GOST_ ГОСТ 117–41: Τα θρυλικά –με βούλα, παγωτά της ΕΣΣΔ

Περί παγω­τού ο λόγος, μια και σαν σήμε­ρα το 1941 το Σοβιε­τι­κό κρά­τος εισά­γο­ντας πρό­τυ­πα υγιει­νής δια­τρο­φής, πάντα από τα πιο αυστη­ρά στον κόσμο, θα παρή­γε πλέ­ον το παγω­τό νέων υψη­λών προδιαγραφών_ φυσι­κά ανό­θευ­το 100%

Γρά­φει ο \\ Αστέ­ρης Αλα­μπής _Μίδας

Και αυτά προ­ε­τοι­μά­ζο­ντας την Unternehmen Barbarossa (επι­χεί­ρη­ση Μπαρ­μπα­ρό­σα, που ξεκί­νη­σε την Κυρια­κή, 22-Ιουν-1941) ενώ ο Χίτλερ, σαν σήμε­ρα πραγ­μα­το­ποί­η­σε μια μάζω­ξη με τους στρα­τη­γούς του όπου ανέ­φε­ρε ότι “ο επερ­χό­με­νος πόλε­μος με τη Ρωσία θα ήταν ένας φυλε­τι­κός πόλε­μος στον οποίο οι κομ­μου­νι­στές κομι­σά­ριοι και οι Εβραί­οι θα εξο­ντώ­νο­νταν από τα SS Einsatzgruppen που ακο­λου­θού­σαν τις προ­ε­λαύ­νου­σες στρα­τιές”. Περι­μέ­νο­ντας ότι η Σοβιε­τι­κή Ένω­ση θα ηττη­θεί σε λίγες εβδο­μά­δες και δήλω­σε: “Δεν έχου­με παρά να κλω­τσή­σου­με την πόρ­τα και ολό­κλη­ρη η σάπια δομή θα καταρ­ρεύ­σει”. Η συνέ­χεια γνω­στή … “Πριν απ’ τη δόξα ήρθεν ο ήλιος στις στέ­πες \ και λιώ­σαν τα χιό­νια και ζεστά­θη­καν οι καρ­διές των ανθρώ­πων \ Ύστε­ρα _πήρε ο χάρος τον Τσά­ρο. Κι ύστε­ρα οι λαοί απο­κτή­σα­νε Στά­λιν­γκραντ!” (Φώτης Αγγουλές).

Έτσι _παράλληλα με τις στρα­τιω­τι­κές προ­ε­τοι­μα­σί­ες των Σοβιε­τι­κών και με τον Βόλ­γα να έχει “μόνο μια όχθη _ το Στά­λιν­γκραντ ” _Волги только один берег у Сталинграда το κρά­τος της πρώ­της σοσια­λι­στι­κής χώρας νομο­θε­τού­σε για την καθη­με­ρι­νό­τη­τα, εισά­γο­ντας πρό­τυ­πα υγιει­νής δια­τρο­φής, μετα­ξύ αυτών το GOST 117–41, ένα από τα πιο αυστη­ρά στον κόσμο, σύμ­φω­να με το οποίο θα παρή­γε­το πλέ­ον το παγω­τό στην ΕΣΣΔ (σσ. Τα πρό­τυ­πα GOST_ГОСТ ανα­πτύ­χθη­καν αρχι­κά από την κυβέρ­νη­ση της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης ως μέρος της εθνι­κής στρα­τη­γι­κής τυπο­ποί­η­σης государственный стандарт αρκτι­κό­λε­ξο του gosudarstvennyy, που σημαί­νει κυβερ­νη­τι­κό πρό­τυ­πο. Η ιστο­ρία μπο­ρεί να ανι­χνευ­θεί στο 1925, όταν _επί Στά­λιν, ιδρύ­θη­κε κυβερ­νη­τι­κή υπη­ρε­σία _η Gosstandart, η οποία ανέ­λα­βε τη συγ­γρα­φή, ενη­μέ­ρω­ση, δημο­σί­ευ­ση και διά­δο­ση των προ­τύ­πων. Σήμε­ρα τα “gost” _σε αντί­γρα­φο πωλού­νται από επι­τή­δειους $450–2.000)

GOST_ГОСТ 117–41

• Το πρό­τυ­πο GOST 117–41, σύμ­φω­να με το οποίο παρή­χθη το σοβιε­τι­κό παγω­τό, θεω­ρή­θη­κε ένα από τα πιο αυστη­ρά στον κόσμο. Περιεί­χε μόνο φυσι­κό γάλα και όλα τα είδη παγω­τού παρά­γο­νταν με την ίδια τεχνο­λο­γία. Γι’ αυτό η γεύ­ση του ήταν ίδια σε κάθε πόλη της Σοβιε­τι­κής Ένωσης
• Σύμ­φω­να με τον Λαϊ­κό Επί­τρο­πο, ένας Σοβιε­τι­κός πολί­της έπρε­πε να τρώ­ει του­λά­χι­στον πέντε κιλά παγω­τό ετησίως.
• Κάθε παρ­τί­δα παγω­τού αξιο­λο­γή­θη­κε σε σύστη­μα 100 σημεί­ων. Οποια­δή­πο­τε από­κλι­ση από τη γεύ­ση, το χρώ­μα ή την οσμή το έβγα­ζε ελαττωματικό
• Στο εξω­τε­ρι­κό, το σοβιε­τι­κό παγω­τό ταξι­νο­μή­θη­κε ως κατη­γο­ρία πολυ­τε­λεί­ας. Υπήρ­χε απο­κλει­στι­κά σε ακρι­βά εστια­τό­ρια στην υψη­λό­τε­ρη τιμή!
• Ο χρό­νος για την πώλη­ση παγω­τού περιο­ρί­στη­κε σε μόλις μία εβδο­μά­δα. (Τώρα το παγω­τό μπο­ρεί να απο­θη­κευ­τεί για έξι μήνες ως ένα χρόνο).
• Το παγω­τό ντο­μά­τας είχε την πιο ασυ­νή­θι­στη γεύ­ση, που πολ­λοί δεν θυμού­νται. Όσοι όμως το δοκί­μα­σαν δεν θα μπο­ρέ­σουν ποτέ να ξεχά­σουν τη γεύ­ση του. Κάποιοι το θεώ­ρη­σαν ένα σπά­νιο αηδια­στι­κό πράγ­μα, άλλοι θα ήθε­λαν να γυρί­σουν τον χρό­νο πίσω για να το δοκι­μά­σουν ξανά.
• Η παρακ­μή του σοβιε­τι­κού παγω­τού ήρθε με την “περε­στρόι­κα”. Το 1990, η χώρα κατα­κλύ­στη­κε από μια πλημ­μύ­ρα εισα­γό­με­νων παγω­τών με εμφα­νή τη χημι­κή “παρέμ­βα­ση”. Από τότε, η γεύ­ση του αλη­θι­νού Σοβιε­τι­κού παγω­τού έχει μεί­νει στις μνή­μες των παλαιό­τε­ρων γενεών 

  

  

  
  

Γιατί τα “κρεμώδη”
σοβιετικά παγωτά
ήταν ό,τι καλύτερο!

Όπως έλε­γαν οι ξένοι του­ρί­στες, υπήρ­χαν τρεις λόγοι για να επι­σκε­φθεί κανείς την ΕΣΣΔ: Να παρα­κο­λου­θή­σεις μπα­λέ­το, να πας στο τσίρ­κο και να δοκι­μά­σεις παγω­τό. Κάθε χρό­νο, η χώρα εξή­γα­γε περισ­σό­τε­ρους από 2.000 τόνους. Αλλά ποια ήταν η ειδο­ποιός δια­φο­ρά που έκα­νε το σοβιε­τι­κό παγω­τό τόσο ξεχωριστό;

Η δημο­τι­κό­τη­τα του παγω­τού γνώ­ρι­σε μεγά­λη άνθι­ση στη Σοβιε­τι­κή Ένω­ση κατά τη δεκα­ε­τία του 1930, όταν το κρά­τος εφάρ­μο­σε ορι­σμέ­να πρό­τυ­πα για το συγκε­κρι­μέ­νο έδε­σμα. Οι άνθρω­ποι σε όλη τη χώρα έτρω­γαν τις ίδιες μάρ­κες και το παγω­τό μετα­τρά­πη­κε σε ένα είδος συλ­λο­γι­κής ιερο­τε­λε­στί­ας. Στους κατα­σκευα­στές επι­τρε­πό­ταν να χρη­σι­μο­ποιούν μόνο φυσι­κά συστα­τι­κά – δεν υπήρ­χαν πρό­σθε­τα χημι­κά στα τρό­φι­μα! Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι Σοβιε­τι­κοί θυμού­νται την πλού­σια, γαλα­κτώ­δη γεύ­ση του.

Το παγω­τό πωλού­νταν χύμα ή μοι­ρα­ζό­ταν στα παι­διά σε συσκευα­σί­ες των 50 ή 100 γραμ­μα­ρί­ων σε πάγκους του δρό­μου, περί­πτε­ρα και καφετέριες.

Οι άνθρω­ποι συχνά αγό­ρα­ζαν πολ­λά πακέ­τα παγω­τά πριν τρέ­ξουν στο σπί­τι για να βεβαιω­θούν ότι όλη η οικο­γέ­νεια είχε ένα από αυτά. Συνή­θως μια κυρία που φορού­σε ένα ιδιό­μορ­φο καπέ­λο άνοι­γε το μεταλ­λι­κό δοχείο και μπο­ρού­σες να δια­λέ­ξεις την αγα­πη­μέ­νη σου μάρκα.

Μπο­ρού­σα­τε επί­σης να αγο­ρά­σε­τε διά­φο­ρες γεύ­σεις παγω­τού στις καφε­τέ­ριες. Σερ­βι­ρι­ζό­ταν σε μπά­λες σε ειδι­κά μεταλ­λι­κά μπο­λά­κια και πασπα­λί­ζο­νταν με τριμ­μέ­νη σοκο­λά­τα, ξηρούς καρ­πούς ή περι­χυ­νό­ταν με σιρό­πι. Αν ήσα­σταν τυχε­ροί, θα μπο­ρού­σα­τε να πετύ­χε­τε και τα τρία ταυτόχρονα!

Το πιο περι­ζή­τη­το σοβιε­τι­κό παγω­τό ήταν από το κεντρι­κό πολυ­κα­τά­στη­μα της Μόσχας, το GUM. Κυκλο­φο­ρού­σε σε γεύ­ση crème brûlée, σοκο­λά­τα ή βανί­λια και σερ­βι­ρι­ζό­ταν σε κύπελ­λο βάφλας. Πολ­λοί του­ρί­στες που επι­σκέ­πτο­νταν τη ρωσι­κή πρω­τεύ­ου­σα έδι­ναν προ­τε­ραιό­τη­τα σε μια στά­ση στο παγω­τα­τζί­δι­κο του πολυ­κα­τα­στή­μα­τος. Εξάλ­λου, ήταν και εξα­κο­λου­θεί να είναι κοντά στην Κόκ­κι­νη Πλα­τεία, το Κρεμ­λί­νο, το Μαυ­σω­λείο του Λένιν και τον Καθε­δρι­κό Ναό του Αγί­ου Βασι­λεί­ου. Η συντα­γή του παρα­μέ­νει μυστι­κή – ακό­μα και σήμε­ρα – και παρα­μέ­νει πολύ δημο­φι­λής τόσο στους Μοσχο­βί­τες και στους ταξιδιώτες.

Το παγω­τό σε κυπε­λά­κι βάφλας ήταν συνή­θως καλυμ­μέ­νο με λεπτό στρογ­γυ­λό χαρ­τί, το οποίο τα παι­διά συχνά έγλει­φαν και κολ­λού­σαν σε πόρ­τες και παράθυρα.

Κατά τη διάρ­κεια της δεκα­ε­τί­ας του ’50, τα «Ζώα των Πάγων» χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­καν για τη δια­φή­μι­ση του σοβιε­τι­κού παγω­τού: Ένας πιγκουί­νος που κρα­τά­ει μια πια­τέ­λα, μια φώκια με ένα ψηλό κύπε­λο παγω­τό στη μύτη της και πολι­κές αρκού­δες πάνω σε ένα παγόβουνο.

Ένα από τα πιο δημο­φι­λή παγω­τά είχε το σχή­μα ενός εσκι­μώ­ου πάνω σε ένα ξυλάκι.

Μέχρι το τέλος της δεκα­ε­τί­ας του 1940, το παγω­τό “Eskimo” ήταν χει­ρο­ποί­η­το (τα ξυλά­κια σερ­βί­ρο­νταν ξεχωριστά).

Το “Lakomka” εμφα­νί­στη­κε στα μέσα της δεκα­ε­τί­ας του ’70 και σχε­δόν αμέ­σως έγι­νε μια από τις πιο δημο­φι­λείς ποι­κι­λί­ες παγω­τού για τα παι­διά στην ΕΣΣΔ. Ήταν ένα σωλη­νά­ριο παγω­τού κρέ­μας ή σοκο­λά­τας με επι­κά­λυ­ψη σοκο­λά­τας γάλα­κτος. Κόστι­ζε 28 κοπέκ – που αντι­στοι­χού­σε σε εννέα δια­δρο­μές με το τραμ.

Το πιο ακρι­βό είδος σοβιε­τι­κού παγω­τού ήταν το “Plombir” που κόστι­ζε 48 κοπέκ. Ζύγι­ζε 250 γραμ­μά­ρια, αλλά αυτή η μερί­δα δεν ήταν αρκε­τή για όλη την οικο­γέ­νεια. Οι Σοβιε­τι­κοί λάτρευαν να το απο­λαμ­βά­νουν με σπι­τι­κή μαρ­με­λά­δα (varenye).

Τα παγω­τά φρού­των (σορ­μπέ) ήταν τα φθη­νό­τε­ρα, κόστι­ζαν μόνο επτά κοπέκ και πωλού­νταν μόνο σε χάρ­τι­νο κυπε­λά­κι. Δεν ήταν πολύ δημο­φι­λή ανά­με­σα στα παι­διά, αλλά αν δεν είχαν αρκε­τά χρή­μα­τα για το κρε­μώ­δες χωνά­κι βάφλας, τότε ανα­γκα­στι­κά συμ­βι­βά­ζο­νταν με αυτό.

Η αυγή της σοβιε­τι­κής παρα­γω­γής παγω­τού ακο­λού­θη­σε τις ανα­τρο­πές και την παλι­νόρ­θω­ση του καπι­τα­λι­σμού της ΕΣΣΔ. Στη δεκα­ε­τία του ’90, η χώρα άρχι­σε να εισά­γει ξένες μάρ­κες “παγω­τών” και τα σοβιε­τι­κά κρα­τι­κά πρό­τυ­πα έπα­ψαν να τηρού­νται πλέ­ον. Τώρα, η υπέ­ρο­χη, κρε­μώ­δης γεύ­ση παρα­μέ­νει μια μακρι­νή νοσταλ­γι­κή ανά­μνη­ση που χρη­σι­μεύ­ει μόνο για να θρέ­ψει τις μνή­μες όλων εκεί­νων που είχαν την χαρά να το γευτούν.

Μια από τις πιο έντο­νες παι­δι­κές ανα­μνή­σεις από την ΕΣΣΔ είναι το σοβιε­τι­κό παγω­τό. Παρά τη σύγ­χρο­νη τεχνο­λο­γία τρο­φί­μων και την εντυ­πω­σια­κή ποι­κι­λία, η ποιό­τη­τα του ρετρό παγω­τού παρα­μέ­νει ιδιαί­τε­ρη. Ας μάθου­με ποιο είναι το μυστι­κό και αν η αξέ­χα­στη γεύ­ση του μπο­ρεί να ανα­πα­ρα­χθεί σήμερα.

Παγωτό από την ΕΣΣΔ_ 
Πότε εμφανίστηκε, για τι φημίζεται 
και πώς να φτιάξετε στο σπίτι

Ο εξο­πλι­σμός για τη μαζι­κή παρα­γω­γή παγω­τού εμφα­νί­στη­κε στην ΕΣΣΔ το 1936 χάρη στον Λαϊ­κό Επί­τρο­πο Τρο­φί­μων Anastas Mikoyan. Ως απο­τέ­λε­σμα, η λιχου­διά γίνε­ται αμέ­σως αγα­πη­μέ­νη λατρεία μετα­ξύ παι­διών και ενη­λί­κων σε όλη τη χώρα.

Ο Σοβιε­τι­κός Λαϊ­κός Επί­τρο­πος πήγε προ­σω­πι­κά στo εξω­τε­ρι­κό για να απο­κτή­σει εμπει­ρία και έφε­ρε τον πιο προηγ­μέ­νο εξο­πλι­σμό στην ΕΣΣΔ και την ίδια χρό­νια, η χώρα άρχι­σε να παρά­γει προ­ϊ­ό­ντα που έγι­ναν θρυ­λι­κά. Μέχρι τα τέλη της δεκα­ε­τί­ας του 1950, το παγω­τό είχε γίνει ένα δημο­φι­λές εξα­γω­γι­κό προ­ϊ­όν και ως προς τον όγκο παρα­γω­γής κατεί­χε τη δεύ­τε­ρη θέση στον κόσμο μετά τις Ηνω­μέ­νες Πολιτείες.

Το παγω­τό είναι ένα από τα λίγα προ­ϊ­ό­ντα στα οποία οι πολί­τες της ΕΣΣΔ δεν αντι­με­τώ­πι­σαν έλλει­ψη παρά την τερά­στια ζήτη­ση και αυτό σε προ­σι­τή τιμή. Δεν ήταν επο­χια­κό προ­ϊ­όν και ήταν δημο­φι­λές ακό­μα και με θερ­μο­κρα­σί­ες κάτω από το μηδέν.

Ούτε ένα βήμα μακριά από το πρότυπο

Για να καλύ­ψει τις απαι­τή­σεις του, τότε το παγω­τό έπρε­πε να περιέ­χει μόνο φυσι­κά προ­ϊ­ό­ντα. Αυτό στη συνέ­χεια παρα­βιά­στη­κε, για να φτά­σει το 1966, σε μια ενδιά­με­ση κατά­στα­ση και στη συνέ­χεια τη δεκα­ε­τία του 1980 να χει­ρο­τε­ρέ­ψει περαι­τέ­ρω: παρόλ΄ αυτά, το παγω­τό παρέ­με­νε τόσο νόστι­μο όσο και υψη­λής ποιό­τη­τας _βασικά χωρίς τεχνη­τά συστα­τι­κά. Βέβαια το σύστη­μα 100 σημεί­ων (γεύ­ση, χρώ­μα εξω­τε­ρι­κές παρα­μέ­τρους κλπ.) στα­δια­κά καταργήθηκε

Το πρώ­το και κύριο παγω­τό της ΕΣΣΔ ήταν ένα παγω­τό σε ένα κυλιν­δρι­κό ραβδί — όπως στην ται­νία ” Starik Khottabych _Old Man Hottabych” (σσ. μια Sovcolor σοβιε­τι­κή ται­νία φαντα­σί­ας που παρή­χθη στην ΕΣΣΔ από τον Goskino στην Kinostudyia Lenfilm το 1956, βασι­σμέ­νη στο ομό­τι­τλο παι­δι­κό βιβλίο του Lazar Lagin, ο οποί­ος έγρα­ψε επί­σης το σενά­ριο της ται­νί­ας, και σκη­νο­θε­σία του Gennadi Kazansky).

Με τον και­ρό εμφα­νί­στη­καν μπρι­κέ­τες και χωνά­κια, γλα­σα­ρι­σμέ­να και με κρέ­μα τρια­ντά­φυλ­λο, βανί­λια, Crème brûlée, φρού­τα και μού­ρα. Πολ­λοί θυμού­νται το “Tomatonoye”, το “ροδά­κι­νο”, το popsicle “Kashtan”, τη θρυ­λι­κή μπρι­κέ­τα “48 καπίκια”.

Στις δεκα­ε­τί­ες του 1970 και του 1980, οι τοπι­κές ψυκτι­κές εγκα­τα­στά­σεις παρή­γα­γαν συχνά τους δικούς τους τύπους παγω­τού: για παρά­δειγ­μα, στην Κρι­μαία θα μπο­ρού­σα­τε να αγο­ρά­σε­τε παγω­τό Teatralnoye με ξηρούς καρ­πούς, ροδά­κι­νο ξυλά­κι ή λεμό­νι χωνάκι.

Στη δεκα­ε­τία του 1970, η ΕΣΣΔ άρχι­σε να παρά­γει παγω­τό γλα­σέ. Η πιο διά­ση­μη, η Lakomka, είναι ακό­μα γνω­στή και αγα­πη­μέ­νη μέχρι σήμε­ρα. Με χρή­ση ειδι­κής τεχνο­λο­γί­ας, καλύ­φθη­κε με σαντι­γί γλά­σο σοκο­λά­τας όχι με βού­τηγ­μα, αλλά “σε ρυά­κι”, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας ένα ειδι­κό ακρο­φύ­σιο, το οποίο εφευ­ρέ­θη­κε από έναν Σοβιε­τι­κό μηχανικό.

Το 1977, λόγω έλλει­ψης σοκο­λά­τας (εισα­γό­με­νη από Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή, όπου έπε­σε “φυλ­λο­ξή­ρα”) προ­στέ­θη­καν ξηροί καρ­ποί στο γλά­σο — το απο­τέ­λε­σμα ήταν παγω­τό “Καρυο­θραύ­στης”. Και όταν προ­έ­κυ­ψαν δυσκο­λί­ες με την προ­μή­θεια εισα­γό­με­νων ξηρών καρ­πών, άρχι­σαν να χρη­σι­μο­ποιούν αφρώ­δη creme brulee ως γλά­σο — έτσι παρα­σκευά­στη­κε το “Borodino”.

Όποιος έζη­σε στην ΕΣΣΔ μπο­ρεί να ονο­μά­σει με ακρί­βεια το αγα­πη­μέ­νο του σοβιε­τι­κό είδος παγω­τού. Και, φυσι­κά, κανέ­ναν δεν θα πεί­ρα­ζε να θυμη­θεί τη μαγι­κή γεύ­ση της παι­δι­κής ηλι­κί­ας _του παγω­τού που μπο­ρεί να παρα­σκευα­στεί στο σπί­τι χρη­σι­μο­ποιώ­ντας πρω­τό­τυ­πες συνταγές.

• Ντο­μά­τα _ Томатное: Ένα ασυ­νή­θι­στο είδος παγω­τού που κόστι­ζε λιγό­τε­ρο από 10 καπί­κια, αλλά δεν ήταν δυνα­τό να το αγο­ρά­σε­τε παντού στην ΕΣΣΔ. Η σπι­τι­κή εκδο­χή του παγω­τού ντο­μά­τας παρα­σκευά­ζε­ται πολύ απλά από κρό­κους αυγού, κρέ­μα, πελ­τέ ντο­μά­τας και ζάχαρη.
• Φρού­τα και μού­ρα: Το παγω­τό, που ήταν φθη­νό στην επο­χή του (τη δεκα­ε­τία του 1960, ένα ποτή­ρι επι­δόρ­πιο κόστι­ζε 7 καπί­κια) δεν περιέ­χει γαλα­κτο­κο­μι­κά συστα­τι­κά ή αυγά. Ελα­φρύ και ανα­ζω­ο­γο­νη­τι­κό, είναι τέλειο. Κατάλ­λη­λο για σαρα­κο­στια­νό και vegan τραπέζι.
• Κρέ­μα Διά­ση­μο παγω­τό από την ΕΣΣΔ με πλού­σια κρε­μώ­δη γεύ­ση. Μπο­ρεί­τε να το προ­ε­τοι­μά­σε­τε μόνοι σας σύμ­φω­να με το σοβιε­τι­κό πρό­τυ­πο χωρίς πρό­σθε­τα. Το σπι­τι­κό κρε­μώ­δες παγω­τό είναι καλό από μόνο του και ως βάση για επιδόρπια.
• Сливочное _Αφρογαλακτώδες: Μια άλλη κλα­σι­κή σοβιε­τι­κή ποι­κι­λία παγω­τού, που στην ΕΣΣΔ παρή­χθη σε μπρι­κέ­τα με βάφλες, σε χάρ­τι­νο ή κύπελ­λο βάφλας. Η απλή μας συντα­γή βήμα προς βήμα με τα δια­θέ­σι­μα συστα­τι­κά θα σας βοη­θή­σει να θυμά­στε τη λεπτή γεύ­ση του.
• Молочное ‑Γαλα­κτώ­δες: Ελα­φρύ, φυσι­κό και πιο οικο­νο­μι­κό παγω­τό: με βάση το γάλα, χωρίς κρέ­μα και βού­τυ­ρο. Χρειά­ζο­νται μόνο 20 λεπτά ενερ­γού χρό­νου στην κου­ζί­να για την προ­ε­τοι­μα­σία. Κατά τη σοβιε­τι­κή περί­ο­δο, ένα τέτοιο παγω­τό κόστι­ζε 10 καπίκια
• Лимонное –Λεμόνι:Φρούτα ή αρω­μα­τι­σμέ­νο παγω­τό σε δια­φο­ρε­τι­κές γεύ­σεις ήταν πάντα δια­θέ­σι­μα. Μία από τις πιο δημο­φι­λείς ποι­κι­λί­ες είναι το λεμόνι_εύκολο να το φτιά­ξε­τε και στο σπίτι. 
  • Εκπλήξ­τε τους καλε­σμέ­νους σας με “τηγα­νη­τό παγω­τό”. Μια εξαι­ρε­τι­κά απλή συντα­γή ακό­μα και για ένα παι­δί και … 
    • 147 ακό­μη είδη

Δεί­τε περισ­σό­τε­ρα & βίντεο με την ιστο­ρία του παγω­τού στην ΕΣΣΔ

εδώ