026 με πόρους του Ταμεί­ου Ανά­καμ­ψης, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της μετα­τρο­πής κενών ιδιω­τι­κών ακι­νή­των σε «κοι­νω­νι­κές κατοικίες».

Αλλά και στην Ισπα­νία του σοσιαλ­δη­μο­κρά­τη Σάν­τσεθ, το από­θε­μα των λεγό­με­νων «κοι­νω­νι­κών κατοι­κιών» υπο­λο­γί­ζε­ται σε 1% — 3% επί του συνό­λου. Οι 290.000 υπάρ­χου­σες «κοι­νω­νι­κές κατοι­κί­ες» προ­βλέ­πε­ται να αυξη­θούν στις 340.000. Συγκε­κρι­μέ­να, η ισπα­νι­κή κυβέρ­νη­ση μελε­τά το ενδε­χό­με­νο να εκμε­ταλ­λευ­τεί τη «bad bank» SAREB (δημιούρ­γη­μα της προη­γού­με­νης κυβέρ­νη­σης του «δεξιού» Λαϊ­κού Κόμ­μα­τος) και να που­λή­σει 21.000 κατα­σχε­μέ­νες κατοι­κί­ες αυτής της τρά­πε­ζας σε δήμους και αυτό­νο­μες κοινότητες.

Επι­πλέ­ον, σχε­διά­ζο­νται η «κοι­νω­νι­κή ενοι­κί­α­ση» για 14.000 κατοι­κί­ες και η κατα­σκευή 15.000 δημό­σιων κατοι­κιών σε εκτά­σεις που ήταν ιδιο­κτη­σία της SAREB. Δηλα­δή τα κατα­σχε­μέ­να σπί­τια και ακί­νη­τα των υπερ­χρε­ω­μέ­νων νοι­κο­κυ­ριών, που τα έχουν «παρ­κά­ρει» στην «bad bank» για να απαλ­λα­γούν οι τρα­πε­ζι­κοί όμι­λοι από τα «κόκ­κι­να» δάνεια, θα τα αξιο­ποι­ή­σουν ως «κοι­νω­νι­κή στέ­γη» για τα φτω­χό­τε­ρα λαϊ­κά νοικοκυριά.

Το ΠΑΣΟΚ προ­τεί­νει επί­σης την αξιο­ποί­η­ση ακι­νή­των του Δημο­σί­ου (π.χ. ακί­νη­τα που μένουν κενά λόγω κλει­σί­μα­τος κρα­τι­κών υπη­ρε­σιών) και ζητά­ει να δοθούν τα «παρ­κα­ρι­σμέ­να» στη ΔΥΠΑ απο­θε­μα­τι­κά του καταρ­γη­μέ­νου ΟΕΚ, ύψους 1,5 δισ. ευρώ από τις τσέ­πες των εργα­ζο­μέ­νων, ως «προί­κα» στους κατα­σκευα­στι­κούς ομί­λους για να προ­ω­θη­θούν τα προ­γράμ­μα­τα στέ­γα­σης και τα διά­φο­ρα «πρά­σι­να» πρότζεκτ.

Για να γίνουν αντι­λη­πτά τα συμ­φέ­ρο­ντα που συνω­στί­ζο­νται πίσω από τέτοιες προ­τά­σεις, να σημειω­θεί ότι οι εκπρό­σω­ποι των servicers ήδη από τον περα­σμέ­νο Φλε­βά­ρη είχαν προ­τεί­νει στην κυβέρ­νη­ση της ΝΔ να δοθεί η δυνα­τό­τη­τα έντα­ξης εται­ρειών REOCOs (που έχουν συστή­σει οι servicers) σε προ­γράμ­μα­τα επι­δό­τη­σης ανα­καί­νι­σης ακι­νή­των, τα οποία έχουν αγο­ρα­στεί σε πλει­στη­ρια­σμό, καθώς και σε προ­γράμ­μα­τα ανά­πτυ­ξης οικι­στι­κών ακι­νή­των σε συγκε­κρι­μέ­νες περιο­χές. Όπως ζητού­σαν και την επι­δό­τη­ση ενοι­κί­ου σε REOCOs για οικι­στι­κά ακί­νη­τα που έχουν αγο­ρα­στεί σε πλει­στη­ρια­σμό με αξία α’ προ­σφο­ράς κάτω των 150.000 ευρώ.

Είναι φανε­ρό στην Ελλά­δα και σε όλη την ΕΕ ότι το κρά­τος δια­χει­ρί­ζε­ται το οξυ­μέ­νο πρό­βλη­μα της στέ­γης προς όφε­λος των μεγα­λο­κα­τα­σκευα­στι­κών επι­χει­ρή­σε­ων, των τρα­πε­ζών και των εται­ρειών real estate, σε βάρος των ανα­γκών του λαού, τις οποί­ες συν­θλί­βει. Ο εφιάλ­της της στέ­γης για εκα­τομ­μύ­ρια λαϊ­κά νοι­κο­κυ­ριά δεν προ­έ­κυ­ψε από το «που­θε­νά». Η κατοι­κία είναι εμπό­ρευ­μα και οι αιτί­ες για την άνο­δο των τιμών βρί­σκο­νται στους νόμους της αγο­ράς, με επι­χει­ρη­μα­τι­κούς ομί­λους, εγχώ­ριους και ξένους, να αγο­ρά­ζουν και να συγκε­ντρώ­νουν στην ιδιο­κτη­σία τους μεγά­λο αριθ­μό ακι­νή­των για να τα αξιο­ποι­ή­σουν με σκο­πό το κέρδος.

Οι τιμές των ακι­νή­των και των ενοι­κί­ων πήραν την ανιού­σα με την προ­ώ­θη­ση των προ­γραμ­μά­των ανα­καί­νι­σης και ενερ­γεια­κής ανα­βάθ­μι­σης στο πλαί­σιο της «πρά­σι­νης μετά­βα­σης», για την οποία υπερ­θε­μα­τί­ζουν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, έχο­ντας ψηφί­σει μαζί με τη ΝΔ στο Ευρω­κοι­νο­βού­λιο τη στρα­τη­γι­κή του «Fit for 55», που προ­βλέ­πει νέα χαρά­τσια και στη λαϊ­κή κατοι­κία. Συνέ­πεια όλων αυτών είναι και το γεγο­νός ότι η ιδιο­κα­τοί­κη­ση στην Ελλά­δα κατρα­κύ­λη­σε από 84% το 2005 σε 73% σήμε­ρα, ενώ τα ενοί­κια έχουν αυξη­θεί μεσο­σταθ­μι­κά κατά 35% από το 2017, ως επα­κό­λου­θο και της μετα­τρο­πής μεγά­λων αστι­κών κέντρων σε «του­ρι­στο­πό­λεις», όπου ακμά­ζει η βρα­χυ­χρό­νια μίσθωση.