Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

«Χειροτέχνημα» 200.000+ ετών κοντά σε Θιβετιανή θερμή πηγή

Διε­θνής ομά­δα ερευ­νη­τών ανέ­φε­ρε την ανα­κά­λυ­ψη παλαιο­λι­θι­κών απο­τυ­πω­μά­των χεριών και ποδιών στο Quesang του Θιβε­τια­νού υψιπέδου.
Οι απο­λι­θω­μέ­νες «πατη­μα­σιές», ηλι­κί­ας 169.000–226.000 ετών φαί­νε­ται ότι δημιουρ­γή­θη­καν σκό­πι­μα και θα μπο­ρού­σαν να αντι­προ­σω­πεύ­ουν την αρχαιό­τε­ρη γνω­στή τέχνη του είδους της.
ℹ️  Τα προ­σε­κτι­κά οργα­νω­μέ­να απο­τυ­πώ­μα­τα μπο­ρεί να έχουν γίνει από παιδιά

Η βρεγ­μα­τι­κή τέχνη (parietal art- cave art), όπως ονο­μά­ζε­ται, αυτή η μορ­φή αρχαί­ας οπτι­κής έκφρα­σης εμφα­νί­ζε­ται συνή­θως στους τοί­χους των σπη­λαί­ων, αλλά μπο­ρεί να γίνει και στο έδα­φος, όπως φαί­νε­ται να συμ­βαί­νει στην πρό­σφα­τη ανα­κά­λυ­ψη του Θιβέτ. Το απο­λί­θω­μα είναι μια σει­ρά ίχνη χεριών και ποδιών, κανέ­να από τα οποία δεν επικαλύπτεται.

Εκτός από το ότι είναι πιθα­νό­τα­τα η παλαιό­τε­ρη γνω­στή τέτοια τέχνη, η τοπο­θε­σία είναι μια πρώ­τη ένδει­ξη ανθρώ­πι­νης ζωής τόσο ψηλά στο Θιβέτ, το οποίο βρί­σκε­ται περί­που 3.700μ πάνω από την επι­φά­νεια της θάλασσας.
Το έργο της ομά­δας που περι­γρά­φει τις απο­λι­θω­μέ­νες εκτυ­πώ­σεις δημο­σιεύ­τη­κε αυτήν την εβδο­μά­δα στο Science Bulletin.

«Το πώς δημιουρ­γού­νται τα απο­τυ­πώ­μα­τα κατά τη διάρ­κεια της κανο­νι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας, όπως περ­πά­τη­μα, τρέ­ξι­μο, άλμα­τα, είναι καλά κατα­νοη­τό, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων φαι­νό­με­νων όπως η ολί­σθη­ση», δήλω­σε ο Thomas Urban, ερευ­νη­τής επι­στή­μο­νας στο εργα­στή­ριο tree ring του Πανε­πι­στη­μί­ου Cornell και συν-συγ­γρα­φέ­ας μιας νέας σχε­τι­κής εργασίας.

«Αυτές οι “εκτυ­πώ­σεις”, ωστό­σο, δεί­χνουν  πιο προ­σε­κτι­κές και έχουν συγκε­κρι­μέ­νη διά­τα­ξη — σκε­φτεί­τε το πώς ένα παι­δί δημιουρ­γεί απο­τύ­πω­μά του στο φρέ­σκο τσι­μέ­ντο».

Τα 5+5 ίχνη — πέντε από χέρια και πέντε από πόδια — έγι­ναν σε μια λάσπη που ήταν τότε κοντά στην θερ­μή πηγή Quesang. Η λάσπη λιθιο­ποι­ή­θη­κε σε βρά­χο τρα­βερ­τί­νης κατά τη διάρ­κεια των χιλιε­τιών. Δια­φο­ρε­τι­κά απο­τυ­πώ­μα­τα χει­ρός κοντά στον τόπο ανα­κα­λύ­φθη­καν από τον συγ­γρα­φέα David Zhang το 1988 κοντά σε ένα σύγ­χρο­νο λου­τρό και είναι έργα τέχνης που ορι­στι­κο­ποι­ή­θη­καν σαν τέτοια το 2018.
Αν και το εκτι­μώ­με­νο εύρος ημε­ρο­μη­νιών για τα απο­λι­θώ­μα­τα είναι ευρύ, ακό­μη και το πιο πρό­σφα­το η ηλι­κία προη­γεί­ται των ζωγρα­φι­κών σπη­λαί­ων όπως εκεί­νων στο Lascaux και το Sulawesi (πάνω από 120.000 χρόνια).

Με βάση το μέγε­θος των ιχνών, η ομά­δα πιστεύ­ει ότι οι «καλ­λι­τέ­χνες» θα μπο­ρού­σαν να ήταν ένα 7χρονο και ένα 12χρονο (τα απο­τυ­πώ­μα­τα ποδιού είχαν μέγε­θος 7χρονου, αλλά των χεριών μεγα­λύ­τε­ρης ηλικίας)

Αυτό το συμπέ­ρα­σμα οδη­γεί στο ότι έγι­ναν από τον Homo sapiens, ωστό­σο οι ερευ­νη­τές δεν είναι από­λυ­τα σίγου­ροι. Εάν το είδος δεν ήταν Homo sapiens, οι εικα­σί­ες για την ηλι­κία μπο­ρεί να είναι άκυ­ρες. Το χρο­νο­διά­γραμ­μα των ιχνών ευθυ­γραμ­μί­ζε­ται κατά προ­σέγ­γι­ση με τα υπο­λείμ­μα­τα τύπου Denisovan που βρέ­θη­καν στο Θιβε­τια­νό ορο­πέ­διο, οπό­τε αυτός είναι ένας εναλ­λα­κτι­κός υπο­ψή­φιος δημιουρ­γός (σσ. οι Ντε­νί­σο­βαν είναι ένα εξα­φα­νι­σμέ­νο είδος ή υπο­εί­δος αρχαϊ­κού ανθρώ­που του γένους Homo χωρίς συμ­φω­νη­μέ­νη ταξι­νο­μι­κή ονο­μα­σία, που ανα­φέ­ρε­ται ως Χόμο ντε­νί­σο­βα, Χόμο αλταϊ­έν­σις ή Χόμο σάπιενς ντενίσοβα).

Το αν οι «εκτυ­πώ­σεις» είναι τέχνη είναι επί­σης προς ερμη­νεία. Σύμ­φω­να με τον Matthew Bennett, γεω­λό­γο στο Πανε­πι­στή­μιο Bournemouth που ειδι­κεύ­ε­ται στα αρχαία ίχνη και δια­δρο­μές, είναι πιθα­νό ότι αυτά τα αρχαία απο­τυ­πώ­μα­τα ήταν σκόπιμα.
«Είναι η σύν­θε­ση, η οποία είναι σκό­πι­μη, το γεγο­νός ότι τα ίχνη δεν έγι­ναν από την κανο­νι­κή μετα­κί­νη­ση και η προ­σο­χή που πρέ­πει να ληφθεί ώστε το ένα ίχνος να μην επι­κα­λύ­πτει το επό­με­νο, όλα δεί­χνουν σκό­πι­μη φρο­ντί­δα», δήλωσε.

«Το κατά πόσον μια τέτοια συμπε­ρι­φο­ρά είναι καλ­λι­τε­χνι­κή εξαρ­τά­ται από τον ορι­σμό που εφαρ­μό­ζει — αλλά μπαί­νει σε μια κατη­γο­ρία συμπε­ρι­φο­ρών που είναι γενι­κά πιο πολύ­πλο­κη και που παρα­τη­ρεί­ται με άλλα ζώα», δήλω­σε ο Urban.
«Συμ­βο­λι­κές συμπε­ρι­φο­ρές όπως η γλώσ­σα, η θρη­σκεία και η τέχνη πρέ­πει να έχουν απλού­στε­ρες εκδη­λώ­σεις στην αρχή της ανθρώ­πι­νης ιστο­ρί­ας — οπό­τε αν ψάχνε­τε για την παλαιό­τε­ρη τέχνη, ανα­ζη­τώ­ντας μια Μόνα Λίζα πιθα­νόν να απογοητευτείτε».

Αν αυτά τα απο­τυ­πώ­μα­τα δημιουρ­γή­θη­καν από πρό­θε­ση και όχι τυχαία, τότε θα μπο­ρού­σε να θεω­ρη­θούν το αρχαιό­τε­ρο γνω­στό παρά­δειγ­μα «ακί­νη­της» τέχνης, του­λά­χι­στον τρεις έως τέσ­σε­ρις φορές παλαιό­τε­ρο από αντί­στοι­χες περι­πτώ­σεις στη Γαλ­λία (σπή­λαιο Σοβέ), στην Ισπα­νία (σπή­λαιο Ελ Καστί­γιο) και στην Ινδο­νη­σία (νήσο Σου­λα­βέ­ζι), που χρο­νο­λο­γού­νται πριν από 30.000 έως 45.000 χρόνια.
Απο­λι­θω­μέ­νες πατη­μα­σιές και πιο σπά­νια απο­τυ­πώ­μα­τα παλά­μης έχουν κατά και­ρούς βρε­θεί σε διά­φο­ρα μέρη του κόσμου και τα περισ­σό­τε­ρα έγι­ναν μάλ­λον χωρίς πρό­θε­ση, αλλά μέσα από κάποια γεω­λο­γι­κή δια­δι­κα­σία στην πορεία απολιθώθηκαν.

σσ. Εικό­νες και Graphics: D.D. Zhang | Science Bulletin
Πηγή

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο