Γρά­φει ο \\ Αστέ­ρης Αλα­μπής _Μίδας

Η είδη­ση: Αφιέ­ρω­μα & τιμη­τι­κός Χρυ­σός Αλέ­ξαν­δρος στον Νίκο Περά­κη από το Φεστι­βάλ Κινη­μα­το­γρά­φου Θεσσαλονίκης
Μία από τις πιο ξεχω­ρι­στές και τολ­μη­ρές φωνές του σύγ­χρο­νου ελλη­νι­κού σινε­μά, θα τιμη­θεί από το 64^ο Φεστι­βάλ (2–12 Νοεμ­βρί­ου), με τον Χρυ­σό Αλέ­ξαν­δρο “για το σύνο­λο της προ­σφο­ράς του στον κινη­μα­το­γρά­φο, ενώ θα προ­βλη­θεί αφιέ­ρω­μα με πέντε ται­νί­ες που ανα­δει­κνύ­ουν το σπου­δαίο του έργο”.

Φεστι­βάλ Κινη­μα­το­γρά­φου Θεσ­σα­λο­νί­κης: Αφιέ­ρω­μα και τιμη­τι­κός Χρυ­σός Αλέ­ξαν­δρος στον Νίκο Περάκη

Περί Νίκου Περάκη ο λόγος …

Υπήρ­ξε ο σκη­νο­θέ­της δημο­φι­λών κινη­μα­το­γρα­φι­κών ται­νιών όπως η Λού­φα και Παραλ­λα­γή το 1984 (κέρ­δι­σε το βρα­βείο καλύ­τε­ρης ται­νί­ας στο Φεστι­βάλ Κινη­μα­το­γρά­φου Θεσ­σα­λο­νί­κης _ καθώς επί­σης συμ­με­τεί­χε στο 35ο Διε­θνές Φεστι­βάλ Κινη­μα­το­γρά­φου του Βερο­λί­νου), BIOS + πολι­τεία το 1987, Προ­στά­της Οικο­γε­νεί­ας (1997) “Άρπα κόλ­λα” κά.

(αρχί­ζο­ντας από τα +)

Λούφα και παραλλαγή

Μια αξιό­λο­γη ελλη­νι­κή κωμι­κή _με πολι­τι­κές προ­ε­κτά­σεις ται­νία παρα­γω­γής 1984, που εξι­στο­ρεί τις περι­πέ­τειες μιας ομά­δας στρα­τιω­τών, που — πριν και κατά τη διάρ­κεια της απρι­λια­νής στρα­τιω­τι­κής χού­ντας, έχουν απο­σπα­στεί στην τότε νεο­σύ­στα­τη τηλε­ό­ρα­ση της ΥΕΝΕΔ. Αυτός ο τηλε­ο­πτι­κός σταθ­μός λει­τουρ­γού­σε υπό την Κινη­μα­το­γρα­φι­κή Μονά­δα του Στρα­τού, η οποία μέχρι τότε έκα­νε μόνο την παρα­γω­γή προ­πα­γαν­δι­στι­κών ται­νιών και ται­νιών επι­καί­ρων και ήταν υπεύ­θυ­νη για την ψυχα­γω­γία των στρα­τευ­μά­των και «φιλαν­θρω­πι­κών οργα­νι­σμών». Το προ­σω­πι­κό απο­τε­λού­σαν κυρί­ως φαντά­ροι, που είχαν ήδη εμπει­ρία στο χώρο του κινη­μα­το­γρά­φου από την πολι­τι­κή τους ζωή, αλλά και άλλοι που εκπαι­δεύ­ο­νταν στο στρατό…

Η ται­νία αυτή έχει αφή­σει το σημά­δι της στην ιστο­ρία του ελλη­νι­κού κινη­μα­το­γρά­φου, έχο­ντας κερ­δί­σει και 4 Βρα­βεία στο Φεστι­βάλ Κινη­μα­το­γρά­φου Θεσ­σα­λο­νί­κης το 1984 _με τους πιτσι­ρι­κά­δες τότε Νίκο Καλο­γε­ρό­που­λο, Γιώρ­γο Κιμού­λη, Τάκη Σπυ­ρι­δά­κη, Φώτη Πολυ­χρο­νό­που­λο “Καραμάνοφ_ Καρα­μα­ζόφ”, Τάνια Καψά­λη, Χρή­στο Βαλα­βα­νί­δη (ταγ­μα­τάρ­χης Κανιά­ρας, προϊ­στά­με­νος του Α2), Γιάν­νη Χατζη­γιάν­νη Αντώ­νη Θεο­δω­ρα­κό­που­λο και  Σταύ­ρο Ξενί­δη, Ανδρέα Φιλιπ­πί­δη, Πάρι Τσέ­λιο κά.

• Νίκος Καλο­γε­ρό­που­λος _Γιάννης Παπαδόπουλος
• Κώστας Παπα­χρή­στος _Στρατηγός
• Γιώρ­γος Κιμού­λης _Αχιλλέας Λάμπρου
• Γιάν­νης Χατζη­γιάν­νης _Πέτρος Σαββίδης
• Τάκης Σπυριδάκης_Παναγιώτης Μπαλούρδος
• Πάρις Τσέλιος_Μαρλαφέκας
• Φώτης Πολυχρονόπουλος_Μιχάλης (Καρα­μα­ζόφ) Καραμάνος
• Σταύ­ρος Μαυρίδης_Αποστόλης
• Παύ­λος Χαϊκάλης_μάγειρας
• Στέ­λιος Μάινας_ΚΨΜιτζής
• Νίκος Αλεξίου_εκφωνητής
• Γερά­σι­μος Σκιαδαρέσης_ηχολήπτης
• Σταύ­ρος Ξενίδης_ (καλο­κά­γα­θος) συνταγ­μα­τάρ­χης Α. Κοντέλλης
• Χρή­στος Βαλαβανίδης_ταγματάρχης Δ. Καρα­βί­δης (φον Κανάρης)
• Ανδρέ­ας Φιλιππίδης_αντισυνταγματάρχης Μηνάς Κατσάμπελας
• Αντώ­νης Θεοδωρακόπουλος_λοχαγός
• Νίκος Τσαχιρίδης_επιλοχίας
• Δημή­τρης Πουλικάκος_Τζον Παπαλούκας
• Μιχά­λης Μανιάτης_Καρλάτος
• Τάνια Καψάλη_Εμμανουέλα
• Ήρα Παπαμιχαήλ_Σούλα
• Ιφι­γέ­νεια Ματάτη_Κατερίνα
• Rocky Taylor_Cindy
• Μαρ­γα­ρί­τα Λαμπρινού_κυρία Λάμπρου

ℹ️ Reboot _ 2008 _ spin-off (δεν υπάρ­χει καμία συνέ­χεια, ούτε στην πλο­κή, ούτε στους χαρα­κτή­ρες) ακο­λου­θεί το Λού­φα και παραλ­λα­γή _Σειρήνες στη στε­ριά (2011–7 χρό­νια μετά το επει­σό­διο στη βρα­χο­νη­σί­δα Πίτ­τα, οι πρω­τα­γω­νι­στές του ξανα­συ­να­ντιού­νται για να βοη­θή­σουν τον Σταυ­ρα­κο­μα­θια­κά­κη να βρει τη 12χρονη Νού­ρι, η οποία κρα­τεί­ται και πρό­κει­ται να απε­λα­θεί… μετά το “Λού­φα και παραλλαγή_η σει­ρά” προ­βλή­θη­κε στη ΝΕΤ από το 2006 έως το 2008 κλπ. _ με κρι­τή­ριο το θεα­τή ‑εισι­τή­ριο.

_dietro le quinte “θεατής –εισιτήριο”

1.

Οι Σειρήνες του Αιγαίου

Ο Νίκος Περά­κης, γνω­ρί­ζει τα μυστι­κά του κινη­μα­το­γρά­φου. Ξέρει να κατα­σκευά­ζει μια ται­νία. Να δημιουρ­γεί εικό­νες. Να διδά­σκει ηθο­ποιούς. Όμως, και αυτός (τι κρί­μα!) δεν παίρ­νει τον κινη­μα­το­γρά­φο, και τη ζωή, κυρί­ως! στα σοβα­ρά! Δια­μορ­φώ­νο­ντας και κάποιες συνει­δή­σεις λάστι­χο ανί­κα­νες να δουν dietro le quinte! Όχι…;

Η ται­νία του, «Λού­φα και Παραλ­λα­γή — Σει­ρή­νες στο Αιγαίο», θα μπο­ρού­σε να είναι μια σοβα­ρή κατα­δί­κη επι­πό­λαιων και επι­βλα­βών, για τη χώρα μας, πολι­τι­κών. Μια ται­νία ορό­ση­μο της κρι­τι­κής και της σάτι­ρας. Το θέμα των Ιμί­ων, που, με πολύ «πλά­γιο» τρό­πο, για να μην εκθέ­σει και για να μην εκτε­θεί προ­φα­νώς, εξε­τά­ζει, προ­σφε­ρό­ταν για μια κατα­λυ­τι­κή σάτι­ρα! Μια σάτι­ρα, η οποία θα ξεσκέ­πα­ζε και θα προ­βλη­μά­τι­ζε! Και, για­τί όχι, θα στιγ­μά­τι­ζε! Θα στιγ­μά­τι­ζε δίκαια!

Όμως, προ­τί­μη­σε την πεπα­τη­μέ­νη! Τη μέθο­δο που δεν κάνει κανέ­να μάγου­λο να κοκ­κι­νί­σει! Κανέ­ναν υπεύ­θυ­νο να κρύ­βε­ται από την ντρο­πή. Λίγο χιού­μορ, λίγο μπού­τι, λίγο κωλα­ρά­κι, λίγο έρω­τα της δεκά­ρας, λίγη χυδαιό­τη­τα (απρε­πής εκφο­ρά λόγου σύμ­φω­να με τα σύγ­χρο­να €€ πρό­τυ­πα _sic!!) λίγο “πολι­τι­κή” _χαϊδεύοντας αυτιά και τελειώ­σα­με! Είδα­με τότε την ται­νία, φιλή­σα­με και τη γυναί­κα μας ‑το κορί­τσι του ένας φίλος παρα­δί­πλα, κλεί­σα­με και το μάτι σε μια αξιο­πρε­πή καθ΄όλα λεσβία της παρέ­ας, «πιά­σα­με» και 2–3 κου­τιά μπί­ρα και όλα έμει­ναν όπως ήτα­νε, πριν γυρι­στεί η ται­νία. Καμία μασχά­λη δεν ίδρωσε!

Και, ωστό­σο _γράφει σχε­τι­κά ο Ριζο­σπά­στης, ο Νίκος Περά­κης, και νου έχει, και παρα­τη­ρη­τι­κό­τη­τα! Ξέρει, και πολύ καλά μάλι­στα, τι έγι­νε και τι γίνε­ται στο Αιγαίο! Τι παι­χνί­δια παί­ζο­νταν και παί­ζο­νται και ποιος, και για­τί, παί­ζει αυτά τα παι­χνί­δια! Δείγ­μα­τα αυτής της γνώ­σης υπάρ­χουν και στην ται­νία. Όμως, σε πολύ “low profile”. Τόσο «λόου» που γίνο­νται αόρατα.

Πάντα είχα­με τη γνώ­μη (και εξα­κο­λου­θού­με _ειδικά μετά την πρό­τα­ση βρά­βευ­σης), πως αν ο Νίκος Περά­κης απο­φα­σί­σει να κάνει και μερι­κούς εχθρούς, αυτούς, τελι­κά, που δεί­χνει να μην εκτι­μά, θα γίνει αξιό­τε­ρος σκη­νο­θέ­της! Αν απο­φα­σί­σει να πει ολό­κλη­ρη την αλή­θεια, θα γίνει αιχ­μη­ρό­τε­ρος και απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τε­ρος καλ­λι­τέ­χνης. Ούτε η γνώ­ση, ούτε το ταλέ­ντο του λεί­πει. Αλλά με τα εάν δε γρά­φε­ται η ιστορία

Κλεί­νο­ντας με τις “Σει­ρή­νες”, δε μπο­ρού­με να μην ανα­φερ­θού­με στο αξιό­λο­γο καστ (Βασί­λης Χαρα­λα­μπό­που­λος, Γιώρ­γος Σεϊ­τα­ρί­δης, Βίκη Καγιά, , Γιάν­νης Τσι­μι­τσέ­λης, Ρένος Χαρα­λα­μπί­δης, Ιωάν­νης Παπα­ζή­σης, κά).

_dietro le quinte “θεατής –εισιτήριο”

2.

Ψυχραιμία _2007

Είμα­στε (σχε­δόν) σίγου­ροι πως ο Νίκος Περά­κης επι­θυ­μεί να κρι­θεί σαν δόκι­μος κινη­μα­το­γρα­φι­στής και όχι σαν πλα­νό­διος! Και αρνού­μα­στε να τον κρί­νου­με σαν επαρ­χιώ­τη _γνωρίζοντας (ανα­φερ­θή­κα­με και παρα­πά­νω στις τυπι­κές, αλλά και τις ουσια­στι­κές κινη­μα­το­γρα­φι­κές γνώ­σεις του). Αρνού­μα­στε, επί­σης, να τον κρί­νου­με με κρι­τή­ριο το θεα­τή ‑εισι­τή­ριο. Για τον οποίο θεα­τή — εισι­τή­ριο έχει πολύς κόσμος εργα­στεί, ανά­με­σά τους και ο ίδιος, για να τον δια­μορ­φώ­σουν σε έναν απλό αγο­ρα­στή. Σε έναν άκρι­το χει­ρο­κρο­τη­τή! Σε έναν απελ­πι­σμέ­νο κατα­να­λω­τή! _
Τα παρα­πά­νω από το Ριζο­σπά­στη (2007)

Με το χέρι στην καρ­διά, ποιος μπο­ρεί να δεχτεί (εδώ καλεί­ται και ο ίδιος ο Νίκος Περά­κης να απα­ντή­σει) ότι η «Ψυχραι­μία» του έσπρω­ξε ένα μικρό, ελά­χι­στο έστω βήμα, τον ελλη­νι­κό κινη­μα­το­γρά­φο μπρο­στά; Πεποί­θη­σή μας πως μάλ­λον προς τα πίσω τον τρά­βη­ξε, όπως προς τα πίσω τρά­βη­ξε και το δημιουρ­γό της. Πολι­τι­κο-κοι­νω­νι­κή σάτι­ρα είναι η δική του ται­νία και πολι­τι­κο-κοι­νω­νι­κή σάτι­ρα και η ται­νία O άνθρω­πος που έβλε­πε τα τρέ­να να περ­νούν του Jiří Menzel (σσ. κατά σύμ­πτω­ση αν και με δια­φο­ρά 57 χρό­νια, παι­ζό­ταν παράλ­λη­λα στους κινηματογράφους)
Γυμνό έχει η μία, γυμνό και η άλλη. Του Περά­κη η ται­νία σε ξεκου­φαί­νει. Του Μέν­ζελ σε ανα­κου­φί­ζει! Το γυμνό του Περά­κη αγγί­ζει (και ξεπερ­νά­ει) τα όρια του πορ­νό, το γυμνό του Μέν­ζελ αγγί­ζει τα όρια της ποίησης!

Κάνου­με τη σύγκρι­ση για­τί, ειλι­κρι­νά, δε θεω­ρού­με τον Περά­κη υπο­δε­έ­στε­ρης γνώ­σης του σινε­μά! Θεω­ρού­με ότι και αυτός γνω­ρί­ζει κινη­μα­το­γρά­φο και αυτός δια­θέ­τει καλό γού­στο! (αν και αυτό είναι σχε­τι­κό και έχει να κάνει με την ιδε­ο­λο­γι­κή συγκρό­τη­ση) Εκεί που δια­φέ­ρουν οι δυο δημιουρ­γοί είναι στους προ­σα­να­το­λι­σμούς. Ο Περά­κης φαί­νε­ται να στο­χεύ­ει κατευ­θεί­αν στο εισι­τή­ριο, και μάλι­στα με τελεί­ως εμπο­ρευ­μα­το­ποι­η­μέ­νο τρό­πο, ενώ ο Μέν­ζελ επι­θυ­μεί μια δικαιό­τε­ρη συναλ­λα­γή. Προ­σφέ­ρει ποιό­τη­τα και απαι­τεί — και αυτός — την αμοι­βή του (εισι­τή­ριο).

Τέλος πάντων, θα κλεί­σου­με με μια πολύ χρή­σι­μη «ρήση» που εκνευ­ρί­ζει πολ­λούς δημιουρ­γούς που έχουν ενσω­μα­τω­θεί στο αστι­κό σύστη­μα! Και με την ευκαι­ρία να θυμί­σου­με στον Περά­κη πως δεν είναι ίδια όλα τα κόμ­μα­τα, όπως άδι­κα και ισο­πε­δω­τι­κά δια­τεί­νε­ται στην ται­νία του. (Για ποιο λόγο άρα­γε; Για άλλο­θι;). Ένα μεγά­λο κομ­μά­τι της ανθρω­πό­τη­τας αγω­νί­ζε­ται να δημιουρ­γή­σει μια κοι­νω­νία, η οποία θα ελευ­θε­ρώ­σει τους ανθρώ­πους (και τους δημιουρ­γούς) από τα δεσμά τους και τις «υπο­χρε­ώ­σεις» τους. Σε αυτή την κοι­νω­νία ο Νίκος Περά­κης, ο κάθε δημιουρ­γός, ο καθέ­νας μας, θα μπο­ρεί να δεί­ξει την αξία του. Την πραγ­μα­τι­κή του αξία! Αφού θα εργά­ζε­ται μέσα σε πραγ­μα­τι­κή ελευ­θε­ρία. Μακριά από «εισι­τή­ρια» και «γρα­φεία δια­νο­μής», τα οποία έχουν καθα­ρά εμπο­ρευ­μα­τι­κή σχέ­ση με την τέχνη! Στη δική μας κοι­νω­νία, σήμε­ρα, η άρνη­ση του δημιουρ­γού να συναι­νέ­σει μπο­ρεί να τον υπο­χρε­ώ­σει, να τον κατα­δι­κά­σει σε σιω­πή! Και αυτό θέλει μεγά­λα κότσια να το δεχτεί! Να μην περά­σει στο υπη­ρε­τι­κό προ­σω­πι­κό τους. Το δικαί­ω­μα στη δημιουρ­γία, στην πραγ­μα­τι­κή δημιουρ­γία, δεν ανα­γνω­ρί­ζε­ται. Αντί­θε­τα ανα­γνω­ρί­ζε­ται το αστειά­κι, ο χαβα­λές, οι πισι­νοί των κορι­τσιών και τα βρισίδια!

«Ψυχραι­μία», λοι­πόν, μέχρι να ‘ρθουν καλύ­τε­ρες μέρες. Μέχρι να γνω­ρί­σου­με πραγ­μα­τι­κά τους δημιουρ­γούς. Μέχρι να γνω­ρί­σου­με την πραγ­μα­τι­κή τους αξία. Μέχρι τότε, αν θέλου­με να δού­με παρό­μοια θεά­μα­τα με αυτό της «Ψυχραι­μί­ας», ανοί­γου­με την τηλε­ό­ρα­ση. Μας έρχε­ται και φθηνότερα!

Κλεί­νο­ντας και με την “Ψυχραι­μία” δε μπο­ρού­με να μην ανα­φερ­θού­με στο αξιό­λο­γο καστ (Γιώρ­γος Κιμού­λης, Ανδρέ­ας Κων­στα­ντί­νου, Γιάν­νης Τσι­μι­τσέ­λης, Βάσω Καβα­λιε­ρά­του, Ευτυ­χία Για­κου­μή, Γιώρ­γος Χρω­νά­κης κά).

_dietro le quinte “θεατής –εισιτήριο”

3.

“Η Λίζα και όλοι οι άλλοι”

Αντι­με­τω­πί­ζο­ντας τους άντρες μέσα από μια διαρ­κή και ανε­ξέ­λεγ­κτη ανα­σφά­λεια η Λίζα (2003) προ­σπα­θεί να απο­κω­δι­κο­ποι­ή­σει τη συμπε­ρι­φο­ρά του άλλου φύλου και να στα­θεί στο ύψος των περι­στά­σε­ων, θέλο­ντας να παί­ξει το ρόλο της ιδα­νι­κής γυναί­κας. Γι’ αυτό επεν­δύ­ει συνέ­χεια στην εμφά­νι­σή της και προ­σπα­θεί να ανα­λύ­ει τα πάντα γύρω από τη συμπε­ρι­φο­ρά των αντρών ελπί­ζο­ντας να κατα­φέ­ρει τελι­κά να βρει κάποιον να ερω­τευ­τεί. Και κυρί­ως να την ερω­τευ­τεί κι εκείνος.

Νέα, όμορ­φη, με λεφτά, μαδά­ει τη μαρ­γα­ρί­τα για να μάθει αν και πότε θα αγα­πη­θεί. Και αν δε μ’ αγα­πά­ει τι να κάνω τότε, μήπως λίγο περισ­σό­τε­ρο γυμνα­στι­κή για να φτιά­ξω το τέλειο βυζί, ή ν’ αλλά­ξω γκαρ­ντα­ρό­μπα; Το βρή­κα, θα τρέ­ξω στη χαρ­το­ρί­χτρα της γει­το­νιάς να μου πει το γρα­φτό μου…

Κάπως έτσι αντι­με­τω­πί­ζει ο Νίκος Περά­κης το πρό­βλη­μα των σχέ­σε­ων στη σύγ­χρο­νη επο­χή. Φτιά­χνει δυο ηρω­ί­δες βγαλ­μέ­νες από κάποιο περιο­δι­κό μόδας και τις πλα­σά­ρει σαν προ­βλη­μα­τι­σμέ­νες γυναί­κες που ψάχνουν τον έρω­τα (ακό­μη και αγο­ραίο). Σε καμιά περί­πτω­ση δεν μπαί­νει στον κόπο να δει λίγο πιο βαθιά, να πει τη γνώ­μη του και να κρι­τι­κά­ρει κατα­στά­σεις και φαινόμενα.

«Η Λίζα και όλοι οι άλλοι» δεν ξεφεύ­γει από το γνω­στό ύφος του. Με κινη­μα­το­γρα­φι­κή άπο­ψη που θα μπο­ρού­σε να είναι και κακό τηλε­ο­πτι­κό σίριαλ και με λίγες σκη­νές γέλιου τρα­βηγ­μέ­νο από τα μαλ­λιά, η Λίζα… γίνε­ται ένα συνη­θι­σμέ­νο φιλμ χωρίς κανέ­να λόγο να το δείτε.

Κωμω­δία ελλη­νι­κής παρα­γω­γής 2002. Σκη­νο­θε­σία: Νίκος Περά­κης. Με τους: Κατε­ρί­να Μου­τσά­τσου, Ντο­ρέτ­τα Παπα­δη­μη­τρί­ου, Αλέ­ξαν­δρο Παρ­θέ­νη, Γιώρ­γο Καραμίχο.

ℹ️ Επί­ση­μος ιστό­το­πος  Περάκη

ℹ️  Ται­νί­ες σαν σεναριογράφος,
σκη­νο­θέ­της και παραγωγός

• 1971 Das Goldene Ding (συν-σενα­ριο­γρά­φος και συν-σκηνοθέτης)
• 1972 Die Wohngenossin
• 1976 Bomber und Paganini
• 1979 Milo Milo
• 1982 Άρπα Colla
• 1984 Λού­φα και παραλλαγή
• 1987 BIOS και Πολιτεία
• 1997 Προ­στά­της οικογενείας
• 1999 Θηλυ­κή εταιρεία
• 2001 Η φούσκα
• 2002 H Λίζα κι όλοι οι άλλοι (σκη­νο­θέ­της)
• 2005 Σει­ρή­νες στο Αιγαίο
• 2007 Ψυχραι­μία
• 2010 Artherapy
• 2011 Σει­ρή­νες στη Στεριά
• 2017 Success Story

ℹ️ Τηλε­ο­πτι­κές σει­ρές και ται­νί­ες του σαν
σενα­ριο­γρά­φος, σκη­νο­θέ­της & παραγωγός:

• 1994 Polis-The Birth of Democracy (Docu-fiction) για την Βαυα­ρι­κή Τηλε­ό­ρα­ση
• 2004 Σχε­δόν ποτέ 11 επει­σό­δια, σαν σκη­νο­θέ­της για την ΝΕΤ
• 2006 Λού­φα και Παραλ­λα­γή, 6 από 46 επει­δό­δια σαν σενα­ριο­γρά­φος και σκη­νο­θέ­της-παρα­γω­γός για την ΝΕΤ.

Πηγή _περισσότερα + βίντεο