Νομοσχέδιο για τον γάμο και την τεκνοθεσία των ομόφυλων ζευγαριών _Δ. Κουτσούμπας: Η πεμπτουσία της τοποθέτησης του ΚΚΕ είναι τα δικαιώματα των παιδιών

«Είναι δυνα­τόν να είναι τόσο προ­ο­δευ­τι­κό και υπέρ των λαϊ­κών δικαιω­μά­των το συγκε­κρι­μέ­νο νομο­σχέ­διο της ΝΔ, που υπο­στη­ρί­ζουν και τα άλλα κόμ­μα­τα, από μία κυβέρ­νη­ση που αυτό το διά­στη­μα εξα­πο­λύ­ει μια μεγά­λη επί­θε­ση ενα­ντί­ον των φοι­τη­τών που αγω­νί­ζο­νται για το δικαί­ω­μά τους στη δημό­σια και δωρε­άν μόρ­φω­ση, στο δικαί­ω­μα των αγρο­τών για επι­βί­ω­ση και δια­τρο­φή με φθη­νά προ­ϊ­ό­ντα, στο δικαί­ω­μα στη δημό­σια και δωρε­άν Υγεία εγκαι­νιά­ζο­ντας απο­γευ­μα­τι­νά ιατρεία, στο δικαί­ω­μα στο 8ωρο που το έχει καταρ­γή­σει με τους νόμους Χατζη­δά­κη κ.ά.;». Αυτό επι­σή­μα­νε μετα­ξύ άλλων ξεκι­νώ­ντας την ομι­λία του ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημή­τρης Κου­τσού­μπας, μιλώ­ντας στην Ολο­μέ­λεια της Βου­λής, σήμε­ρα, επί της συζή­τη­σης για το νομο­σχέ­διο για τον γάμο και την τεκνο­θε­σία των ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών, ανα­κοι­νώ­νο­ντας ότι το ΚΚΕ θα κατα­θέ­σει αίτη­ση ονο­μα­στι­κής ψηφο­φο­ρί­ας και επί της αρχής και επί των άρθρων και θα το κατα­ψη­φί­σει επί της αρχής.

Πώς είναι δυνα­τόν, συνέ­χι­σε απευ­θυ­νό­με­νος προς τα κόμ­μα­τα του επο­νο­μα­ζό­με­νου προ­ο­δευ­τι­κού χώρου, «ένα τέτοιο νομο­σχέ­διο, που το έχε­τε ορί­σει ως ορό­ση­μο και δια­χω­ρι­στι­κή γραμ­μή προ­ο­δευ­τι­κό­τη­τας και συντή­ρη­σης, να το φέρ­νει μια κυβέρ­νη­ση που λέτε ότι σας χωρί­ζει άβυσσος;».

Το ΚΚΕ τοπο­θε­τεί­ται στο νομο­σχέ­διο, συνέ­χι­σε, με βάση το συμ­φέ­ρον των παι­διών, η πεμ­πτου­σία της θέσης του είναι η προ­στα­σία των δικαιω­μά­των τους. Το συγκε­κρι­μέ­νο νομο­σχέ­διο φέρ­νει ουσια­στι­κά αλλα­γές στη νομο­θε­σία για την τεκνο­ποί­η­ση, την τεκνο­θε­σία, τη γενι­κευ­μέ­νη εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση και την κατο­χύ­ρω­ση της γονεϊ­κής μέρι­μνας από ομό­φυ­λα ζευ­γά­ρια. Συμπλή­ρω­σε πως το νομο­σχέ­διο δεν έρχε­ται να ρυθ­μί­σει νομι­κά τη συμ­βί­ω­ση των δυο ομο­φυ­λό­φι­λων, αλλά «εδώ μιλά­με για σχέ­σεις ενη­λί­κων με τα παι­διά, ζήτη­μα εξ ορι­σμού που αφο­ρά την κοι­νω­νία και υπερ­βαί­νει την ατο­μι­κή επι­θυ­μία των ενη­λί­κων». Τρο­φο­δο­τεί την εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση της τεκνο­ποί­η­σης και της τεκνο­θε­σί­ας, είτε στην Ελλά­δα είτε από άλλη χώρα, ενι­σχύ­ει την εμπο­ρι­κή παρέν­θε­τη μητρό­τη­τα για ζευ­γά­ρι ομό­φυ­λων ανδρών και την ιατρι­κώς υπο­βοη­θού­με­νη ανα­πα­ρα­γω­γή για ζευ­γά­ρι ομό­φυ­λων γυναικών.

Σημειώ­νο­ντας ότι τα άτο­μα με ομο­φυ­λό­φι­λο σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό έχουν βιώ­σει στο κοι­νω­νι­κό περι­βάλ­λον τους απα­ρά­δε­κτη συμπε­ρι­φο­ρά ταπεί­νω­σης και βίας, υπεν­θύ­μι­σε ότι το ΚΚΕ έχει κατα­δι­κά­σει τέτοια φαι­νό­με­να και έχει κατα­θέ­σει συγκε­κρι­μέ­νες προ­τά­σεις όπως η αυστη­ρο­ποί­η­ση ποι­νών για τους δρά­στες σεξι­στι­κών ομο­φο­βι­κών επι­θέ­σε­ων, προ­τά­σεις για προ­στα­σία κάθε ανθρώ­που από απα­ρά­δε­κτες δια­κρί­σεις με βάση τον σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό ή την ταυ­τό­τη­τα φύλου.

Υπο­γράμ­μι­σε ότι η πραγ­μα­τι­κή ασπί­δα προ­στα­σί­ας για κάθε άνθρω­πο που υφί­στα­ται την πολύ­μορ­φη βία χτί­ζε­ται καθη­με­ρι­νά σε εκδη­λώ­σεις της κοι­νω­νι­κής ζωής και γι’ αυτό το ΚΚΕ και η ΚΝΕ παίρ­νουν πρω­το­βου­λία σε χώρους δου­λειάς, σωμα­τεία, συλ­λό­γους, γει­το­νιές και κατα­δι­κά­ζουν τέτοια φαι­νό­με­να. «Είναι ανά­γκη να καλ­λιερ­γη­θεί ο σεβα­σμός, η αλλη­λεγ­γύη και η συλ­λο­γι­κό­τη­τα ανε­ξάρ­τη­τα από φύλο, θρη­σκεία, εθνι­κή κατα­γω­γή, σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό», σημείωσε.

Ο Δ. Κου­τσού­μπας ανα­φέρ­θη­κε και στην επί­θε­ση στο ΚΚΕ από πολι­τι­κές δυνά­μεις που το κατη­γο­ρούν για ομο­φο­βία, τονί­ζο­ντας ότι είναι βαθιά συστη­μι­κές και εχθρι­κές, κάνουν συστη­μα­τι­κή δια­στρέ­βλω­ση των θέσε­ων του Κόμ­μα­τος και έτσι δεν γνω­ρί­ζει ο κόσμος τις θέσεις και τις πρω­το­βου­λί­ες του ΚΚΕ.

Ξεκα­θά­ρι­σε ότι η καθα­ρή θέση του ΚΚΕ κατά του πολι­τι­κού γάμου των ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών έχει να κάνει με το ότι ο πολι­τι­κός γάμος παρά­γει αυτό­μα­τα την από κοι­νού γονι­κή μέρι­μνα και καταρ­γεί τη μητρό­τη­τα και πατρό­τη­τα. «Όσο κι αν χτυ­πιέ­ται ο κ. Μητσο­τά­κης ότι το νομο­σχέ­διο δεν ανα­φέ­ρει γονέα 1, 2, 3, αυτό θα γίνε­ται αυτό­μα­τα», σημεί­ω­σε, επι­κα­λού­με­νος και το πιστο­ποι­η­τι­κό γονεϊ­κό­τη­τας που ενέ­κρι­νε η ΕΕ και το ψήφι­σαν όλα τα κόμ­μα­τα, εκτός του ΚΚΕ.

Κατα­λή­γο­ντας σημεί­ω­σε πως το ΚΚΕ θα κατα­ψη­φί­σει επί της αρχής, θα κατα­ψη­φί­σει ορι­σμέ­να άρθρα και θα ψηφί­σει υπέρ ή «παρών», σε κάποια άλλα που προ­ω­θούν κάποιους εκσυγ­χρο­νι­σμούς που αφο­ρούν και ομό­φυ­λα και ετε­ρό­φυ­λα ζευ­γά­ρια, αλλά σε καμία περί­πτω­ση δεν θα δώσει άλλο­θι μιας επί­πλα­στης προ­ο­δευ­τι­κό­τη­τας στην κυβέρ­νη­ση όπως κάνουν τ’ άλλα κόμματα.

Παρα­τί­θε­ται ολό­κλη­ρη η ομι­λία του Δ. Κουτσούμπα: 

«Έχω την εντύ­πω­ση ότι μέσα σε αυτή την αίθου­σα, κατά τη συζή­τη­ση αυτού του νομο­σχε­δί­ου, παρα­τη­ρεί­ται μια έντο­νη αμη­χα­νία, μια μεγά­λη δυσκο­λία. Σε μεγά­λο βαθ­μό έχει την εξή­γη­σή του. Και δεν ανα­φέ­ρο­μαι φυσι­κά σε λογι­κούς, φυσιο­λο­γι­κούς προ­βλη­μα­τι­σμούς, δια­φο­ρε­τι­κές επι­μέ­ρους προ­σεγ­γί­σεις που υπάρ­χουν ή δημιουρ­γού­νται σε ανθρώ­πους που ενδια­φέ­ρο­νται ειλι­κρι­νά να επι­λυ­θούν όσο καλύ­τε­ρα γίνε­ται υπαρ­κτά προ­βλή­μα­τα μέσα στην κοινωνία.

Ενώ, δεν μπο­ρώ παρά να επι­ση­μά­νω προς την κυβέρ­νη­ση ότι για ένα τόσο μεγά­λο θέμα δεν υπήρ­ξε ο κατάλ­λη­λος χρό­νος για την ανά­πτυ­ξη πραγ­μα­τι­κής επι­στη­μο­νι­κής, ουσια­στι­κής, ανα­λυ­τι­κής συζή­τη­σης και προβληματισμού.

Και εξη­γού­μαι για­τί τα λέω αυτά. Αρχι­κά υπάρ­χει η γνω­στή στά­ση της κυβέρ­νη­σης απέ­να­ντι σε τμή­μα βου­λευ­τών της ΝΔ και προ­φα­νώς απέ­να­ντι σε τμή­μα ψηφο­φό­ρων της, επει­δή έρχε­ται σε αντί­φα­ση με από­ψεις από τις οποί­ες είχε ψαρέ­ψει εκλο­γι­κά στο παρελ­θόν. Γι’ αυτό προ­σπα­θεί να πεί­σει ότι το νομο­σχέ­διο δεν φέρ­νει ουσια­στι­κά τίπο­τε και­νούρ­γιο, απλά ρυθ­μί­ζει κάτι το οποίο υπάρ­χει ήδη στην κοι­νω­νία. Θα επα­νέλ­θω σε αυτό στη συνέχεια.

Έχε­τε, όμως, δυσκο­λία, αμη­χα­νία και τα κόμ­μα­τα του επο­νο­μα­ζό­με­νου προ­ο­δευ­τι­κού χώρου, να εξη­γή­σε­τε στους ψηφο­φό­ρους σας, στον κόσμο που μας ακού­ει, πιθα­νά και στους ίδιους τους εαυ­τούς σας ορι­σμέ­νοι ‑δεν το απο­κλείω- το εξής: Πώς είναι δυνα­τόν ένα τέτοιο νομο­σχέ­διο, που εσείς έχε­τε ανα­γά­γει σε ορό­ση­μο και μια από τις δια­χω­ρι­στι­κές γραμ­μές της προ­ο­δευ­τι­κό­τη­τας και της συντή­ρη­σης, να το φέρ­νει μια κυβέρ­νη­ση, της ΝΔ, με την οποία λέτε ότι σας χωρί­ζει άβυσσος.

Θα μπο­ρού­σα­με και εμείς από τη δική μας τη σκο­πιά να θέσου­με το ερώ­τη­μα ως εξής: Είναι δυνα­τόν να είναι τόσο προ­ο­δευ­τι­κό, όσο λέτε όλοι σας, τόσο υπέρ των λαϊ­κών δικαιω­μά­των, ένα νομο­σχέ­διο μιας κυβέρ­νη­σης, η οποία, ταυ­τό­χρο­να, τώρα που μιλά­με, εξα­πο­λύ­ει μια τόσο σφο­δρή επί­θε­ση στο δικαί­ω­μα στη δημό­σια και δωρε­άν Τρι­το­βάθ­μια Εκπαί­δευ­ση, ιδρύ­ο­ντας ιδιω­τι­κά Πανε­πι­στή­μια-επι­χει­ρή­σεις; Με τους φοι­τη­τές και τους εκπαι­δευ­τι­κούς να βρί­σκο­νται πάλι σήμε­ρα στους δρό­μους; Στο δικαί­ω­μα στη δημό­σια και δωρε­άν Υγεία, εγκαι­νιά­ζο­ντας επί πλη­ρω­μή χει­ρουρ­γεία στα δημό­σια νοσο­κο­μεία; Στο δικαί­ω­μα των αγρο­τών στην επι­βί­ω­ση και όλου του υπό­λοι­που λαού στη δια­τρο­φή με φθη­νά και ποιο­τι­κά προ­ϊ­ό­ντα; Μια κυβέρ­νη­ση που έχει καταρ­γή­σει μέχρι και το δικαί­ω­μα στο 8ωρο με τους νόμους Χατζη­δά­κη και Γεωργιάδη;

Θα ανα­ρω­τη­θεί κανείς ίσως: Τι έπα­θε η ΝΔ; Κρί­ση ταυ­τό­τη­τας; Τη μια μέρα νομο­θε­τούν κατά των λαϊ­κών δικαιω­μά­των και την επο­μέ­νη υπέρ τους; Έχου­με ακού­σει αρκε­τά στην προ­σπά­θεια να το εξη­γή­σει αυτό. Μια άπο­ψη, που ταυ­τί­ζε­ται ουσια­στι­κά με αυτό που λέει η ΝΔ, είναι απλά ότι έρχε­ται να νομο­θε­τή­σει κάτι που έχει ήδη λυθεί κοι­νω­νι­κά κι έτσι δεν έχει άλλη επι­λο­γή από το να το κάνει. Δεν είναι, όμως, τόσο απλά τα πράγματα…

Το νομο­σχέ­διο δεν έρχε­ται να ρυθ­μί­σει νομι­κά τη συμ­βί­ω­ση δύο ενή­λι­κων ανθρώ­πων που έχουν ομό­φυ­λο σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό. Εκεί φυσι­κά θα μπο­ρού­σε να πει κανείς ότι είναι ατο­μι­κό τους δικαί­ω­μα και δεν πέφτει λόγος σε κανέναν.

Εδώ, όμως, μιλά­με για τη σχέ­ση των ενή­λι­κων με τα παι­διά. Και από τη στιγ­μή που μιλά­με για τα παι­διά, μιλά­με εξ ορι­σμού για ζήτη­μα που αφο­ρά την κοι­νω­νία, ζήτη­μα που υπερ­βαί­νει την ατο­μι­κή επι­θυ­μία των ενη­λί­κων. Το ΚΚΕ τοπο­θε­τεί­ται εδώ με κύριο κρι­τή­ριο το συμ­φέ­ρον των παιδιών.

Το νομο­σχέ­διο δεν είναι ούτε ουδέ­τε­ρο, ούτε ασή­μα­ντο. Δεν έρχε­ται απλώς να επι­λύ­σει προ­βλή­μα­τα που αφο­ρούν τη σχέ­ση των παι­διών που ήδη υπάρ­χουν με τον σύντρο­φο ή τη σύντρο­φο του βιο­λο­γι­κού ή θετού γονέα. Προ­βλή­μα­τα που, άλλω­στε, σε μεγά­λο βαθ­μό μπο­ρούν να λυθούν με το υπάρ­χον νομι­κό πλαί­σιο και θα μπο­ρού­σα­με γι’ αυτό να δού­με και βελ­τιώ­σεις. Αντί­θε­τα, φέρ­νει, όπως έχου­με εξη­γή­σει, ουσια­στι­κές αλλα­γές στην τεκνο­ποί­η­ση και την τεκνο­θε­σία, στην κατεύ­θυν­ση ακό­μα πιο γενι­κευ­μέ­νης εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­σης, αλλά και στη νομι­κή κατο­χύ­ρω­ση της γονι­κής μέρι­μνας. Αλλα­γές, που μάλι­στα δεν θα επη­ρε­ά­σουν μόνο τους άμε­σα ενδια­φε­ρό­με­νους. Επο­μέ­νως, αυτή η άπο­ψη δεν ισχύει.

Μια άλλη άπο­ψη είναι ότι η κυβέρ­νη­ση φέρ­νει το νομο­σχέ­διο, για­τί πιέ­στη­κε από ορι­σμέ­νες διεκ­δι­κή­σεις και υπο­χώ­ρη­σε ανα­γκα­στι­κά. Ανα­ρω­τιό­μα­στε εάν αυτές οι διεκ­δι­κή­σεις ήταν πιο δυνα­μι­κές από τους αγώ­νες των αγρο­τών ή των φοι­τη­τών, τα αιτή­μα­τα των οποί­ων η κυβέρ­νη­ση αρνεί­ται μέχρι σήμε­ρα να ικα­νο­ποι­ή­σει, αν και εμείς πιστεύ­ου­με ότι τελι­κά θα ηττηθεί.

Αφή­στε που στο ζήτη­μα της τεκνο­θε­σί­ας από ομό­φυ­λα ζευ­γά­ρια, η κυβέρ­νη­ση έρχε­ται σε σύγκρου­ση και με την πλειο­ψη­φία της κοι­νής γνώ­μης, όπως κατα­γρά­φε­ται σε όλες ανε­ξαί­ρε­τα τις μετρή­σεις. Φαί­νε­ται, λοι­πόν, ότι δεν πιέ­στη­κε να το προ­χω­ρή­σει, του­λά­χι­στον από τον ελλη­νι­κό λαό, δεν ξέρου­με αν πιέ­στη­κε από αλλού, αλλά είναι δική της από­φα­ση να το κάνει.

Μια τρί­τη άπο­ψη, λέει, ότι είναι ένας υπε­ρώ­ρι­μος αστι­κός εκσυγ­χρο­νι­σμός στο οικο­γε­νεια­κό δίκαιο. Αλή­θεια; Για πεί­τε μας: Ο δια­χω­ρι­σμός του κρά­τους από την Εκκλη­σία, που σε άλλες χώρες έχει γίνει από την επο­χή ακό­μα των αστι­κών επα­να­στά­σε­ων, δεν είναι ώρι­μος; Για­τί δεν τον πραγ­μα­το­ποιεί και αυτόν η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ; Και για να έχου­με το καλό ερώ­τη­μα, για­τί τον απορ­ρί­ψα­τε όλοι σας, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, η σημε­ρι­νή Νέα Αρι­στε­ρά, που τότε ήσα­σταν υπουρ­γοί και στε­λέ­χη του ΣΥΡΙΖΑ, όταν το πρό­τει­νε το ΚΚΕ, κατά την τελευ­ταία Συνταγ­μα­τι­κή Αναθεώρηση;

Τέλος, ακού­σα­με από το ΠΑΣΟΚ ότι πρό­κει­ται για την γνω­στή από τους επι­χει­ρη­μα­τι­κούς ομί­λους τακτι­κή του “pinkwashing”. Ότι, δηλα­δή, η κυβέρ­νη­ση προ­σπα­θεί με αυτό το νομο­σχέ­διο, να ξεπλύ­νει τα υπό­λοι­πα έργα της, υιο­θε­τώ­ντας μια ατζέ­ντα που της προσ­δί­δει μια “προ­ο­δευ­τι­κή αύρα”… Εδώ δεν θα δια­φω­νή­σου­με. Μόνο που, συνέ­νο­χοι σε αυτό το pinkwashing του κ. Μητσο­τά­κη, είστε όλοι σας, αφού εδώ και σχε­δόν δύο μήνες λιβα­νί­ζε­τε το νομο­σχέ­διο αυτό και κατ’ επέ­κτα­ση την κυβέρ­νη­ση και τον πρω­θυ­πουρ­γό που το φέρ­νει, τους φτιά­χνε­τε συστη­μα­τι­κά το προ­φίλ υπε­ρα­σπι­στή των δικαιω­μά­των. Άδι­κα κουράζεστε…

Κυρί­ες και κύριοι,

Είναι αλή­θεια ότι άτο­μα με ομο­φυ­λό­φι­λο σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό, επί­σης τρανς, intersex, έχουν βιώ­σει στο οικο­γε­νεια­κό, σχο­λι­κό, εργα­σια­κό, γενι­κό­τε­ρο κοι­νω­νι­κό περι­βάλ­λον τους, απα­ρά­δε­κτη συμπε­ρι­φο­ρά ταπεί­νω­σης, απο­μό­νω­σης, βίας, που φθά­νουν ακό­μα και σε εγκλη­μα­τι­κές πρά­ξεις ή ωθούν έναν νέο άνθρω­πο σε αδιέ­ξο­δα, στον αυτο­τραυ­μα­τι­σμό, στην αυτοκτονία.

Όχι μόνο έχου­με κατα­δι­κά­σει τέτοιες συμπε­ρι­φο­ρές και πρά­ξεις, αλλά πήρα­με και συγκε­κρι­μέ­νες πρω­το­βου­λί­ες. Έχου­με κατα­θέ­σει συγκε­κρι­μέ­νες προ­τά­σεις στη Βου­λή, όπως η αυστη­ρο­ποί­η­ση των ποι­νών για τους δρά­στες σεξι­στι­κών, ομο­φο­βι­κών επι­θέ­σε­ων. Επί­σης, αντί­στοι­χες προ­τά­σεις για την προ­στα­σία κάθε ανθρώ­που από απα­ρά­δε­κτες δια­κρί­σεις, με κρι­τή­ριο τον σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό ή την ταυ­τό­τη­τα φύλου, κατα­θέ­σα­με και στο πλαί­σιο της Συνταγ­μα­τι­κής Ανα­θε­ώ­ρη­σης. Συνε­χί­ζου­με να διεκ­δι­κού­με την υλο­ποί­η­σή τους. Όμως δεν μένου­με μόνο εκεί. Η πραγ­μα­τι­κή ασπί­δα προ­στα­σί­ας για κάθε άνθρω­πο, που υφί­στα­ται την πολύ­μορ­φη βία και τις δια­κρί­σεις, χτί­ζε­ται καθη­με­ρι­νά και σε όλες τις εκδη­λώ­σεις της κοι­νω­νι­κής ζωής. Γι’ αυτό το ΚΚΕ και η ΚΝΕ παίρ­νουν πρω­το­βου­λί­ες σε κάθε χώρο δου­λειάς, σχο­λή, σχο­λείο, γει­το­νιά, στους Φοι­τη­τι­κούς Συλ­λό­γους, στα εργα­τι­κά σωμα­τεία, καταγ­γέλ­λο­ντας συνε­χώς τέτοια απα­ρά­δε­κτα περι­στα­τι­κά. Συμ­με­τέ­χουν σε δρά­σεις κατα­δί­κης τους, όπως στις κινη­το­ποι­ή­σεις στη δίκη των δρα­στών της δολο­φο­νι­κής επί­θε­σης κατά του Ζακ Κωστόπουλου.

Ανα­γνω­ρί­ζου­με την ανά­γκη να καλ­λιερ­γη­θεί ο σεβα­σμός, η αλλη­λεγ­γύη, η συλ­λο­γι­κό­τη­τα, ανε­ξάρ­τη­τα από φύλο, θρη­σκεία, εθνι­κή ή εθνο­τι­κή κατα­γω­γή, σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό, άλλα προ­σω­πι­κά γνω­ρί­σμα­τα. Για αυτό προ­τεί­νου­με να υπάρ­ξουν αντί­στοι­χα προ­γράμ­μα­τα σε σχο­λεία, σε σχο­λές, άλλους χώρους νεο­λαί­ας, κρα­τι­κές κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες, στε­λε­χω­μέ­νες με το ανα­γκαίο μόνι­μο επι­στη­μο­νι­κό προσωπικό.

Ταυ­τό­χρο­να, το ΚΚΕ δίνει όλες του τις δυνά­μεις, ώστε κανέ­νας να μην απο­κλεί­ε­ται από τα σύγ­χρο­να κοι­νω­νι­κά δικαιώ­μα­τα στη μόρ­φω­ση, στην Υγεία, τη στα­θε­ρή δου­λειά, προ­στα­τευ­μέ­νη από συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις εργα­σί­ας, με πλή­ρη εργα­σια­κά και ασφα­λι­στι­κά δικαιώ­μα­τα, με γενι­κή μεί­ω­ση του εργά­σι­μου χρό­νου για να υπάρ­χει δημιουρ­γι­κός ελεύ­θε­ρος χρό­νος. Αυτή είναι η βάση για να ανθί­σουν και τα ατο­μι­κά δικαιώματα.

Αυτά τα ζητή­μα­τα γίνο­νται αντι­κεί­με­νο διεκ­δί­κη­σης από τις δυνά­μεις του ΚΚΕ μέσα και έξω από τη Βου­λή, κυρί­ως μέσα στους εργα­τι­κούς — λαϊ­κούς αγώ­νες. Αυτός ο αγώ­νας είναι ο πραγ­μα­τι­κός “κυμα­το­θραύ­στης” κάθε απα­ρά­δε­κτης συμπε­ρι­φο­ράς και βίας σε ατο­μι­κό επί­πε­δο, κόντρα στις σάπιες αξί­ες του ατο­μι­σμού, του αντα­γω­νι­σμού, του εγω­ι­στι­κού τρό­που ζωής, της ατο­μι­κής αλα­ζο­νεί­ας που καλ­λιερ­γεί το σάπιο σύστη­μα της εκμε­τάλ­λευ­σης, της κατα­πί­ε­σης, των κοι­νω­νι­κών διακρίσεων.

Το εχθρι­κό κρά­τος του κεφα­λαί­ου, απο­θε­ώ­νο­ντας την “ατο­μι­κό­τη­τα”, τον ατο­μι­σμό και την “ατο­μι­κή ευθύ­νη”, αφή­νει απρο­στά­τευ­τη τη νεο­λαία, το λαό, εύκο­λη λεία εκμε­τάλ­λευ­σης για να εξυ­πη­ρε­τή­σει την κερ­δο­φο­ρία των μονο­πω­λια­κών ομί­λων. Αυτή η βαρ­βα­ρό­τη­τα οδή­γη­σε και στο προ­δια­γε­γραμ­μέ­νο έγκλη­μα στα Τέμπη. Για όσα μας πονούν και μας συγκλο­νί­ζουν υπάρ­χουν βαθύ­τε­ρες αιτί­ες. Είναι απο­τε­λέ­σμα­τα νόμων και ευρω­παϊ­κών οδη­γιών που υιο­θέ­τη­σαν και ψήφι­σαν όσοι κυβέρ­νη­σαν και κυβερ­νούν τη χώρα, λογα­ριά­ζο­ντας τις σύγ­χρο­νες κοι­νω­νι­κές ανά­γκες ως “κόστος”, που πρέ­πει να περιο­ρί­ζε­ται για­τί μειώ­νει την αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα του εγχώ­ριου και ευρω­ε­νω­σια­κού κεφα­λαί­ου, την κερ­δο­φο­ρία του και τις λεγό­με­νες αντο­χές της καπι­τα­λι­στι­κής οικο­νο­μί­ας. Σε αυτό τον ματω­μέ­νο δρό­μο της καπι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης δεν μπο­ρεί να ανθί­σει κανέ­να ατο­μι­κό δικαί­ω­μα στις δια­προ­σω­πι­κές σχέ­σεις, στη συμβίωση.

Όσο για τα περί ομο­φο­βί­ας του ΚΚΕ είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι καλ­λιερ­γού­νται από πολι­τι­κές δυνά­μεις βαθιά συστη­μι­κές και εχθρι­κές απέ­να­ντί μας ‑ορι­σμέ­νες εμφα­νί­ζο­νται μάλι­στα με “αρι­στε­ρό” προ­σω­πείο- κάνο­ντας μάλι­στα συστη­μα­τι­κή δια­στρέ­βλω­ση των θέσε­ών μας. Έτσι πολ­λοί νέοι και νέες, και ειδι­κό­τε­ρα ΛΟΑΤΚΙ άτο­μα, δεν γνω­ρί­ζουν “από πρώ­το χέρι” τις πραγ­μα­τι­κές θέσεις και τις πρω­το­βου­λί­ες μας. Για παρά­δειγ­μα, το ΚΚΕ υπο­στη­ρί­ζει ότι κάθε άνθρω­πος, άνδρας ή γυναί­κα και ανε­ξάρ­τη­τα από τον σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό ή και την “ταυ­τό­τη­τα φύλου” πρέ­πει να έχει όλες τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις εργα­σί­ας, ατο­μι­κής ασφά­λι­σης. Δεν συν­δέ­ου­με αυτή τη δυνα­τό­τη­τα και τη νομι­κή κατο­χύ­ρω­σή της με τον θεσμό του γάμου ή ακό­μα και με το σύμ­φω­νο συμ­βί­ω­σης, όπως κάνει μερί­δα της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Αρι­στε­ρά κ.ά. Υπάρ­χει πολύ μεγά­λη υπο­κρι­σία στο σύμ­φω­νο συμ­βί­ω­σης, αλλά και στις άλλες μορ­φές γάμου, πολι­τι­κό, θρη­σκευ­τι­κό, τόσο για τα ετε­ρό­φυ­λα, όσο και για τα ομό­φυ­λα ζευ­γά­ρια, που ουσια­στι­κά με τη σημε­ρι­νή τους μορ­φή ανα­πα­ρά­γουν δεσμεύ­σεις και κατα­να­γκα­σμούς που καμιά σχέ­ση δεν έχουν με την ελεύ­θε­ρη συμ­βί­ω­ση και τις σχέ­σεις των ανθρώπων.

Σχε­τι­κά με τη συμ­βί­ω­ση ενός ομό­φυ­λου ζευ­γα­ριού, το ΚΚΕ υπο­στη­ρί­ζει οποια­δή­πο­τε πρό­τα­ση εξα­σφα­λί­ζει την ισό­τι­μη πραγ­μα­τι­κά ελεύ­θε­ρη συμ­βί­ω­ση και όχι μία ή άλλη μορ­φή γάμου ως “οικο­νο­μι­κή σχέ­ση” ή ως θεσμό που δια­μορ­φώ­νει κοι­νή γονι­κή μέρι­μνα. Είναι δικαί­ω­μα κάθε ανθρώ­που να είναι ελεύ­θε­ρος να επι­λέ­γει σύντρο­φο, απαλ­λαγ­μέ­νος από κάθε οικο­νο­μι­κό και κοι­νω­νι­κό κατα­να­γκα­σμό και για όσο διαρ­κεί αυτή η επιλογή.

Η θέση του ΚΚΕ είναι στην αντί­πε­ρα όχθη από τη λογι­κή των αστι­κών κομ­μά­των και άλλων πολι­τι­κών δυνά­με­ων που επι­διώ­κουν να ενι­σχύ­σουν την οικο­νο­μι­κή, κοι­νω­νι­κή εξάρ­τη­ση ενός ανθρώ­που από έναν άλλον στο πλαί­σιο ενός θεσμού, όπως του γάμου. Το ΚΚΕ δεν συμ­βι­βά­ζε­ται με το να υπο­κα­θι­στά ένα νομι­κό συμ­βό­λαιο ή μια υπο­γρα­φή ενός δημάρ­χου την έλλει­ψη καθο­λι­κών κοι­νω­νι­κών δικαιω­μά­των, όπως στην Κοι­νω­νι­κή Ασφά­λι­ση, στην προ­στα­σία και φρο­ντί­δα ηλι­κιω­μέ­νων, ΑμεΑ κλπ.

Αυτό δεν αναι­ρεί ότι υπάρ­χουν συναι­σθή­μα­τα μετα­ξύ δύο ανθρώ­πων που επι­θυ­μούν να παντρευ­τούν. Όμως, αντι­κει­με­νι­κά αυτή η επι­λο­γή δεν γίνε­ται ελεύ­θε­ρα, με μονα­δι­κό κρι­τή­ριο τον αμοι­βαίο έρω­τα, την αγά­πη, τον σεβα­σμό και αυτό ανε­ξάρ­τη­τα από τον σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό. Ο αστι­κός γάμος είναι ένας ξεπε­ρα­σμέ­νος θεσμός, όπως επι­βε­βαιώ­νει η τάση μεί­ω­σης των θεσμο­θε­τη­μέ­νων μορ­φών συμ­βί­ω­σης (πολι­τι­κοί, θρη­σκευ­τι­κοί γάμοι, σύμ­φω­να συμ­βί­ω­σης), που μειώ­θη­καν στην Ελλά­δα κατά 31,85% την περί­ο­δο 2009–2020, όπως και η τάση αύξη­σης των διαζυγίων.

Και είναι σαθρά τα επι­χει­ρή­μα­τα που λένε, για­τί να είναι παντρε­μέ­νος ο ένας ή η άλλη, με γάμο στο Δημαρ­χείο ή στην εκκλη­σία και τα ομό­φυ­λα όχι, παρά μόνο με σύμ­φω­νο συμ­βί­ω­σης. Όταν νομο­θε­τεί­ται κάτι και ανά­λο­γα την ιστο­ρι­κή περί­ο­δο που γίνε­ται και ισχύ­ει αυτό, ο καθέ­νας και η καθε­μιά μπο­ρεί να επι­λέ­γει τον τρό­πο συμ­βί­ω­σής του κι ούτε πρό­κει­ται να τον εμπο­δί­σει κανέ­νας. Το ζήτη­μα, όμως, που τοπο­θε­τού­μα­στε με υπευ­θυ­νό­τη­τα δεν είναι αυτό, τι θα γίνει μετά από την ψήφι­ση ενός νόμου και πώς θα το δια­χει­ρι­στεί ο καθέ­νας και η καθε­μιά. Εδώ βάζου­με κάτω τις επι­στη­μο­νι­κές και πολι­τι­κές από­ψεις, τη θέση με βάση τα συμ­φέ­ρο­ντα των παι­διών και των ανθρώ­πων αυτής της κοι­νω­νί­ας. Και ο καθέ­νας τοπο­θε­τεί­ται υπεύ­θυ­να απέ­να­ντι σε όλα αυτά και στο σύνο­λο των ζητη­μά­των, παίρ­νο­ντας σοβα­ρά υπό­ψη όλες τις παρα­μέ­τρους και όχι τον μικρό­κο­σμό του.

Αν ήθε­λαν να δώσουν διέ­ξο­δο στις αγω­νί­ες των νέων, θα υιο­θε­τού­σαν τις προ­τά­σεις του ΚΚΕ, ώστε να ρυθ­μί­ζο­νται μια σει­ρά ζητή­μα­τα της συμ­βί­ω­σης ομό­φυ­λων ανδρών, γυναι­κών, όπως τα κλη­ρο­νο­μι­κά, η ενη­μέ­ρω­ση σε σχέ­ση με ιατρι­κά ζητή­μα­τα και άλλα, με απλές συμ­βο­λαιο­γρα­φι­κές πρά­ξεις. Επί­σης, εάν ήθε­λαν, θα υιο­θε­τού­σαν τις προ­τά­σεις μας για επί­δο­μα στέ­γα­σης, για μεί­ω­ση επι­το­κί­ων σε στε­γα­στι­κά δάνεια για κάθε νέο άνθρω­πο που προ­σπα­θεί να φύγει από το πατρι­κό σπί­τι, ανε­ξάρ­τη­τα αν είναι σε γάμο, συμ­βί­ω­ση ή όχι.

Η κυβέρ­νη­ση ισχυ­ρί­ζε­ται ότι θεσμο­θε­τεί το δικαί­ω­μα των ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών στην κοι­νή τεκνο­θε­σία, απο­κρύ­πτο­ντας το αντι­δρα­στι­κό πλαί­σιο που έχουν δια­μορ­φώ­σει όλες οι κυβερ­νή­σεις στα ζητή­μα­τα παι­δι­κής προ­στα­σί­ας, με την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση των υιο­θε­σιών και την εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση της ανα­δο­χής. Η θέση του ΚΚΕ είναι ότι η στή­ρι­ξη των απρο­στά­τευ­των παι­διών πρέ­πει να απο­τε­λεί απο­κλει­στι­κή ευθύ­νη του κρά­τους, με την ανά­πτυ­ξη και στε­λέ­χω­ση των απα­ραί­τη­των υπο­δο­μών και υπη­ρε­σιών, χωρίς να μετριέ­ται η παι­δι­κή — εφη­βι­κή ζωή ως “κόστος”. Επί­σης, είναι απα­ραί­τη­τη η επι­στη­μο­νι­κή, κοι­νω­νι­κή ευθύ­νη για την καταλ­λη­λό­τη­τα της ανα­δο­χής και της τεκνο­θε­σί­ας, από διε­πι­στη­μο­νι­κά στε­λε­χω­μέ­νη κρα­τι­κή δομή, και όχι αυτό να γίνε­ται με στε­νά οικο­νο­μι­κά κρι­τή­ρια. Είναι ανα­γκαία η ταυ­τό­χρο­νη ύπαρ­ξη σύγ­χρο­νων δημό­σιων δομών παι­δι­κής προ­στα­σί­ας, μέχρι την έντα­ξη του παι­διού σε ποιο­τι­κό και ασφα­λές οικο­γε­νεια­κό περιβάλλον.

Η διε­πι­στη­μο­νι­κή στή­ρι­ξη των απρο­στά­τευ­των παι­διών είναι προ­ϋ­πό­θε­ση ώστε να μπο­ρέ­σουν να επου­λώ­σουν τις τραυ­μα­τι­κές τους εμπει­ρί­ες. Δεν μπο­ρεί να αφή­νε­ται στην τύχη της ατο­μι­κής επι­λο­γής, συνεί­δη­σης και στά­σης των ανά­δο­χων ή θετών γονέ­ων. Τόσα έχουν δει τα μάτια μας ακό­μα και από φυσι­κούς γονείς. Όπως κατα­λα­βαί­νε­τε, η άπο­ψή μας δεν έχει να κάνει καθό­λου με ομο­φο­βία και τρανσφοβία.

Η στή­ρι­ξη των απρο­στά­τευ­των παι­διών είναι πολύ ευαί­σθη­τος τομέ­ας και δεν μπο­ρεί να αφή­νε­ται στα χέρια των κάθε είδους ιδιω­τών, ΜΚΟ, δια­φό­ρων ιδρυ­μά­των δήθεν “φιλάν­θρω­πων”, με τα γνω­στά σε όλους μας τρα­γι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα που έχουν δει και το φως της δημοσιότητας.

Μιλά­τε, κύριοι και κυρί­ες της κυβέρ­νη­σης, μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ για “ίση μετα­χεί­ρι­ση”, όταν στε­ρεί­τε κάθε κοι­νω­νι­κή στή­ρι­ξη προ­στα­σί­ας σε trans, intersex άτομα.

Ακό­μα, αυτή την περί­ο­δο, επι­βε­βαιώ­νε­ται η κρι­τι­κή που άσκη­σε το ΚΚΕ στον νόμο για τη νομι­κή ανα­γνώ­ρι­ση της αλλα­γής της ταυ­τό­τη­τας φύλου στα νομι­κά έγγρα­φα ενός ατό­μου. Ποια ήταν η τοπο­θέ­τη­ση του ΚΚΕ;

Το ΚΚΕ υπο­στή­ρι­ξε το δικαί­ω­μα ενός ατό­μου στην αλλα­γή του ανα­γρα­φό­με­νου φύλου του στα νομι­κά του έγγρα­φα, στην περί­πτω­ση που βιώ­νει έντο­νη εσω­τε­ρι­κή σύγκρου­ση ανά­με­σα στα βιο­λο­γι­κά χαρα­κτη­ρι­στι­κά του φύλου του και στο φύλο που νιώ­θει ότι ανή­κει, υπό την προ­ϋ­πό­θε­ση της επι­στη­μο­νι­κής κοι­νω­νι­κής στή­ρι­ξής του από δωρε­άν παρε­χό­με­νες κρα­τι­κές υπη­ρε­σί­ες. Μόνο έτσι μπο­ρεί να αντι­με­τω­πί­σει αυτή την ασυμ­βα­τό­τη­τα προς τη μία ή την άλλη κατεύ­θυν­ση, χωρίς να είναι απα­ραί­τη­τη και η ιατρι­κή επέμβαση.

Ποια ήταν η στά­ση της τότε κυβέρ­νη­σης του ΣΥΡΙΖΑ; Αρνή­θη­κε την ολό­πλευ­ρη στή­ρι­ξη των τρανς ανθρώ­πων από το κρά­τος στο όνο­μα μάλι­στα της “ατο­μι­κής ελευ­θε­ρί­ας”. Πάνω σε αυτή την αντι­δρα­στι­κή λογι­κή τα τρανς άτο­μα στε­ρού­νται δωρε­άν συμ­βου­λευ­τι­κής στή­ρι­ξης από εξει­δι­κευ­μέ­νες δομές. Ταυ­τό­χρο­να, έδω­σε άλλο­θι στη σημε­ρι­νή κυβέρ­νη­ση της ΝΔ για να κόψει την ασφα­λι­στι­κή κάλυ­ψη εξει­δι­κευ­μέ­νων ορμο­νο­θε­ρα­πειών σε τρανς άτο­μα. Με την ίδια λογι­κή η κυβέρ­νη­ση της ΝΔ απέρ­ρι­ψε τις προ­τά­σεις του ΚΚΕ για τα intersex άτομα.

Υπο­στη­ρί­ξα­με την ανά­γκη για εξει­δι­κευ­μέ­νες, δημό­σιες και δωρε­άν υπη­ρε­σί­ες και υπο­δο­μές, με αντί­στοι­χη επι­στη­μο­νι­κή κοι­νω­νι­κή έρευ­να στην Ελλά­δα. Κατα­θέ­σα­με συγκε­κρι­μέ­νες προ­τά­σεις για διε­πι­στη­μο­νι­κή συνερ­γα­σία παι­διά­τρων, ενδο­κρι­νο­λό­γων, ουρο­λό­γων, χει­ρουρ­γών, γενι­κών παθο­λό­γων, παι­δο­ψυ­χιά­τρων, ψυχο­λό­γων, κοι­νω­νι­κών λει­τουρ­γών με αντί­στοι­χη ειδί­κευ­ση. Έτσι μπο­ρεί να στη­ρι­χτεί με ουσια­στι­κό τρό­πο κάθε intersex παι­δί, αλλά και η οικο­γέ­νειά του.

Η λογι­κή του ΚΚΕ έρχε­ται σε σύγκρου­ση με την πολι­τι­κή όλων των αστι­κών κυβερ­νή­σε­ων που λογα­ριά­ζουν ως “κόστος” για το κρά­τος τις απα­ραί­τη­τες δημό­σιες και δωρε­άν δομές και υπη­ρε­σί­ες. Αντί­θε­τα, και σε αυτόν τον ευαί­σθη­το τομέα, το αστι­κό κρά­τος ανοί­γει διά­πλα­τα το δρό­μο της εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­σης της Υγεί­ας, για να κάνουν business τα αντί­στοι­χα ιδιω­τι­κά μεγα­θή­ρια στον τομέα της Υγεί­ας με την αγω­νία και τις ανά­γκες αυτών των νέων ανθρώ­πων, των παιδιών.

Πολ­λή κου­βέ­ντα γίνε­ται για την ονο­μα­ζό­με­νη ΛΟΑΤΚΙ κοι­νό­τη­τα και άλλα σχε­τι­κά. Το ΚΚΕ δεν απο­μο­νώ­νει τους ανθρώ­πους σε ξεχω­ρι­στές “κοι­νό­τη­τες”. Παλεύ­ει για όλες εκεί­νες τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις που μπο­ρούν πραγ­μα­τι­κά να χτί­σουν δίχτυ προ­στα­σί­ας ομο­φυ­λο­φί­λων, ίντερ­σεξ ή τρανς ατό­μων. Όμως δεν συμ­φω­νού­με με μια ορι­σμέ­νη κατεύ­θυν­ση ‑που ανα­πα­ρά­γε­ται ακό­μα και μέσω της εκπαί­δευ­σης, της τέχνης, των ΜΜΕ και των ΜΚΔ- η οποία επι­χει­ρεί στο όνο­μα της υπε­ρά­σπι­σης αυτών των ατο­μι­κών δικαιω­μά­των να προ­ω­θή­σει ανορ­θο­λο­γι­κές θεω­ρί­ες άρνη­σης του βιο­λο­γι­κού φύλου, να δια­μορ­φώ­σει τελι­κά νέες μορ­φές απο­ξέ­νω­σης των ατό­μων λόγω του σεξουα­λι­κού τους προ­σα­να­το­λι­σμού ή άλλων προ­σω­πι­κών τους γνωρισμάτων.

Το ΚΚΕ κατα­δι­κά­ζει όλη την υπο­κρι­σία που κρύ­βε­ται πίσω από τις θέσεις των κομ­μά­των που επι­διώ­κουν να προσ­δώ­σουν “προ­ο­δευ­τι­κό μαν­δύα” σε αυτές τις θεω­ρί­ες και απο­σιω­πούν τις οικο­νο­μι­κές — πολι­τι­κές συν­θή­κες που απαι­τού­νται για να πραγ­μα­το­ποι­η­θεί οποια­δή­πο­τε πραγ­μα­τι­κά ελεύ­θε­ρη ατο­μι­κή επι­λο­γή. Πολύ περισ­σό­τε­ρο όταν φέρ­νει σε αντι­πα­ρά­θε­ση τα ατο­μι­κά με τα κοι­νω­νι­κά δικαιώ­μα­τα. Για αυτό προ­ω­θούν τον άκρα­το υπο­κει­με­νι­σμό στον προσ­διο­ρι­σμό της κοι­νω­νι­κής θέσης του ατό­μου, τον “αυτο­προσ­διο­ρι­σμό”, απο­μο­νω­μέ­να από οποια­δή­πο­τε αντι­κει­με­νι­κή κοι­νω­νι­κή, ταξι­κή αναφορά.

Βέβαια, η βιτρί­να της “προ­ο­δευ­τι­κό­τη­τας” τέτοιων πολι­τι­κών πρα­κτι­κών “ραγί­ζει” σε μια σει­ρά κρά­τη, όπως στη Μάλ­τα, στην Αργε­ντι­νή, στα οποία έχει κατο­χυ­ρω­θεί ο λεγό­με­νος αυτο­προσ­διο­ρι­σμός του φύλου, αλλά ισχύ­ουν αυστη­ροί περιο­ρι­σμοί π.χ. στη δυνα­τό­τη­τα μιας γυναί­κας να προ­χω­ρή­σει σε άμβλωση.

Πραγ­μα­τι­κή πρό­ο­δος είναι η πλή­ρης απε­λευ­θέ­ρω­ση της συμ­βί­ω­σης από κάθε οικο­νο­μι­κό και κοι­νω­νι­κό κατα­να­γκα­σμό και όχι η επέ­κτα­σή της και σε ομό­φυ­λα ζευ­γά­ρια. Γι’ αυτό υπο­στη­ρί­ζου­με τη νομι­κή κατο­χύ­ρω­ση των υπο­χρε­ώ­σε­ων των γονιών προς τα παι­διά, ανε­ξάρ­τη­τα από την έκβα­ση της μετα­ξύ τους σχέ­σης. Βέβαια, σε συν­δυα­σμό με διευ­ρυ­μέ­νες δωρε­άν κι ανα­βαθ­μι­σμέ­νες κρα­τι­κές κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες για την προ­στα­σία των παι­διών, επο­μέ­νως και για την κοι­νω­νι­κή στή­ρι­ξη της μητρό­τη­τας / πατρότητας.

Ταυ­τό­χρο­να, ως Κόμ­μα παρα­κο­λου­θού­με τις εξε­λί­ξεις στις σχέ­σεις συμ­βί­ω­σης, που δεν στη­ρί­ζο­νται στα παλιά πρό­τυ­πα του οικο­γε­νεια­κού θεσμού. Μια πλευ­ρά τους είναι και το γεγο­νός ότι δια­μορ­φώ­νο­νται σχέ­σεις του παι­διού με ανθρώ­πους που δεν ασκούν τη γονι­κή μέρι­μνα. Για παρά­δειγ­μα υπάρ­χουν οι μονο­γο­νεϊ­κές οικο­γέ­νειες, τα δια­ζευγ­μέ­να ζευ­γά­ρια με παι­διά που στη συνέ­χεια κάνουν δεύ­τε­ρο γάμο οι γονείς, τα μεμο­νω­μέ­να άτο­μα με θετά ή ανά­δο­χα τέκνα, τα ομό­φυ­λα ζευ­γά­ρια, που ένα από τα δύο μέρη μπο­ρεί να είναι φυσι­κός ή θετός γονέ­ας. Αυτά τα ζητή­μα­τα δεν τα επι­λύ­ει το νομο­σχέ­διο της ΝΔ, ούτε ανοί­γει δρό­μο επί­λυ­σής τους. Αντί­θε­τα τα μπερ­δεύ­ει ακό­μα περισ­σό­τε­ρο και τα συν­δέ­ει άμε­σα και καθο­ρι­στι­κά με την εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση της ίδιας της γονεϊ­κής σχέ­σης, σε βάρος των δικαιω­μά­των του παιδιού.

Επί­σης, προ­βάλ­λε­ται έντο­να το αίτη­μα για θεσμο­θέ­τη­ση γονεϊ­κής σχέ­σης μετα­ξύ του παι­διού του ενός ομό­φυ­λου γονέα και του συντρό­φου του, που έχουν σύμ­φω­νο συμ­βί­ω­σης και το μεγα­λώ­νουν μαζί. Επι­ση­μαί­νε­ται, μάλι­στα, ότι ο άλλος σύντρο­φος είναι σαν να μην υπάρ­χει απέ­να­ντι στη διοί­κη­ση και αν απο­βιώ­σει εκεί­νος που είναι γονέ­ας, το παι­δί μπο­ρεί να κατα­λή­ξει σε κάποιο μακρι­νό συγ­γε­νή ή σε ίδρυ­μα και να μην εξα­κο­λου­θή­σει να το μεγα­λώ­νει ο άλλος με τον οποίο έως τότε ζού­σε μαζί.

Όμως, η απου­σία γονεϊ­κής σχέ­σης με τον ένα γονέα στα παι­διά δεν απο­τε­λεί ειδι­κή περί­πτω­ση για τα ομό­φυ­λα ζευ­γά­ρια. Το ίδιο ισχύ­ει και για τα ετε­ρό­φυ­λα ζευ­γά­ρια. Ας πάρου­με ένα παρά­δειγ­μα: Ένας πατέ­ρας π.χ. δια­ζευγ­μέ­νος έχει την επι­μέ­λεια του παι­διού του και μια μητέ­ρα δια­ζευγ­μέ­νη έχει επί­σης την επι­μέ­λεια του παι­διού της και εάν αυτοί οι δύο γονείς τελέ­σουν γάμο, το παι­δί του καθε­νός δεν θα έχει κανέ­να νομι­κό δεσμό με τον άλλο σύζυ­γο, ούτε τα δυο παι­διά θα έχουν νομι­κό δεσμό μετα­ξύ τους. Όμως για τέτοιες σχέ­σεις δεν έχει τεθεί ζήτη­μα θέσπι­σης γονεϊ­κής σχέ­σης με τον ή τη σύζυ­γο που απο­κτούν στη συνέχεια.

Ως προς την ανη­συ­χία για το τι θα συμ­βεί, αν απο­βιώ­σει ο σύντρο­φος που είναι γονέ­ας υπάρ­χουν λύσεις από το ισχύ­ον δίκαιο, μέσω της επι­τρο­πεί­ας ανη­λί­κου, και ο επί­τρο­πος που ορί­ζε­ται ασκεί ό,τι περιέ­χε­ται στν γονι­κή μέρι­μνα. Ή έστω, εάν δεν λύνο­νται έτσι τα ζητή­μα­τα ας ανα­ζη­τη­θούν άλλες νομο­θε­τι­κές ρυθμίσεις.

Κυρί­ες και κύριοι,

Η ξεκά­θα­ρη τοπο­θέ­τη­ση του Κόμ­μα­τος για κατα­ψή­φι­ση του νόμου της ΝΔ δεν έχει σχέ­ση με τον σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό του καθε­νός ή της καθε­μιάς. Δεν έχει να κάνει επί­σης με τη στά­ση μας απέ­να­ντι στην ομο­φυ­λο­φι­λία ή την αμφι­φυ­λο­φι­λία ως εκφρά­σεις της σεξουα­λι­κό­τη­τας του ατό­μου. Επα­να­λαμ­βά­νω ότι το ΚΚΕ έχει ήδη κάνει προ­τά­σεις που μπο­ρού­με να τις επα­να­φέ­ρου­με για να καταρ­γη­θεί οποιασ­δή­πο­τε μορ­φής απο­μό­νω­ση, κατα­δι­κά­ζο­ντας κάθε μορ­φή ρατσι­σμού απέ­να­ντι σε συναν­θρώ­πους μας με άλλο σεξουα­λι­κό προσανατολισμό.

Η κατα­ψή­φι­ση παλιό­τε­ρα του συμ­φώ­νου συμ­βί­ω­σης για ομό­φυ­λα ζευ­γά­ρια δεν αφο­ρού­σε τη ρύθ­μι­ση των μετα­ξύ τους σχέ­σε­ων μέσω αυτού, αλλά αφο­ρού­σε στο γεγο­νός ότι θεω­ρού­σα­με ότι δεν έπρε­πε αυτό να απο­τε­λέ­σει προ­θά­λα­μο για τον πολι­τι­κό τους γάμο που έρχε­ται σήμε­ρα. Κι αυτό για­τί; Όχι πάλι για­τί έχου­με αντίρ­ρη­ση για τη ρύθ­μι­ση των μετα­ξύ τους σχέ­σε­ων από τον τοπι­κό δήμαρ­χο, που γίνε­ται με τον πολι­τι­κό γάμο, σε σχέ­ση με τον συμ­βο­λαιο­γρά­φο που κάνει το σύμ­φω­νο συμ­βί­ω­σης. Η μονα­δι­κή μας αντίρ­ρη­ση είναι ότι ο πολι­τι­κός γάμος ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών αυτο­μά­τως παρά­γει από κοι­νού γονι­κή μέρι­μνα, συνε­πώς καταρ­γεί την ενό­τη­τα μητρό­τη­τας — πατρό­τη­τας στην πράξη.

Όσο κι αν χτυ­πιέ­ται ο κύριος Μητσο­τά­κης ότι δεν θα υιο­θε­τη­θεί το γονέ­ας 1, 2 και βάλε, ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμ­βεί ποτέ, αυτό όμως θα γίνε­ται αυτό­μα­τα. Όπως και όλα όσα ακο­λου­θούν και έχει απο­φα­σί­σει η ΕΕ με τη σύμ­φω­νη γνώ­μη των αστι­κών κομ­μά­των, όπως το πιστο­ποι­η­τι­κό γονεϊ­κό­τη­τας που φτά­νει έως και τους 10 γονείς, γενι­κευ­μέ­νη χρη­σι­μο­ποί­η­ση της παρέν­θε­της μητρό­τη­τας και άλλα.

Η πεμ­πτου­σία της τοπο­θέ­τη­σης του Κόμ­μα­τος είναι τα δικαιώ­μα­τα των παι­διών, η προ­στα­σία των ίδιων των παι­διών. Θεω­ρού­με ότι η γονεϊ­κό­τη­τα δεν είναι γενι­κά και αφη­ρη­μέ­να ατο­μι­κό δικαί­ω­μα καθε­νός και καθε­μιάς ή του όποιου ζευ­γα­ριού ‑ομό­φυ­λου ή ετε­ρό­φυ­λου- αλλά κυρί­ως υπο­χρέ­ω­ση απέ­να­ντι στο παιδί.

Όταν λέμε, λοι­πόν, ότι βάση της θέσης του ΚΚΕ είναι τα δικαιώ­μα­τα του παι­διού, εννο­ού­με ακρι­βώς ότι το παι­δί έχει κοι­νω­νι­κή ανά­γκη τη σχέ­ση μητέ­ρα — πατέ­ρα. Αυτό το δικαί­ω­μα έχει αντι­κει­με­νι­κή βάση, αφού προ­κύ­πτει από τη συμπλη­ρω­μα­τι­κή λει­τουρ­γία άνδρα — γυναί­κας στη δια­δι­κα­σία τεκνο­ποί­η­σης. Συνε­πώς, οι νόμοι που θεσπί­ζο­νται πρέ­πει να υπο­βοη­θούν αυτό το δικαί­ω­μα και όχι να το ανατρέπουν.

Η κατο­χύ­ρω­ση διπλής γονεϊ­κό­τη­τας στα άτο­μα ίδιου φύλου οδη­γεί σε απο­κλει­σμό της πατρό­τη­τας ή της μητρό­τη­τας. Ανοί­γει έναν επι­κίν­δυ­νο δρό­μο, αφού ήδη συνο­δεύ­ε­ται από ανορ­θο­λο­γι­κές και αντιε­πι­στη­μο­νι­κές από­ψεις για ρευ­στό­τη­τα φύλου, για κοι­νω­νι­κή κατα­σκευή του φύλου κλπ.

Από τη στιγ­μή που αντι­κει­με­νι­κά ένα ομό­φυ­λο ζευ­γά­ρι δεν μπο­ρεί να έχει από κοι­νού συμ­βο­λή στη δημιουρ­γία της νέας ζωής, το νομο­σχέ­διο τρο­φο­δο­τεί παρα­πέ­ρα την εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση της τεκνο­ποί­η­σης ‑είτε είναι ρητή στο νόμο, είτε αρχι­κά με παρα­θυ­ρά­κια, είτε γίνει στην Ελλά­δα, είτε σε άλλη χώρα και έλθει απλά ως ανα­γνώ­ρι­σή της μετά στην Ελλά­δα- τρο­φο­δο­τεί την εμπο­ρι­κή «παρέν­θε­τη μητρό­τη­τα» για ομό­φυ­λα ζευ­γά­ρια ανδρών και το επι­κερ­δές εμπό­ριο εξω­σω­μα­τι­κής γονι­μο­ποί­η­σης από τρά­πε­ζα σπέρ­μα­τος για ομό­φυ­λα ζευ­γά­ρια γυναικών.

Οπωσ­δή­πο­τε, δεν μπο­ρεί να δια­φεύ­γει της προ­σο­χής ότι όλα αυτά γενι­κεύ­τη­καν στη μητρό­πο­λη του καπι­τα­λι­σμού, στις ΗΠΑ, ως νέος βιο­μη­χα­νι­κός κλά­δος τεχνι­κών, φαρ­μά­κων κλπ., και ως θεω­ρί­ες, αλλά και με τη βιο­μη­χα­νία διά­δο­σής τους και δια­φή­μι­σής τους.

Το ίδιο αφο­ρά και στην τεκνο­θε­σία, την υιο­θε­σία, ως κοι­νή γονεϊ­κό­τη­τα. Με δεδο­μέ­νο ότι οι αιτή­σεις για υιο­θε­σία από ζευ­γά­ρια ή μεμο­νω­μέ­να άτο­μα είναι πολ­λα­πλά­σιες των παι­διών που είναι προς υιο­θε­σία σε δομές παι­δι­κής προ­στα­σί­ας, ανοί­γει ο δρό­μος ουσια­στι­κά για εμπο­ρία παι­διών, είτε προ­σφύ­γων, είτε και από χώρες που λιμο­κτο­νούν, που δεν υπάρ­χουν ή δεν εφαρ­μό­ζο­νται μέτρα αντι­σύλ­λη­ψης και γενι­κό­τε­ρα η ανθρώ­πι­νη ζωή, ειδι­κό­τε­ρα η βρε­φι­κή, παι­δι­κή, είναι ευτε­λι­σμέ­νη. Συνε­πώς, ο πιο σοβα­ρός λόγος άρνη­σής μας στην επέ­κτα­ση του πολι­τι­κού γάμου σε ομό­φυ­λα ζευ­γά­ρια, ως πηγής κατο­χύ­ρω­σης κοι­νής γονι­κής μέρι­μνας, είναι η μεγά­λη εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση της τεκνο­ποί­η­σης και της τεκνοθεσίας.

Φυσι­κά, κι εμείς θεω­ρού­με ότι το δικαί­ω­μα ενός ενη­λί­κου να συζή­σει με όποιον — όποια επι­θυ­μεί, εφό­σον και οι δύο συναι­νούν σε αυτό, είναι ανα­φαί­ρε­το δικαί­ω­μα του ατό­μου και δεν επι­τρέ­πε­ται η κοι­νω­νία, το κρά­τος, να βάζει όρους και περιο­ρι­σμούς, όπως φύλου, κατα­γω­γής κλπ.

Προ­φα­νώς είναι και δικαί­ω­μα της γυναί­κας να τεκνο­ποι­ή­σει και εκτός γάμου, αν το επι­θυ­μεί, με δεδο­μέ­νο ότι αυτό αφο­ρά την ίδια και το σώμα της και εφό­σον φυσι­κά υπάρ­χει σύντρο­φος ως δότης σπέρ­μα­τος, ο οποί­ος συναι­νεί, όχι φυσι­κά ως εμπο­ρι­κή πράξη.

Η υιο­θε­σία, η τεκνο­θε­σία όμως δεν είναι ατο­μι­κό δικαί­ω­μα της ίδιας μορ­φής. Σαφώς και μπο­ρεί να υπάρ­χει η επι­θυ­μία του ομό­φυ­λου ζευ­γα­ριού να προ­χω­ρή­σει σε τεκνο­θε­σία, αλλά δεν είναι δυνα­τόν να στοι­χειο­θε­τη­θεί δικαί­ω­μα από κοι­νού, για­τί υπάρ­χει και η αντί­θε­τη πλευ­ρά, το υπό υιο­θε­σία παι­δί με τα δικαιώ­μα­τά του. Θεω­ρώ ότι έχουν δίκαιο οι νομι­κοί που με επι­στη­μο­σύ­νη ισχυ­ρί­ζο­νται ότι σε αυτή την περί­πτω­ση πλέ­ον μιλά­με για δημιουρ­γία νέου ειδι­κού δικαιώ­μα­τος εκεί που δεν υπάρ­χει και μάλι­στα σε βάρος του υπαρ­κτού δικαιώ­μα­τος του παιδιού.

Αλλά, και για τα ετε­ρό­φυ­λα ζευ­γά­ρια, στα οποία ανα­γνω­ρί­ζε­ται η υιο­θε­σία, πάλι θεω­ρού­με ότι υπε­ρι­σχύ­ουν τα δικαιώ­μα­τα του παι­διού και όχι τα δικαιώ­μα­τα του ετε­ρό­φυ­λου ζεύ­γους. Από τη στιγ­μή που ένα παι­δί χάνει τους γονείς του ή τη στή­ρι­ξή τους, η πιο πρό­σφο­ρη λύση είναι να εντα­χθεί σε μια οικο­γέ­νεια αντί­στοι­χη με αυτήν που προ­ήλ­θε. Είναι υπο­χρέ­ω­ση της πολι­τεί­ας να σεβα­στεί το δικαί­ω­μα αυτό του παι­διού και να το στη­ρί­ξει και με μέτρα που στις συν­θή­κες του καπι­τα­λι­σμού δεν παίρ­νο­νται φυσι­κά, λόγω “κόστους”…

Όσον αφο­ρά σε ζητή­μα­τα μετα­ξύ γονι­κής ευθύ­νης και καθη­με­ρι­νής φρο­ντί­δας που δεν απαι­τούν πλή­ρη γονι­κή μέρι­μνα, υπάρ­χουν νομι­κές ρυθ­μί­σεις (επι­μέ­λειας κλπ.) για τα παι­διά ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών, χωρίς να θεσμο­θε­τού­με ουσια­στι­κά τον απο­κλει­σμό είτε της μητρό­τη­τας είτε της πατρότητας.

Έχει σημα­σία να εντο­πί­σου­με το εξής: Παρα­κο­λου­θώ­ντας τον διά­λο­γο που γίνε­ται, εμφα­νί­ζε­ται ότι από τη στιγ­μή που οι φυσι­κοί περιο­ρι­σμοί μπο­ρούν να ανα­τρα­πούν από τις νέες επι­στη­μο­νι­κές- τεχνο­λο­γι­κές κατα­κτή­σεις, όλα τα άλλα, επο­μέ­νως και η συμπλη­ρω­μα­τι­κή σχέ­ση πατρό­τη­τας — μητρό­τη­τας, είναι ζητή­μα­τα απο­κλει­στι­κά κοι­νω­νι­κών ρυθ­μί­σε­ων. Δηλα­δή, ότι ο άνθρω­πος μπο­ρεί να χρη­σι­μο­ποι­ή­σει όπως θέλει την τεχνο­λο­γία, την επι­στή­μη, μόνο και μόνο επει­δή μπο­ρεί να το κάνει αυτό και από εκεί και πέρα… “γαία πυρί μιχθήτω”!

Επί­σης, παρου­σιά­ζε­ται η άπο­ψη ότι διευ­θε­τή­σεις και ρυθ­μί­σεις που ισχύ­ουν σε άλλες χώρες είναι εξ ορι­σμού ορθές και δεν χρή­ζουν αμφι­σβή­τη­σης ή διε­ρεύ­νη­σης ή ακό­μα χει­ρό­τε­ρα, παρου­σιά­ζο­νται και ως τεκ­μή­ρια προ­ο­δευ­τι­κό­τη­τας, πολύ περισ­σό­τε­ρο όταν προ­έρ­χο­νται από την ΕΕ, που πρέ­πει κι εμείς εδώ να τους μιμη­θού­με και να τους ακο­λου­θή­σου­με πιστά…

Είναι γνω­στό και έχου­με τοπο­θε­τη­θεί πολ­λές φορές για τον αντι­λαϊ­κό χαρα­κτή­ρα της ΕΕ, των Οδη­γιών της και άλλων ρυθ­μί­σε­ων σε βάρος των λαών, οι οποί­ες μας πάνε από το κακό στο χειρότερο.

Κυρί­ες και κύριοι, ολο­κλη­ρώ­νο­ντας την τοπο­θέ­τη­σή μου, επι­γραμ­μα­τι­κά έχω να τονί­σω τα εξής:

Ο τρό­πος που η κυβέρ­νη­ση φέρ­νει για θέσπι­ση τον πολι­τι­κό γάμο ομο­φύ­λων ζευ­γα­ριών δεί­χνει ξεκά­θα­ρα ότι το συσχε­τί­ζει έντο­να με τη δυνα­τό­τη­τα εκ μέρους τους από­κτη­σης και κοι­νής γονι­κής ευθύ­νης παι­διών. Εάν απο­συν­δε­θεί από το ζήτη­μα των παι­διών, οι σχέ­σεις του ζευ­γα­ριού καλύ­πτο­νται πλή­ρως από το σύμ­φω­νο συμ­βί­ω­σης, αφού με το νόμο 4356/2015 έχουν τα ίδια δικαιώ­μα­τα και υπο­χρε­ώ­σεις με εκεί­να που έχουν οι σύζυ­γοι με βάση τον Αστι­κό Κώδι­κα. Με το ισχύ­ον δίκαιο δεν ανα­γνω­ρί­ζε­ται από κοι­νού γονι­κή μέρι­μνα σε ζευ­γά­ρια ομο­φύ­λων, αν και στην πρά­ξη, ως ατο­μι­κή επι­λο­γή φρο­ντί­ζουν παι­διά. Ξεκα­θα­ρί­ζου­με άλλη μια φορά ότι άλλο η συμ­βί­ω­ση και η φρο­ντί­δα παι­διών και άλλο η κοι­νή γονι­κή μέριμνα.

Μέχρι σήμε­ρα δεν έχου­με επαρ­κείς επι­στη­μο­νι­κές μελέ­τες για το πώς βιώ­νουν ή αν υπάρ­χουν συνέ­πειες από τέτοια συμ­βί­ω­ση. Αυτό άλλω­στε μετέ­φε­ρε και στην επι­τρο­πή της Βου­λής η Παι­δο­ψυ­χια­τρι­κή Εται­ρεία. Να ξεκα­θα­ρί­σου­με ότι εμείς δεν θέτου­με θέμα ηθι­κής υπό­στα­σης των γονέ­ων ανά­λο­γα με τον σεξουα­λι­κό τους προ­σα­να­το­λι­σμό. Έως σήμε­ρα, άλλω­στε, όλα τα παι­διά που έχουν υπο­στεί κακο­ποι­η­τι­κή ή άλλου είδους κακή συμπε­ρι­φο­ρά, την έχουν υπο­στεί από γονείς ετε­ρό­φυ­λους. Ούτε το ζητού­με­νο είναι μήπως και τα παι­διά των ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών γίνουν κι αυτά ομο­φυ­λό­φι­λοι. Ούτε επαρ­κεί η σύγκρι­ση με παι­διά μονο­γο­νεϊ­κών οικογενειών.

Μια σοβα­ρή ιδιαι­τε­ρό­τη­τα, όμως, των παι­διών ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών, που δεν αμφι­σβη­τεί κανέ­νας και καμιά, είναι όχι τόσο ότι στε­ρού­νται το γονεϊ­κό πρό­τυ­πο του ενός φύλου, αλλά κυρί­ως ότι βιώ­νουν διπλά το γονεϊ­κό πρό­τυ­πο του άλλου φύλου.

Με αυτή την έννοια και για όλους αυτούς τους λόγους, που έχου­με εξη­γή­σει ανα­λυ­τι­κά και με τις τοπο­θε­τή­σεις των βου­λευ­τών μας, επί της αρχής και στα περισ­σό­τε­ρα κρί­σι­μα και θεμε­λια­κά άρθρα θα πού­με ΟΧΙ στο νομο­σχέ­διο αυτό της ΝΔ. Θα ψηφί­σου­με κατά επί της αρχής. Σε κάποια άρθρα θα ψηφί­σου­με βεβαί­ως κατά, όσα αφο­ρούν τον πυρή­να του νομο­σχε­δί­ου που σας ανέ­λυ­σα. Σε κάποια άλλα υπέρ ή “παρών”, που προ­ω­θούν κάποιους εκσυγ­χρο­νι­σμούς και αφο­ρούν σε όλα τα ζευ­γά­ρια και ετε­ρό­φυ­λα και ομό­φυ­λα. Επί­σης, κάνω γνω­στό στο σώμα ότι θα κατα­θέ­σου­με πρό­τα­ση ονο­μα­στι­κής ψηφο­φο­ρί­ας και επί της αρχής και κατ’ άρθρο στο παρόν νομοσχέδιο.

Σε κάθε περί­πτω­ση, πάντως, το ΚΚΕ δεν δίνει στην κυβέρ­νη­ση της ΝΔ το άλλο­θι μιας επί­πλα­στης προ­ο­δευ­τι­κό­τη­τας, που της δίνουν οι υπό­λοι­πες συνι­στώ­σες της αμαρ­τω­λής σοσιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας και των ακο­λού­θων της μέσα σε αυτή την αίθου­σα. Κι αν κάποιοι ή κάποιες εδώ μέσα καμώ­νο­νται πως δεν έχουν κατα­λά­βει τι λέμε, τι προ­τεί­νου­με, τι στό­χο και όρα­μα έχου­με για το αύριο και την κοι­νω­νία την οποία παλεύ­ου­με, θα τους παρα­θέ­σου­με τα λόγια του Ένγκελς:

“Αυτό που μπο­ρού­με λοι­πόν σήμε­ρα να υπο­θέ­σου­με για τη ρύθ­μι­ση των σεξουα­λι­κών σχέ­σε­ων ύστε­ρα από το επι­κεί­με­νο σάρω­μα της κεφα­λαιο­κρα­τι­κής παρα­γω­γής, έχει κυρί­ως αρνη­τι­κό χαρα­κτή­ρα, περιο­ρί­ζε­ται συνή­θως σε ό,τι πρό­κει­ται να λεί­ψει. Τι θα προ­στε­θεί όμως; 

Αυτό θα κρι­θεί, όταν αντρω­θεί μια νέα γενιά, μια γενιά από άντρες, που ποτέ στη ζωή τους δεν θα έχουν βρε­θεί στην ανά­γκη να αγο­ρά­σουν με λεφτά ή άλλα κοι­νω­νι­κά μέσα το δόσι­μο μιας γυναί­κας. Και μια γενιά από γυναί­κες, που ποτέ δεν θα έχουν βρε­θεί στην ανά­γκη να δοθούν σε έναν άντρα, για κανέ­ναν άλλο λόγο, εκτός από την αλη­θι­νή αγά­πη, ούτε να αρνη­θούν το δόσι­μο στον αγα­πη­μέ­νο τους από τον φόβο μπρος στις οικο­νο­μι­κές συνέπειες.

Όταν θα υπάρ­χουν αυτοί οι άνθρω­ποι, θα γρά­φουν στα παλιά τους τα παπού­τσια, αυτά που πιστεύ­ου­με σήμε­ρα ότι πρέ­πει να κάνουν. Θα φτιά­ξουν τη δική τους ζωή και τη δική τους αντί­στοι­χη κοι­νή γνώ­μη για τις πρά­ξεις του καθε­νός και της καθε­μιάς — τελεία και παύλα…”».

Β. Δάγκα: Εμπο­ρευ­μα­το­ποιού­νται η γονι­κή σχέ­ση και η υπο­βοη­θού­με­νη αναπαραγωγή